ثبت اختراعات دانش آموزان زیر 18 سال / هنرستانی‌ها می‌توانند در جلسه امتحان کتاب ببرند
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، محمدمهدی کاظمی معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش طی نشستی با عوامل برنامه نوجوانانه «ساعت صفر» پیرامون برنامه‌ها و اقدامات آموزش و پرورش در راستای مهارت آموزی دانش‌آموزان در مدارس گفتگو کرد. وی در این نشست، گفت: در عرصه آموزشی باید برای یادگیری پایدار زمینه‌سازی کنیم. آیا همه چیز برای آماده سازی دانشگاه است؟ یعنی همان بخش نیمه تخصصی فقط علمی؛ نه طبیعتا این طور نیست. بخش عمده مشاغل ما در بازار کار است. در جامعه خودمان بین 6 تا 12 هزار شغل فعال وجود دارد و همه این‌ها در سطوح مختلف فردی، مهارت مختص به خود را می‌طلبد. معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش ادامه داد: سطح عمده این مشاغل، تکنسین و کمک تکنسین است یعنی دیپلم و فوق دیپلم را در بر می‌گیرد، ولی لازمه اصلی، مهارت است. یعنی با دیپلم صرف، این موضوع محقق نخواهد شد. اکنون آموزش و پرورش چه وظیفه‌ای دارد؟ طبیعتا آموزش و پرورش باید بستری را برای این موضوع فراهم کند. در حال حاضر برای هدایت تحصیلی از دوره ابتدایی هیچ گامی برنداشته ایم یعنی حرفش را زده‌ایم، ولی بیشتر در دوره متوسطه به آن پرداختیم. وی اضافه کرد: در پایه ششم ابتدایی یک درس با عنوان کار و فناوری گذاشته‌ایم، ولی قطعا بحث محوریت هدایت تحصیلی و شناسنایی استعداد‌های دانش آموزان می‌تواند از پایه چهارم اتفاق بیفتد تا نهایتا در پایه تحصیلی نهم، یک هدایت تحصیلی مناسب و مطلوب صورت بگیرد. ناظر بر اینکه هم مهارت‌ها و استعداد‌ها شناسایی شود و هم زمینه ظهور این استعداد‌ها فراهم شود. کاظمی افزود: موقعیت‌های یادگیری مختلفی را برای دانش آموزان ایجاد می‌کنیم؛ یکی از انتظارات سند تحول بنیادین هم همین است. یکی از این فرصت‌هایی که می‌توانیم در این قضیه فراهم آوریم، مناظره است که یکی از محور‌های جشنواره نوجوان خوارزمی هم همین بخش است و بچه‌ها با هم به مناظره می‌پردازند. وی بیان داشت: لزوما مهارت‌های مربوط به شغل را نباید آموزش دهیم؛ مهارت‌ها شامل مهارت‌های نرم و سخت است. مهارت‌های سخت عمدتا به شغل منجر می‌شود؛ در دنیای کنونی اگر فرد مهارت تخصصی و شغلی داشته باشد، اما یک سری مهارت غیر فنی نداشته باشد در کارش موفق نخواهد بود؛ شما وقتی به دنبال کسب شایستگی هستید، شایستگی لزوما معلم محور نیست اتفاقا در مقوله‌ای مثل کارآفرینی به خصوص مهارت‌های نرم، معلم نباید نقش پر رنگی داشته باشد بلکه معلم نقش تسهیلگر را دارد.
خیلی از مدارس متوسطه اول، کارگاه کار و فناوری ندارند
معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش اظهار داشت: بررسی کردم که خیلی از مدارس متوسطه اول، کارگاه کار و فناوری ندارند و در وهله اول باید این اتفاق بیفتد. در اسفند ماه یک مبلغ اعتباری داشتیم که برای هنرستان‌ها بود که این مبلغ را برای دبیرستان‌های متوسطه اول هم اختصاص دادیم. البته رقم آن 60 میلیارد بود که این را تأکید کردم برای یک تعدادی از مدارس این اتفاق بیفتد که برای کارگاه‌شان بتوانند مقداری از ابزار‌های کار را فراهم کنند. وی اضافه کرد: امسال 25 هزار معلم را با مقوله بحث کار و فناوری آموزش دادیم و بحث کار و فناوری را به تعدادی از معلم‌ها می‌دهیم تا شرایط را برای ایجاد باشگاه کارآفرین نوجوان در مدارس به ویژه برای آن دسته اول فراهم کنیم. این اتفاق کمتر افتاده و شاید کمتر توجه شده است. این را به عنوان یک مطالبه به همه استان‌ها اعلام کردم و مطالبه گری داریم. امیدواریم که این موضوع اتفاق بیفتد.
