تشدید حفاظت از آزمون سراسری 1402 با کمک نهادهای امنیتی

به گزارش مشرق، با توجه به ابلاغ مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی به نام ماده واحده تکمیل و اصلاح موادی از سیاست‌ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی (پس از پایان متوسطه) " توسط آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری در 25 تیر 1401، آزمون سراسری از سال 1402 با تغییراتی برگزار خواهد شد. با اینکه نخستین قانون در مورد کنکور در مجلس شورای اسلامی آبان 1386 به نام قانون پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور تصویب و سال 92 توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی اصلاح و با نام قانون سنجش و پذیرش دانشجو، بار دیگر تصویب شد.

با وجود قوانین مزبور، با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، تحول اساسی در آزمون سراسری از سال 1402 آغاز می‌شود؛ دروس عمومی در آزمون سراسری حذف و به سوابق تحصیلی منتقل می‌شود. آزمون اختصاصی شامل دروس اختصاصی پنج گروه آزمایشی 2 بار در سال برگزار شده و نتایج آن به مدت 2 سال نیز اعتبار خواهد داشت.

همچنین در آزمون سال 1402 تأثیر قطعی سابقه تحصیلی بر مبنای نمرات سال دوازدهم 40 درصد، در سال 1403 تأثیر قطعی سابقه تحصیلی بر مبنای نمرات سال دوازدهم 50 درصد، در سال 1404 تأثیر قطعی سابقه تحصیلی بر مبنای نمرات سال‌های یازدهم و دوازدهم 60 درصد و در سال 1405 تأثیر قطعی سابقه تحصیلی بر مبنای نمرات سال‌های دهم، یازدهم و دوازدهم 60 درصد خواهد بود.

همه این تغییرات و سوالات دیگر در اذهان داوطلبان باعث شد تا در مصاحبه ای از رئیس سازمان سنجش آموزش کشور به عنوان متولی برگزاری آزمون سراسری و طرح سوالات داوطلبان و خانواده‌ها آنها چندوچون برگزاری آزمون در سال 1402 را بهتر و دقیق‌تر اطلاع‌رسانی شود.

به گفته دکتر عبدالرسول پورعباس در دو بخش و با محوریت شبهه‌هایی که در مورد تقلب در آزمون سراسری سال 1401 رخ داد، زمان برگزاری 2 نوبت آزمون سال 1402، تعریف و اهمیت سابقه تحصیلی و راهکار ایجاد سابقه تحصیلی، تدابیر اندیشیده‌شده برای جلوگیری از تقلب در آزمون 1402، زیرساخت‌های لازم برای برگزاری الکترونیکی آزمون سال‌های بعد، سهمیه‌های کنکور منتشر می‌شود.

وی در بخش اول این گفت‌وگو به موضوع تقلب و تخلف در آمون 1401 پرداخت و ضمن تشریح راه‌های اندیشیده شده برای جلوگیری از تقلب گفت که آزمون مجدد داوطلبان شبهه‌دار 21 مهر برگزار شده و تا نیمه آبان نتیجه آن اطلاع‌رسانی خواهد شد.

پورعباس همچنین آمارهای دقیق و نهایی از آزمون سال جاری ارائه داد که بر این اساس حدود 50 درصد از داوطلبان شرکت‌کرده در آزمون انتخاب رشته نکرده‌اند، 6.6 درصد از ظرفیت دانشگاه‌ها خالی مانده و بیشترین ظرفیت خالی‌مانده در دوره کاردانی است.

آزمون سراسری 1401 در قالب آمار

در مورد آمار داوطلبان، پذیرفته‌شدگان و ظرفیت‌های پرشده آزمون سراسری سال 1401 توضیح دهید؟

دکتر پورعباس: آزمون سال 1401 با ثبت نام یک میلیون و 489 هزار و 220 نفر آزمون برگزار شد که از این تعداد یک میلیون و 157 هزار و 32 داوطلب مجاز به انتخاب رشته شدند و 589 هزار و 657 نفر انتخاب رشته کردند. همچنین علاوه بر این تعداد 100 هزار و 41 نفر از داوطلبان در مردادماه برای رشته‌های پذیرش با سوابق تحصیلی ثبت‌نام و انتخاب رشته کردند و بنابراین می توان گفت مجموعه 689 هزار و 698 نفر انتخاب رشته کردند.

کل ظرفیت پذیرش دانشگاه‌ها در آزمون سراسری 512 هزار و 176 نفر بود که پس از طی فرایند گزینش علمی در مجموع 477 هزار و 218 نفر پذیرفته شدند به این ترتیب 33 هزار و 958 نفرظرفیت خالی ماند که 6.6 درصد ظرفیت دانشگاه هاست. همچنین از 478 هزار و 218 نفر پذیرفته‌شده تعداد 37 هزار و 400 نفر پذیرفته شده رشته‌های تحت پوشش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و 440 هزار و 818 نفر پذیرفته شده رشته‌های تحت پوشش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هستند.

در مورد تدابیر برگزاری بهتر و باامنیت بیشتر آزمون 1401 بفرمایید.

