جذاب‌ترین بازار سال آتی
در نظرسنجی پایان سال «دنیای‌اقتصاد»، آینده بازارها در سال1402 بررسی شد. براساس این نظرسنجی، کارشناسان بازار سرمایه معتقدند بورس در سال آینده در مقایسه دلار، طلا، مسکن و خودرو بیشترین بازدهی را خواهد داشت. به‌علاوه، مهم‌ترین محرک بازار سهام سال آینده، تغییرات نرخ دلار خواهد بود. کارشناسان معتقدند در سال آینده رشد شاخص بین 30 تا 60درصد است. از نگاه کارشناسان بورسی، مهم‌ترین دلیل عقب‌ماندگی...
دادوستدهای اولین روز از هفته در بورس تهران در شرایطی آغاز شد که نماگر اصلی تالار شیشه‌ای در قله سال1401 خود قرار گرفت. شاخص‌کل بورس تهران در معاملات روز گذشته با جهش فوق العاده 85هزار‌واحدی به سطح یک‌میلیون و 906هزار واحد رسید. نماگر اصلی بازار سهام با رشد 66/ 4درصدی روز گذشته برای اولین‌بار از 25 مرداد سال99 وارد ابرکانال یک‌میلیون و 900هزار‌واحدی شد. همچنین صعود روز گذشته شاخص دومین رشد برتر درصدی این سنجه آماری در مقیاس روزانه در سال‌جاری بود. پیش تر در روز ششم اسفند سال‌جاری، شاخص‌کل بورس تهران موفق به‌ثبت رشد 96/ 4درصدی در مقیاس روزانه شده‌بود. رشد روز گذشته شاخص‌کل بورس تهران در راستای تکمیل پازل موفقیت این شاخص در زمستان سال‌جاری انجام شد. این شاخص در آخرین روز معاملاتی پاییز امسال، در کانال یک‌میلیون و 400هزار‌واحدی قرار داشت و پس از آن در معاملات سه ماهه آخر سال‌در جریان کانال شکنی های پیاپی و یک روند پرفروغ صعودی تا پایان معاملات دیروز خود را به ابرکانال تاریخی یک‌میلیون و 900هزار واحد رساند که برای آخرین‌بار در مرداد سال99 که تب خرید سهام در بورس تهران داغ بود، تجربه شده‌بود.
عملکرد نماگر هم وزن و شاخص فرابورس
در معاملات اولین روز هفته نماگر هم وزن نیز که نشانی از اثرگذاری یکسان کلیه نمادهای معاملاتی است و چهره و رخسار بازار را به نحو مطلوب‌تری نمایش می‌دهد، با رشد 21هزار و 289واحدی همراه شد تا به ادامه پیشروی خود در سطح تاریخی 575هزار واحدی ادامه دهد. گفتنی است که این نماگر نیز در معاملات اسفند ماه موفق به شکستن سقف تاریخی خود در سال99 شد. رشد 84/ 3درصدی شاخص هم وزن در جریان دادو ستدهای دیروز بازار سهام نیز دومین رشد برتر این شاخص در معاملات سال‌جاری بعد از رشد 46/ 4درصدی روز ششم اسفند سال‌جاری بود. در فرابورس نیز نسیم دل انگیز افزایش قیمت‌ها برقرار بود و شاخص‌کل فرابورس توانست با ثبت رشد روزانه 49/ 3درصدی در روز گذشته خود را به حوالی ابرکانال تاریخی 24هزار واحد نزدیک کند. شایان ذکر است که رشد دیروز در نماگر اصلی بازار فرابورس نیز بعد از رشد بیش از 4درصدی نماگر اصلی این بازار در 6 اسفند سال‌جاری، بیشترین رشد‌درصدی روزانه این شاخص بود. همچنین نماگر اصلی فرابورس نیز به مانند شاخص هم وزن در قله تاریخی خود به کانال شکنی و پیشروی خود ادامه می‌دهد، بنابراین با توجه به ارقام ثبت شده توسط سه نماگر اصلی بازار سهام در روز گذشته می‌توان گفت که 27 اسفند ماه 1401، بعد از 6 اسفند سال‌جاری، دومین روز برتر بازار سهام به لحاظ ثبت عملکرد و بازدهی شاخص ها بوده‌است.
