جایزه کاولی 2020 به توسعه‌دهندگان نانوسکوپ رسید

به گزارش روز پنجشنبه ستاد توسعه فناوری نانو، جایزه Kavli Prize for Nanoscience به چهار محقق برای توسعه فناوری تصویربرداری در مقیاس آنگسترومی اعطا شد. هارلد رز از دانشگاه اولم، ماکسیمیلیان هایدر از شرکت سئوس (CEOS)، نوت اوربان از مرکز جولیچ و اوندریج کریوانک از شرکت نیون (Nion) به دلیل مشارکت برای توسعه سامانه تصویربرداری الکترونی، جایزه یک میلیون دلاری را دریافت خواهند کرد. آن‌ها در این پروژه موفق به مشاهده اتم‌های منفرد شدند.

جایزه کاولی هر دو سال یک بار در سه حوزه تحقیقاتی مهم یعنی اخترفیزیک، علوم نانو و علوم اعصاب به محققانی که دستاورد قابل توجه به دست آورده‌اند، اعطا می‌شود.

زمانی که ما از یک میکروسکوپ برای مشاهده اجسام استفاده می‌کنیم، در واقع در حال کندن ذرات از سطح جسم هستیم. به طور طبیعی هرچه ذرات مورد استفاده کوچک‌تر باشند، می‌توان جزئیات بیشتری را نیز از سطح به دست آورد. با آنالیز ذرات جدا شده از سطح و داشتن یک برنامه کامپیوتری می‌توان تصویر جسم را به دست آورد.

برای تصویربرداری دقیق، دانشمندان از الکترون استفاده می‌کنند تا در نهایت امکان تصویربرداری با جزئیات ظریف‌تر فراهم شود. اما در میکروسکوپ، الکترون‌ها دچار انحراف از مسیر شده و این موضوع موجب کاهش وضوح تصاویر می‌شود که به این امر انحراف نوری گفته می‌شود.

این دقیقا جایی بود که برندگان جایزه کاولی 2020 به آن ورود کردند. آن‌ها با ایجاد میدان‌های الکترومغناطیس هدایت ذرات باردار را به گونه‌ای انجام دادند که تصاویری واضح‌تر به دست آمد. در واقع آن‌ها موفق به اصلاح انحراف نور شدند. میکروسکوپ الکترونی که انحراف آن اصلاح شده به محققان اجازه می‌دهد نه تنها در مقیاس نانومتری، بلکه در مقیاس آنگسترومی نیز تصویربرداری کنند؛ بنابراین امکان مشاهده اتم‌های منفرد وجود دارد.

بودیل هولست، رئیس کمیته جایزه کاولی در علوم نانو می‌گوید: کار این گروه مثال جالبی از نبوغ و پشتکار است که به بشریت امکان مشاهده فضاهایی را می‌دهد که پیش از این نتوانسته‌ایم ببینیم. ارج نهادن به این دانشمندان و به اشتراک‌گذاری دستاورد آن‌ها با جهانیان می‌تواند زندگی و صنعت را تغییر دهد.

• فناوری نانو