تغییر ماهیت مشاغل با هوش مصنوعی / کارهای خدماتی روی سکوی اشتغال

سمیه گلپور، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری کشور در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، درباره اثرات کرونا و تحریم ها بربازار کار گفت: ایران نیز مانند سایر کشورها اثراکرونا را بر نیروی کار و بازار تولیدات خود احساس کرد. با تعدیلی هر کارخانه تعداد زیادی از کارگران بیکار شدند که منجربروز مشکلات متعددی برای کارگران شد.

وی با اشاره به تحریم های ناعادلانه از سوی قدرت های بزرگ علیه ایران گفت: گردانندگان اصلی ILO همین قدرت های بزرگ هستند. تحریم ها برسیستم اقتصادی که قرار است کارگران در آن ذی نفع باشند فشار وارد می کند، انتظار می رود ILO مطابق شعاری که کار با مفهوم زندگی رفاه و عادلانه برای همه کارگران را دارد را نگاهی کند که چقدر می تواند تأثیر گذار در این عدالت باشد.

رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری کشور با اشاره به اینکه بازار کار در معرض تحولات بزرگی است که از حیث مقیاس مشابه گذار از عصر کشاورزی به صنعت است افزود: پیشران های این تحول شامل فناوری اطلاعات و ارتباطات بخصوص هوش مصنوعی طی 10تا 20سال باعث تغییر اشکال بسیاری مشاغل میشود که تا 60درصد هم تخمین زده شده؛ همچنین توسعه سکوهای اشتغال شکل فعالیت نیروی کار را تغییر میدهد و بسیاری از کارهای خدماتی بر روی سکوها مستقر می‌شوند. در این شرایط کارگاه یا مکان ثابت برای نیروی کار معنایش را از دست میدهد.

وی ادامه داد: سیالیت جهانی نیروی کار با مهاجرت گسترده بین کشورها سبب میشود که در برخی مشاغل با مازاد و در برخی مشاغل عمدتاً تخصصی با کمبود نیروی کار مواجه شویم. از سوی دیگر تغییر شکل قراردادها در اثر عوامل فوق به سمت خویش فرمایی و قراردادهای موقت و محدود پیش خواهد رفت.

گلپور افزود: مجموع این عوامل منجر به چالش های وخیمی خواهد شد از جمله بحران بیمه ها و صندوق های تامین اجتماعی به علت کاهش ورودی نسبت به تعهدات، بحران سرمایه انسانی بخصوص در مشاغل تخصصی جدید به علت عدم تناسب شیوه آموزش، جذب و ارتقای سنتی ما با جهان متغیر سده 13، بحران تنظیم روابط کار به علت کاهش نقش کارگاه ها، تغییر شکل قراردادها، کاهش تعهد کارفرماها و سیالیت کارگرها.

رئیس کانون عالی انجمن های صنفی کارگری کشور با بیان ضرورت نقش دولت در این فرایند تأکید کرد: با این اوصاف وزارت کار نیاز به تدوین نقشه راه کار و اشتغال برای بازه ده ساله آتی را دارد. باید جایگاه خود را با فناوری پایه شدن مشاغل بازتعریف کند. گویا برخی مسئولان با جانمایی موادی مانند ماده 15لایحه برنامه هفتم توسعه درباره استادکاری و شاگردی دون کیشوت وار به ستیز با تحولات زمانه برخاسته اند و متوجه نیستند که زمانه ای که شخصی با سه سال تمرین استاد کار میشد، متعلق به سده های ماضی است و اصلاً متوجه نیستند که اگر نیروی کار امروز 20درصد زمانش را صرف بازآموزی مستمر نکند، عملاً در بازار کار نوین جایگاهش را از دست می دهدمتوجه نیستند که تحول بازارکار، کارخانه ها و کارگاه ها در دسترسی به نیروی کار متخصص چالش بزرگی دارند. مسئولان فقط به افزایش آمار اشتغال از طریق مشاغل ساده و غیرتخصصی می اندیشند و راهکارشان هم استثمار نیروی کار توسط کارفرما است. متأسفانه بیش از نیمی از شاغلان کشور مطابق با آمار مرکز آمار کشور در بخش غیر رسمی شاغلند و از کف حمایت‌های اجتماعی و بیمه ای و... محرومند. ضرورت دارد که دولت اقدام جدی در این باره داشته باشد.