به‌این‌ترتیب فقط یک روز معاملاتی دیگر از سال‌معاملاتی 1401 در بورس تهران باقی‌مانده است و نماگر هم وزن و شاخص‌کل فرابورس در سال‌جاری سقف‌های تاریخی خود را جابه جا کردند و شاخص‌کل نیز در آخرین روز معاملاتی سال، در اندیشه نزدیک شدن به ابرکانال تاریخی دو‌میلیون‌واحدی است تا در سال1402 در رقابت با قله تاریخی دو‌میلیون و 100هزار‌واحدی، بخت خود را آزمایش کند. همچنین با ثبت عملکرد روز گذشته و در فاصله یک روز مانده به انتهای سال‌معاملاتی، بازدهی شاخص‌کل بورس تهران از ابتدای سال‌به 4/ 39درصد رسید. نماگر هم وزن تحت‌تاثیر وضعیت بهتر و شرایط مطلوب نمادهای کوچک‌تر و با ارزش بازار پایین‌تر در سال‌جاری عملکرد بهتری داشت و توانست 2/ 65درصد افزایش ارتفاع را در کارنامه خود ثبت کند و نهایتا شاخص‌کل فرابورس نیز در بین سه نماگر اصلی بازار سرمایه ایران، ضعیف ترین عملکرد را داشت و نتوانست در ثبت بازدهی به‌عددی بهتر از 30درصد دست‌یابد.
حرکت استراتژیک سیاستگذار و ناظر بازار
عطش سیری ناپذیر تقاضا از دقایق ابتدایی ساعات معاملاتی روز گذشته در بورس تهران حکمفرما بود و خریداران با قدرت نمایی خود در صحنه معاملات سهام، اجازه و مجال خودنمایی را به‌فروشندگان سهام ندادند. هر چه به پایان معاملات نزدیک‌تر شدیم، بر ارتفاع شاخص‌های بازار افزوده شد و نهایتا در نیم ساعت پایانی بازار شاهد شتاب گرفتن مجدد جهش شاخص ها بودیم که این جهش از بازگشایی مجدد برخی از سهم های شاخص بازار نشأت گرفت.
برای مثال نمادهای معاملاتی شرکت ملی صنایع مس ایران و پالایش نفت اصفهان در نیم ساعت پایانی بازار بازگشایی شدند که هریک شاهد رشد بیش از 10درصد در قیمت پایانی خود بودند. با توجه به اینکه هردوی این سهم ها جزو نمادهای شاخص ساز بورس تهران محسوب می‌شوند و شاخص‌کل بورس نیز تاثیرپذیری بیشتری از نمادهای شاخص ساز دارد، به‌نظر می‌رسد سیاستگذار و ناظر بازار با داغ دیدن جریان معاملات سهام و جولان تقاضا در صفوف خرید بازار و نزدیکی شاخص‌کل بورس به مرز روانی و مهم یک‌میلیون و 900هزار‌واحدی، با بازگشایی این نمادها در روز سبز بازار سعی کرد تا نماگر اصلی بازار سهام را در رسیدن به هدف خود و فتح این ابرکانال پس از 31 ماه یاری کند. به هر روی ابرکانال یک‌میلیون و 900هزار‌واحدی پس از دو سال‌دوباره فتح شد و باید دید که بازار سهام و شاخص‌کل ادامه مسیر معاملاتی خود در سال‌آتی را چگونه ادامه خواهند داد.
