تنفس مصنوعی کنسرت‌های گران به موسیقی / گران‌تر، شلوغ‌تر و با پلی‌بک بیشتر

فرهیختگان: پس از وقفه یک‌سال‌و‌نیمه، آذرماه سال‌جاری بود که محمود شالویی، سرپرست معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خبر داد که با پیگیری‌های وزیر ارشاد و مسئولان ذی‌ربط، تصمیم بر بازگشایی کنسرت‌ها و ورود به شرایط عادی در جامعه گرفته شده است. تکلیف سالن‌های سینما و ورزشگاه‌ها زودتر و حتی به‌طور موقتی روشن شده بود و این کنسرت‌ها بودند که تصمیمی برایشان گرفته نشده بود. در دورانی که خبری از ورود، تولید و تزریق واکسن‌ها نبود و طبیعتا برگزاری کنسرت‌ها هم امری محال و غیرعقلانی بود، این تک‌آهنگ‌های تولیدشده در داخل خانه‌ها و استودیوهای شخصی بودند که برای تغییر حال‌و‌هوای مردم میدان‌داری می‌کردند. طبق آمار روابط عمومی دفتر موسیقی در سال 1399، 4 هزار و 514 تک‌آهنگ، 377 آلبوم موسیقی و 357 اثر تصویری موسیقی مجوز انتشار گرفتند. در‌واقع در سال گذشته به‌طور میانگین، در هر روز، 12 تک‌آهنگ از دفتر موسیقی مجوز انتشار گرفته و آمار مجوزهای تک‌آهنگ، آلبوم و اثر تصویری در سال 1399 نسبت به سال پیش، افزایش داشتند که با توجه به تغییر وضعیت امری طبیعی به‌نظر می‌رسد. به‌عبارت دیگر در سال 1398 که خبری از کرونا نبود، 3 هزار و 71 تک‌آهنگ و 357 آلبوم از دفتر موسیقی مجوز انتشار گرفتند. همه تک‌آهنگ‌ها البته توسط خواننده‌های جوان و جویای نام اجرا نشد و چهره‌هایی مانند رضا صادقی، احسان خواجه‌امیری، رضا یزدانی و... هم قطعاتی را از داخل خانه آماده و پخش کردند.

داستان برگزاری کنسرت‌های موسیقی در دوران کرونا، در دولت قبل هم چندباری مطرح شد، اما کسی حاضر نشد ریسکش را بپذیرد و ماجرایش به بایگانی سپرده می‌شد. البته همه دلایل از سر گرفته نشدن کنسرت‌ها، مدیران فرهنگی نبودند. تهیه‌کنندگان و برگزارکنندگان معتقد بودند که برگزاری کنسرت با ظرفیت 30 تا 50 درصد ظرفیت سالن و یک سانس در روز و بدون افزایش دلخواه قیمت بلیت‌ها، توجیه اقتصادی مناسبی ندارد. همه این واکنش‌ها و رفتارها باعث شد که علاقه‌مندان به کنسرت، ترجیح دهند به کشورهایی بروند که ظاهرا مشکل کرونا نداشتند و در کنار کنسرت می‌توانستند واکسن خارجی هم بزنند. برخی خوانندگان داخلی هم ترجیح دادند در چنین شرایطی با کمک اسپانسرها در کشورهای همسایه برنامه‌های خود را روی صحنه ببرند و قصدشان این بود که هم مخاطبان داخلی و هم مخاطبان خارجی را پای کنسرت‌هایشان بنشانند. با روی کار آمدن دولت رئیسی و ورود و تولید انبوه واکسن و سرعت‌عمل در واکسیناسیون عمومی، از سرگیری کنسرت‌ها به موضوعی جدی بین متولیان و مخاطبان فرهنگی تبدیل شد. در ابتدا مقاومت‌هایی در برپایی کنسرت‌ها دیده شد، اما برگزاری جلسات هم‌اندیشی متعدد و بهترشدن اوضاع کرونا در کشور، سرانجام در آذرماه جواب داد. البته از ابتدای آذرماه در کیش و در یک شرایط متفاوت با تهران، کنسرت‌هایی برگزار شد که مورد استقبال هم قرار گرفت و حاشیه‌های متعددی هم مانند قیمت‌های نامتعارف و پلی‌بک خوانی داشت.

