ترکیبات دارویی ساخت ایران به کمک دیابتی‌ها می‌آیند
تهران - ایرنا - مدیر مرکز تحقیقات سلامت متابولیک پژوهشگاه رویان گفت: محققان ایرانی با تولید شبه اندام‌های تولیدکننده انسولین برای درمان دیابت در آزمایشگاه، درصدد غربالگری و کشف داروهای گیاهی به منظور درمان دیابت هستند.
دکتر یاسر تهمتنی عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا در خصوص کاربردهای جدید این سلول های انسولین ساز در آزمایشگاه توضیح داد: اکنون به فناوری رسیده ایم که می توانیم شبه اندام های پانکراسی تولیدکننده انسولین با هدف سلول درمانی در مقیاس آزمایشگاه را تولید کنیم. این یک کاربرد عالی برای آینده درمان دیابت است اما کاربرد دیگر این شبه اندام ها یا سلول های آزمایشگاهی ترشح کننده انسولین، برای کشف دارو است.
وی ادامه داد: اگر سلول های ترشح کننده انسولین مشابه با آنچه در لوزالمعده انسان وجود دارد در آزمایشگاه داشته باشیم، خیلی بهتر و دقیق تر می توانیم داروهای مختلفی را که برای دیابت ابداع می شود، روی آنها امتحان کنیم که به این کار در اصطلاح کشف دارو می گویند.
تهمتنی با بیان اینکه کشور ما غنی از گیاهان دارویی و جانوران دریازی است، اضافه کرد: این گیاهان و جانوران می توانند کاربردهای دارویی نیز داشته باشند. اما این کار زمانی رخ می دهد که ما ابزار مورد نیاز و کافی داشته باشیم که در آزمایشگاه بتوانیم از بین تعداد زیادی عصاره های طبیعی و گیاهان دارویی غربالگری انجام داده و در نهایت به مولکول هایی که برای دیابت نقش ایفا می کنند، برسیم و این کار فوق العاده بزرگی است.
مدیر مرکز تحقیقات سلامت متابولیک پژوهشگاه رویان اظهار داشت: در واقع با کمک سلول های ترشح کننده انسولین آزمایشگاهی یا این شبه اندام ها می توان در محیط آزمایشگاه این سلول ها را کشت و ترکیبات طبیعی مختلف را برای اثرگذاری روی دیابت امتحان کرد. به این کار در اصطلاح غربالگری دارویی می گویند.
وی با اشاره به اهمیت این کشف زیستی در کشور خاطرنشان کرد: حدود پنج سال است که در کشورمان، چه در سطح جهانی و چه ملی با همکارانی از گروه فیتوشیمی دانشگاه تربیت مدرس و همکارانی از نروژ، گروه سم شناسی دانشگاه شهید بهشتی و... روی این موضوع کار می کنیم که بتوانیم ابزار و ادوات غربالگری ترکیبات طبیعی را در مقیاس بالا و در مدت زمان کم، روی بیشترین تعداد گیاهان دارویی انجام داده و در ادامه این ترکیبات طبیعی را روی سلول های آزمایشگاهی امتحان کنیم. این کار در حال راه اندازی است و این موضوع فوق العاده برای صنعت دارویی کشور و شرکت های دانش بنیانی که در آینده می خواهند روی هر یک از این مولکول ها کار کنند می تواند خبر خوبی باشد.
تهمتنی تصریح کرد: از طریق این روش برای هر بیماری که مدل سلولی آن در آزمایشگاه تولید شود، می توان به غربالگری پرداخت. برای مثال اگر سلول های تپنده قلب را در محیط آزمایشگاه داشته باشیم که همکاران ما در رویان در حال کار و فعالیت روی این پروژه هستند، می توانیم از این سلول ها برای غربالگری و کشف و تولید داروهای قلب نیز استفاده کنیم.
عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان با بیان اینکه این کار نیاز به زیرساخت دارد و آنها جهت کشف داروی دیابت در حال توسعه این زیرساخت ها هستند، افزود: کشف زیستی، یک علم و فناوری بین رشته ای است. برای توسعه این کار ما نیاز به تیمی داریم که از طب سنتی آگاه باشند و داروهای گیاهی را به خوبی بشناسند، نیاز به گروهی داریم که شیمی گیاه و ترکیبات آن را دریابند، همچنین به تیمی نیاز است که داروشناس، سم شناس، سلول شناس باشد و تیم کاملی از مهندسان که پاسخ های سلول ها را آنالیز کنند.
وی با اشاره به اینکه حدود 4.5 تا 5.5 میلیون نفر در کشور ما مبتلا به دیابت هستند و این رقم ممکن است تا 30 سال آینده دو برابر شود، خاطرنشان کرد: در نتیجه کنترل و پیشگیری و درمان دیابت بسیار اهمیت دارد. به همین دلیل حدود پنج سال است که روی درمان دیابت از طریق غربالگری داروهای گیاهی و امتحان آن روی سلول های آزمایشگاه در حال مطالعه و پژوهش هستیم و امیدواریم با ایجاد زیرساخت لازم برای اینکار، به الگوی مناسبی در این زمینه برسیم.
تهمتنی ابراز امیدواری کرد که با پیشرفت های علوم پایه در حوزه درمان دیابت در پنج سال آینده شاهد باشیم که برخی از این روش های درمانی نوین در کلینیک های دیابت سراسر کشور و از جمله "کلینیک تخصصی دیابت رویان" به بیماران نیازمند، خدمات ارائه کنند.
*س_برچسب‌ها_س*