آیا شاخص‌کل موفق به تثبیت خود در بالای این مرز روانی و تکنیکالی مهم خواهد شد تا زمینه را برای دستیابی به قله تاریخی فتح شده در مرداد 99 مهیا سازد یا اینکه در اوایل سال‌جاری استراحت و تنفس قیمتی در کلیت بازار سهام پس از رشدهای بلاوقفه آخرین ماه سال1401، مجددا این شاخص را به کانال‌های پایین‌تر خواهد کشاند؟
آنچه که هویدا و عیان است اینکه باید منتظر ماند و با رصد دقیق کلیه اخبار و اتفاقات مهم پیرامون بورس تهران مانند متغیرهای کلان اقتصادی، پارامترهای تاثیرگذار بر اقتصاد جهانی و قیمت کامودیتی ها در بازارهای جهانی، سیاست‌های پولی و مالی اعمال شده، شرایط روابط بین‌الملل و مذاکرات، تصمیم بهینه ای را برای چینش پورتفوی معاملاتی خود در سال‌آتی اتخاذ کرد تا بتوان با بینشی ژرف و نگاهی عمیق به مقابله با اژدهای تورم در صحنه اقتصادی کشور در سال1402 رفت.
تداوم ورود پول
در معاملات روز شنبه برای سومین روز متوالی معاملاتی شاهد اقبال حقیقی ها به گردونه معاملات سهام بودیم. در روزی که گذشت 930میلیارد تومان از سوی حقیقی ها به بازار تزریق شد تا شاهد چرخش روند در این متغیر آماری باشیم. این مقدار خالص تغییر مالکیت مثبت از پورتفوی حقوقی ها به سبد حقیقی های بازار سهام، از 6 اسفند امسال به بعد بی سابقه بوده‌است. به‌نظر می‌رسد حقیقی ها و سهامداران خرد بازار سهام مجددا بازار سهام را به‌عنوان پناهگاه و مامن نقدینگی و پول‌های خرد خود انتخاب کرده‌اند و ورود پول برای سومین روز متوالی به بازار سهام نیز تاییدی بر این مدعاست. با توجه به اینکه در سایر بازارهای موازی قیمت‌ها در حوالی سقف‌های تاریخی خود در حال نوسان هستند و طبیعتا این موضوع مفهومی به‌نام ریسک سرمایه‌گذاری را نیز با خود حمل می‌کند، سرمایه گذاران حقیقی در شرایط فعلی بورس تهران را به‌عنوان یکی از مناسب ترین بازارهایی که گرفتار حباب قیمتی و اضافه پرش نشده‌است، درنظر گرفته اند و پول خود را به‌جای بازارهایی مانند سکه و طلا و ارز روانه بازار سهام کرده اند.
همچنین در روز شنبه، صندوق‌های سهامی نیز با استقبال گسترده از سوی حقیقی ها مواجه شدند و شاهد ورود 200میلیارد‌تومانی پول به صندوق‌ها نیز بودیم. در بازار سهام ایران دو روش معاملاتی وجود دارد، اول اینکه شخص سرمایه گذار می‌تواند با تحلیل‌های خود از روند قیمتی سهم های مختلف، خودش اقدام به خرید سهام شرکت‌های مختلف کند که سرمایه‌گذاری مستقیم نامیده می‌شود، اما روش دیگری تحت‌عنوان سرمایه‌گذاری غیرمستقیم وجود دارد که از کانال صندوق‌های سرمایه‌گذاری انجام می‌شود و فرد پول خود را در اختیار افراد متخصصی قرار می‌دهد که در زمینه خرید و فروش سهام اطلاعات کافی و تبحر لازم را دارند، طبیعتا ریسک روش غیرمستقیم از روش مستقیم کمتر است، به همین دلیل در مواقعی که بازار سهام با استقبال رو به رو می‌شود، افرادی که خاصیت ریسک‌پذیری بالایی ندارند و به قولی ریسک گریز هستند، از کانال صندوق‌های سهامی اقدام به سرمایه‌گذاری و خرید سهام می‌کنند. گروه‌های دلاری بازار در صدرجدول صنایعی قرار داشتند که بیشترین ورود پول حقیقی را تجربه کردند. دو صنعت پالایشی و پتروشیمی جزو گروه‌هایی بودند که با بیشترین اقبال از سوی حقیقی ها مواجه شدند.
ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز که شامل سهام و حق‌تقدم می‌شود در روز گذشته موفق شد رقم 6هزار و 619میلیارد‌تومان را ثبت کند تا این پارامتر آماری نیز بیشترین مقدار خود را از 8 اسفند سال‌جاری به بعد تجربه کرده باشد. صعود مجدد این متغیر به بالای 5هزار‌میلیارد‌تومان گویای این نکته است که مجددا در روز گذشته تب خرید سهام داغ شده‌است و جابه جایی و دست به‌دست‌شدن سهام بین فعالان بورس تهران روایتگر بازگشت مجدد رونق معاملاتی به بورس تهران است. همچنین ارزش کل بازار نیز با رشدهای ممتد و مستمر اسفندماه به بیشترین مقدار خود از 25مرداد سال99 به بعد رسید.
چرایی رشد بازار
همان طور که به کرات در گزارش‌های قبلی «دنیای‌اقتصاد» نیز بدان اشاره شد، بازار سهام در سال‌جاری نتوانست در مقایسه با تورم عمومی حاکم بر جامعه و عملکرد سایر بازار های موازی انتظارات را برآورده کند و شاهد جاماندگی قیمتی در بورس تهران در قیاس با سایر بازارهای موازی بودیم. همچنین بورس در مقایسه با دلار بازار آزاد نیز که یکی از محرک‌های پیشران بازار سهام در طول تاریخ بوده‌است، عملکرد بدتری داشت. البته اگر رشدهای فوق العاده شاخص‌های سهامی در آخرین ماه سردترین فصل سال‌نبود، اوضاع و آمار برای بازار سهام به‌مراتب بغرنج تر و ضعیف تر می شد، اما در اسفندماه بازار با نمایش عملکرد فوق العاده خود بخشی از این عقب ماندگی را جبران کرد، به‌گونه‌ای که نماگر هم وزن بازار توانست از درصد تورم عمومی سالانه پیشی بگیرد.
هرچند که می‌توان عوامل مختلفی همچون رهایی بازار از بند نرخ 28هزار و 500تومانی نیما و دیگر متغیرهای کلان اقتصادی را به‌عنوان دلایل تقویت کننده جریان تقاضا و اقبال عمومی در این روزها به بازار سهام قلمداد کرد، اما بخش‌اعظم این استقبال به دلیل ماندگاری دلار در بازار غیررسمی در نیمه دوم کانال 40هزار‌تومان است که چشم اندازی از انتظارات تورمی آتی را به سرمایه گذار نمایش می‌دهد.
همچنین سرمایه گذار با توجه به تورم گذشته نگر بیش از 50درصد در صحنه اقتصادی کشور، برای حفط ارزش پول و در امان ماندن از گزند اژدهای تورم، نیازمند سرمایه‌گذاری پول خود است و در وضعیتی که سایر بازارهای موازی در محدوده اشباع قیمتی قرار دارند چه بازاری بهتر از بورس تهران که به‌عنوان یک بازار مولد و کارآ، اگر حمایت سیاستگذار را داشته باشد می‌تواند با رونق در فضای معاملاتی به تامین‌مالی بنگاه‌های تولیدی در بازار اولیه از طریق عرضه‌های اولیه و تسهیل افزایش سرمایه کمک شایانی کند. لازم به ذکر است که بخش‌اعظمی از تولید ناخالص داخلی کشور را بنگاه‌های تولیدی حاضر در بورس تشکیل می‌دهند.