هدایت تحصیلی یک فرایند است و یک نقطه نیست
کاظمی درباره هدایت تحصیلی ادامه داد: هدایت تحصیلی یک فرایند است و یک نقطه نیست؛ از دوره ابتدایی باید اتفاق بیفتد، اما هنوز شروع نکردیم و در دوره متوسطه هستیم؛ چند عامل در بحث هدایت تحصیلی نقش دارد که می‌توان به سوابق تحصیلی دانش آموز و عملکردش در نسبت با دروسش اشاره کرد. وی اضافه کرد: به صورت پایلوت در مهر 1401 در تعدادی از مدارس کشور رویکرد هدایت تحصیلی را پر رنگ می‌کنیم. یعنی دوره آموزشی برای معلمان گذاشتیم چرا که دانش‌آموز باید درست راهنمایی بود و استعدادش شناسایی و هدایت شود. معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش توضیح داد: در هدایت تحصیلی، اولویت‌هایی برای دانش‌آموزان اعلام می‌شود که شامل اولویت الف، ب و ج در رشته‌ها و زمینه‌های مختلف است. دانش آموز باید بر اساس آن انتخاب کند که این موضوع جنبه مشورتی دارد و برایش الزامی نیست.
وی ادامه داد: وارد بحث مهارت که می‌شویم در دوره دوم متوسطه رشته‌های نظری و هنرستانی داریم؛ رویکرد و ماهیت رشته‌های هنرستانی، شایستگی محور است. شایستگی یعنی صرفا دانش و مهارت جوابگو نیست؛ نگرش در خصوص این موضوع مهم‌تر است و مهارت و دانش باید منجر به رفتار در فرد شود؛ وقتی فرد به شایستگی می‌رسد دیگر معنا ندارد که بگوییم کتاب درسی و ارزش گذاری روی موضوعات شود مثلا نمره گذاری اینجا متفاوت شده است و نمره یک، دو، سه است و اصلا صفر تا بیست نیست. ولی معلمان بعضا این کار را انجام نمی‌دهند و شاید نمره گذاری کنند. البته تصریح کردیم که از حافظه محوری پرهیز شود. کاظمی اظهار کرد: در هنرستان‌ها اعلام کرده‌ایم وقتی فرد شایستگی کسب می‌کند باید به کار بستن را بلد باشد اصلا اینکه این محتوا را حفظ کرده یا نکرده است، مطرح نیست. اعلام کرده‌ایم هنرجویان سر جلسه امتحان کتاب را با خودشان ببرند و هر چه می‌خواهند یادداشت کنند، چون محتوای کتاب و دانش آن مهم نیست؛ مهم این است که دانش‌آموز از این دانش برای حل مسأله و طراحی این مدار بتواند استفاده کند یا برنامه‌ای که می‌خواهد بنویسد از این روابط و الگوریتمی که خوانده است بتواند بهره برداری کند؛ لذا پرهیز از حافظه محوری با این نگاه اتفاق افتاده است. وی اضافه کرد: برای 21 هزار مدرسه متوسطه اول میز کاری لازم داریم که نمی‌خواهیم از بازار بخریم و گفته‌ایم هنرجویان هنرستانی بسازند و هزینه‌اش را به هنرستان‌ها و آن هنرجو‌ها بدهیم تا کسب در آمد را تجربه کنند. بیش از 60 درصد هنرجویان رشته طراحی دوخت استان گلستان در پایه یازدهم و دوازدهم در تابستان، تمام لباس فرم مدارس استان را دوختند. این اولا یک افتخار است که دانش‌آموزان به این سطح از مهارت رسیده‌اند که می‌توانند این کار را انجام دهند. معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش افزود: برای همین دانش آموزان در نمایشگاه مد و لباس که برند‌های مختلف در آنجا حضور داشتند یک غرفه هفتاد متری گرفتیم، زیرا این دانش‌آموزان بتوانند حرفه‌شان را عرضه کنند و اکثر برند‌های مطرح پوشاک گفتند که دانش‌آموزان را به عنوان طراح لباس جذب می‌کنند. وی به برگزاری جشنواره نوجوان خوارزمی در اصفهان اشاره کرد و گفت: برای دانش‌آموزانی که ایده‌هایی را خلق کردند، کانونی را جهت ثبت اختراع پای کار آوردیم. چون افراد تا 18 سالگی نمی‌توانند ثبت اختراع بکنند. با معاونت علمی ریاست جمهوری هم پیگیری کردیم داریم تا دانش آموز 14-15 ساله هم بتواند اختراعش را ثبت کند