همچنان تک‌آهنگ؟

ظاهرا برگزاری این کنسرت‌ها تاثیری روی میزان تولید تک‌آهنگ‌ها نداشت و طبق گفته دفتر موسیقی معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ماه‌های دی و بهمن سال‌جاری، مجوز 963 تک‌آهنگ و 69 آلبوم را صادر کرد. عددی که نشان می‌دهد هنوز شرایط کرونایی، خوانندگان را به‌سمت تولید تک‌قطعه‌ها سوق می‌دهد و همان فرمول قدیمی «معروف شدن با یک آهنگ» هنوز هم جواب می‌دهد. موسیقی پاپ همچنان پیشرو و پرطرفدار و 699 اثر در این ژانر تولید شده است. 130 اثر در ژانر موسیقی تلفیقی، 48 اثر در ژانر موسیقی سنتی، 39 اثر در ژانر موسیقی کلاسیک، 46 اثر در ژانر موسیقی نواحی و یک اثر هم در ژانر کودک تولید شده‌اند. این استقبال از تک‌آهنگ‌ها جدا از پیشرفت امکانات و ساده‌شدن امکانات تولید، به سلیقه مخاطبان هم ارتباط مستقیم پیدا می‌کند. جایی که انگار کسی دیگر حوصله شنیدن یک آلبوم کامل را ندارد. اما به‌دلیل اینکه کنسرت‌ها نمی‌توانند با تک‌آهنگ‌ها پر شوند پس نیاز به تولید قطعات دیگر و آلبوم هم حس می‌شود. آلبوم‌هایی که تعداد نسخه فیزیکی‌شان آنقدر کم هستند که اصلا دیده و شنیده نمی‌شوند. استقبال وزارت ارشاد از تک‌آهنگ‌ها و سهولت در اعطای مجوز، با هدف گستراندن محدوده فعالان و تنوع سلایق حتما قابل قبول است، اما نبودن نظارت در ادامه کار و رهاشدن این خوانندگان «یک قطعه‌ای» در فضای مجازی و حقیقی نمی‌تواند خروجی مناسبی داشته باشد.

بهمن، ماه اول کنسرت

اولین ماهی که کنسرت‌ها آزاد شد کیش بیشترین میزان میزبانی را داشت و 48 اجرا در آذرماه روی صحنه رفت. دی‌ماه تعداد کنسرت‌ها کمتر از ماه قبلش بود و به 44 اجرا رسید. اما دیگر کیش به تنهایی میزبان نبود و تهران و برخی شهرهای دیگر هم به این شهر جنوبی اضافه شدند. اوج اجراها در بهمن‌ماه بود. جایی که جشنواره‌های فجر هم فعال بودند و جشنواره موسیقی در شهرهای مختلف برگزار می‌شدند. در این ماه 101 اجرا روی صحنه رفت که عدد قابل‌توجهی به نظر می‌رسد. تاکنون 49 کنسرت برگزار شده است. کیش با 129 و تهران با 66 کنسرت بیشترین تعداد میزبانی از کنسرت‌ها را از آذرماه تاکنون به نام خودشان ثبت کرده‌اند. از آذرماه تا امروز، مسعود صادقلو با 22 اجرا، رضا بهرام با 21 اجرا و بهنام بانی با 18 اجرا از پرکارترین خوانندگان این مدت بودند.

قیمت‌های عجیب و غریب

دیگر باید کنسرت را کالایی برای مرفهان بدانیم؟ افزایش قیمت با توجه به ظرفیت 50درصدی توجیه‌پذیر است؟ یا تهیه‌کنندگان قرار است این کاهش درآمد یا شاید ضررهای احتمالی سال 99 را به این شکل جبران کنند. اگر در سال 97 کف قیمت بلیت کنسرت 40 هزار تومان و بیشترینش 140 هزار تومان بود، در سال بعدش این رقم از 50 تا 185 هزار تومان در نوسان بود و در سال 99 نوبت کنسرت‌های آنلاین و برخی کنسرت‌های حضوری محدود بود؛ کنسرت‌هایی که از 70 تا 265 هزار تومان قیمت داشتند و کلی هم حرف و حدیث پشت‌شان بود. امسال و از آذرماه بلیت‌ها با حداقل70 هزار تومان و حداکثر 550 هزار تومان برگزار شدند. کنسرت‌هایی که اتفاقا تمدید هم می‌شوند و کار را برای آنها که نمی‌خواهند هزینه‌های اضافی سفر را تحمل کنند آسان می‌کند. در ادامه جدول حداقل و حداکثر قیمت بلیت در سال‌جاری را مشاهده می‌کنید.