پورعباس: ابتدا با تلاش زیاد شورای حفاظت از آزمون سازمان سنجش را بعد از چند سال وقفه مجدد تشکیل دادیم. اعضای این شورا متشکل از نمایندگان شامل پلیس فتا، قوه قضائیه، قضات مستقر برای آزمون و منتصب برای آزمون، حفاظت سپاه و اطلاعات سپاه، وزارت اطلاعات، نمایندگان وزارت کشور و مسئولان جراست دستگاه‌های مختلف مرتبط با برگزاری آزمون است. همچنین از همکاری قوه قضائیه و قضات ویژه در همه استان‌ها برای مقابله با تخلفات در آزمون بهره گرفتیم. بیش از 30 جلسه شورای حفاظت از آزمون را برگزار و تمام جوانب امر را بررسی کردیم. می دانستیم شیوه تقلب ها نسبت به سال های قبل پیشرفته تر شده و از فناوری های نو و ابزارهای کاملا پیچیده رقومی برای تقلب استفاده می‌شود که حتی گاه برای کارهای جاسوسی به کار می‌آید.

مقابله با تقلب با کمک دستگاه قضا و ابزار سیگنال‌یاب

تدابیر مختلفی در این زمینه اندیشیده شد. اول اینکه تحلیل کردیم سوالات در چه مقطعی (از جلسه آزمون) ممکن است بیرون برود و به دست چه افرادی غیر از داوطلبان برگزاری آزمون برسد و پاسخ‌ها در چه زمانی امکان دارد به داوطلبان برسد. بررسی‌ها نشان داد امکان ندارد فردی تا صبح برگزاری آزمون از سوالات مطلع شود. داوطلبانی به قصد دسترسی به سوالات و با دستگاه‌ها و تجهیزات خاص و پیچیده‌ای در جلسه آزمون شرکت کرده و ماموریت دارند از سوالات عکس گرفته و به بیرون مخابره کنند. بعد از ارسال سئوالات از سرجلسه آزمون و تلاش در تهیه کلید آزمون، به کمک تجهیزاتی مانند هندزفری یا سایر وسایل ارتباطی غیر متعارف کلید را به داوطلبان مورد نظر خود ارسال دارند. مسیر مقابله با این روند بسیار دشوار بود، ولی تلاش کردیم حتی اگر سوالات به خارج از حوزه ارسال شد، امکان دریافت پاسخ‌ها وجود نداشته باشد به همین دلیل سیگنال‌یاب به کمک شرکتهای دانش بنیان طراحی کردیم و موفق شدیم در سراسر کشور بیش از 850 نفر را که ابزارهای مختلف تقلب را همراه داشتند را سر جلسه امتحان شناسایی کنیم.

همچنین در روزهای پیش از برگزاری آزمون حدود 13 شبکه تقلب فعال در فضای مجازی را هم با تلاش اعضای شورای حفاظت آزمون کشف کردیم که با کمک قوه قضائیه و قضات تعیین شده برای آنها دستور قضایی صادر و اداره کنندگان این شبکه‌ها دستگیر شدند.

این افراد در قالب شبکه های چند ده نفره بودند که روند دستگیری آنها از دو یا سه روز قبل از آزمون شروع شد. همچنین با پیگیری نهادهای امنیتی و انتظامی تعدادی از داوطلبان را شناسایی کردیم که با این شبکه‌ها ارتباط داشتند، وسایل ارتباطی خریداری کرده بودند. با داوطلبان تماس گرفته شد و اطلاع دادیم اگر تقلب آنها سر جلسه امتحان کشف شود، با مشکل روبرو می‌شوند.

تشخیص داوطلبان شبهه‌دار با روش‌های مختلف 

افزون بر این، بعد از آزمون، بررسی‌های فنی انجام دادیم و توانستیم داوطلبانی شبهه‌دار را بیابیم که نتوانسته بودیم سر جلسه آزمون تشخیص دهیم که این افراد کمتر از 1000 نفر و شبهه‌دار بودند. آزمون آنها را بر اساس معیارهای مختلفی از جمله نسبت نمرات سوابق تحصیلی با آزمون یا رتبه‌های آزمون‌های قبلی و از همه مهمتر در شباهت غیرمتعارف پاسخنامه ها تشخیص دادیم.

برای نمونه فردی که در آزمون‌های متعدد سال های قبل شرکت کرده رتبه‌های بالای 400 هزار داشته ولی در آزمون امسال زیر 15000 بوده است، از نظر ما شبهه دار بود. بنابراین از انتخاب رشته یا اعلام نتایح آنها جلوگیری شد. از این تعداد بیش از 750 نفر در آزمون رفع شبهه (آزمون برای دو یا سه درس) 21 مهر شرکت کردند.

البته از این افراد هم برخی سوالات را پاسخ ندادند که با توجه به نظر و حکم هیأت بدوی حدنصاب و میانگینی از نمرات برای احراز صلاحیت علمی محاسبه می‌شود. هیات بدوی بر اساس قانون رسیدگی به تخلفات و جرایم در آزمون‌های سراسری (مصوب 1384) درخصوص کسانی که در آزمون رفع شبهه شرکت کردنده اند به زودی اعلام رأی می‌کند.