جایگاه عجیب «شرکت ملی نفت ایران» در جهان! / چه کسی مقصر است؟

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، ایران با داشتن ذخایر فراوان معدنی و طبیعی به‌ویژه سوخت‌های فسیلی دهه‌هاست مورد توجه فعالان بازار انرژی است. موضوعی که با توجه به سابقه 116 ساله کشف و تولید نفت در ایران، انتظارات مردم را هم بالا برده است. با این حال این روزها تنها چیزی که در این باره اعلام می‌شود، تحریم و ناترازی انرژی است!

راه نو آنلاین نوشت: روزنامه اطلاعات 49 سال پیش اعلام کرده بود که شرکت ملی نفت ایران ازنظر حجم فروش نفت بین شرکت‌های غیر آمریکایی در جهان دوم و بین کل شرکت‌های جهان هفتم است.

این روزها اخبار متعددی از افزایش حجم تولید و فروش نفت از سوی وزیر و مسئولان وزارت نفت منتشر می‌شود اما جایگاهِ واقعی شرکت ملی نفت ایران کجاست؟ در حالی که کشورهای حاشیه خلیج فارس، آمریکا و اروپا سال‌هاست گوی رقابت را ربودند و اکنون شرکت دولتی نفت سعودی آرامکو، با ارزش‌ترین شرکت نفتی جهان معرفی می‌شود.

در ادامه جایگاه بزرگترین و با ارزش‌ترین شرکت‌های نفتی و گازی جهان را در سال 2025 میلادی بررسی می‌کنیم.

1. سعودی آرامکو: این شرکت در مارس 2025 با ارزش بازار 1.648 تریلیون دلار، در رتبه بزرگترین شرکت نفت و گاز جهان قرار گرفته است. آرامکو اکنون بزرگترین شرکت نفت و گاز جهان است و روزانه حدود 9.2 میلیون بشکه نفت تولید می‌کند. مدیران آرامکو اعلام کردند که قصد دارند تا دسامبر 2025 به کاهش داوطلبانه تولید اوپک پلاس پایبند باشد تا به حداکثر ظرفیت پایدار 12 میلیون بشکه‌ای در روز برسند. این شرکت برای دستیابی به نرخ فروش پایدار گاز 2 میلیارد فوت مکعب استاندارد در روز، تا پایان سال 2025، در حال افزایش تولید گاز است. پروژه جفورا، بزرگترین سایت عربستان سعودی هم که از سوی آرامکو اداره می‌شود، در نظر دارد تولید خود را در سه ماهه سوم سال 2025 آغاز کند و ظرفیت نهایی‌اش را تا سال 2028 به روزانه 3.15 میلیارد فوت مکعب برساند. تولید گاز طبیعی این شرکت در سال 2024، 123 میلیارد متر مکعب بود و پیش‌بینی می شود تا پایان سال 2025 به 121 میلیارد متر مکعب برسد. کارشناسان همچنین پیش‌بینی کردند که 229 تریلیون فوت مکعب استاندارد گاز خام و 75 میلیارد بشکه میعانات گازی از میدان جفورا، که بخشی از ذخایر عظیم هیدروکربنی تحت مدیریت آرامکو و معادل 250 میلیارد بشکه معادل نفت است، تولید شود.

2. اکسون‌موبیل: این شرکت آمریکایی با ارزش بازار 493.62 میلیارد دلار در رتبه دوم برترین شرکت‌های جهانی نفت و گاز از نظر ارزش بازار است و تا پایان سال 2024 به رکورد تولید خالص روزانه 4.3 میلیون بشکه معادل نفت دست یافته است. اکسون‌موبیل با تمرکز بر حوزه پرمیان، گویان و پروژه‌های ال‌ان‌جی در آسیا - پاسیفیک، استرالیا و غرب آفریقا، قصد دارد تولید خود را به روزانه 5.4 میلیون بشکه معادل نفت تا سال 2030 برساند. پیش‌بینی می‌شود این شرکت با سرمایه‌گذاری‌های قابل توجه در سیستم‌های جذب کربن و برنامه‌های کم‌انتشار کربن، تولید گاز طبیعی خود را تا پایان سال 2025 به روزانه 7.7 میلیارد فوت مکعب برساند که هدف سالانه‌اش، جذب 6.7 میلیون تن دی اکسید کربن است.

3. شورون: شرکت شورون آمریکا با ارزش بازار 279.44 میلیارد دلار، رشد 6 تا 8 درصدی تولید تا پایان سال 2025 را پیش‌بینی کرده است که عمدتاً به دلیل افزایش 10 درصدی تولید در حوزه پرمیان و بیش از 1 میلیون بشکه نفت در روز از قزاقستان است.

4. شل: این شرکت انگلیسی با ارزش بازار 210.03 میلیارد دلاری، پیش‌بینی می‌کند که از پروژه‌هایی که بین سال‌های 2023 تا 2025 بهره‌برداری شده‌اند، حدود روزانه 500 هزار بشکه تولید داشته باشد. زنجیره تأمین گاز طبیعی این شرکت تا 24.3 میلیارد فوت مکعب گاز در روز را فرآورش می‌کند و تولید آن در بریتانیا به بیش از 100 هزار بشکه در روز می‌رسد.

5. پتروچاینا: این شرکت چینی با ارزش بازار 196.17 میلیارد دلاری در جایگاه پنجم قرار دارد و با تولید روزانه 2.5 میلیون بشکه نفت و ثبت رکورد 4.9 تریلیون فوت مکعب تولید گاز طبیعی در سال 2023، قصد دارد به تولید 50 میلیارد متر مکعب گاز تا پایان سال 2025 برسد. پتروچاینا برای دستیابی به انتشار تقریباً صفر کربن تا سال 2050، ظرفیتش برای انرژی‌های تجدیدپذیر را هم افزایش داده است.

6. توتال‌انرژی: شرکت فرانسوی توتال‌انرژی با ارزش بازار 139.20 میلیارد دلاری، رشد سالانه 3 درصدی تولید نفت و گاز را تا سال 2030 هدف گرفته است و پیش‌بینی می‌شود فروش ال‌ان‌جی توسط این شرکت، به سالانه 50 میلیون تن برسد.

این شرکت با حفظ تولید ثابت سوخت‌های فسیلی برای 20 سال آینده، قصد دارد ظرفیت انرژی‌های تجدیدپذیرش را هم افزایش دهد.

7. کونوکو فیلیپس: این شرکت آمریکایی با سرمایه بازار 126.42 میلیارد دلاری، پیش‌بینی می‌کند که تا پایان سال 2025، حدود 2.34 تا 2.38 میلیون بشکه نفت در روز تولید داشته باشد که با خرید شرکت ماراتن‌اویل، این حجم تولید افزایش می‌یابد.

8. سینوک: شرکت سینوک چین با 115.72 میلیارد دلار ارزش بازار در رتبه دهم هشتم است که با تمرکز بر پروژه‌های اکتشاف آب‌های عمیق و جذب کربن، قصد دارد روزانه بیش از 2 میلیون بشکه نفت و بیش از 29 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی تولید کند.

9. ساوترون: شرکت آمریکایی ساوترن، که عمدتاً یک شرکت برق شناخته می‌شود، با 99.30 میلیارد دلار ارزش و حجم انتقال گاز طبیعی 822 میلیارد فوت مکعبی، در رتبه نهم جهانی ارزش بازار نفت و گاز دنیاست. اداره اطلاع رسانی انرژی ایالات متحده پیش‌بینی می‌کند که تولید گاز طبیعی ایالات متحده تا پایان سال 2025 تا روزانه 105.2 میلیارد فوت مکعب افزایش یابد که بیانگر تقاضای رو به رشد و فزاینده داخلی است.

10. طاقه: شرکت طاقه امارات متحده عربی با 95.82 میلیارد دلار در رتبه دهم جهانی از نظر ارزش بازار قرار دارد و به‌عنوان بخشی از راهبرد 2030 خود در پروژه‌های گازی مصر و موریتانی، در حال سرمایه گذاری است.

واقعیت این است که شرکت‌های نفت و گاز با وجود تغییرات سریع انرژی در جهان، با انجام سرمایه‌گذاری‌های راهبردی در منابع انرژی جایگزین، پایداری و افزایش تولید، همچنان بر بخش انرژی سلطه دارند. این شرکت‌ها برای ثبات اقتصادی، امنیت انرژی و رشد صنعتی در سرتاسر جهان، بسیار مهم هستند و شرایط سیاسی و اقتصادی ایران باعث می‌شود از این رقابت بیش از پیش عقب بیفتد.

223225