جزییات تولید خودروی ایرانی روسی / همکاری ایران و روسیه تا کجا پیش رفته است؟

مریم فکری: ایران و روسیه خودرو مشترک خواهند ساخت. اگرچه جزییات این همکاری احتمالی هنوز نهایی نشده، اما با توجه به آنچه گفته شده، قرار است تولید خودروی مشترک، در ایران دنبال شود.

موضوع تولید مشترک خودرو میان ایران و روسیه از وقتی به‌طور رسمی مطرح شد که رییس سازمان توسعه تجارت برای شرکت در بیست و پنجمین مجمع بین‌المللی اقتصادی سن‌پترزبورگ عازم این شهر شد. بر همین اساس، در دیدارهایی که علی‌رضا پیمان‌پاک با چند مقام روس داشت، در رابطه با تولید مشترک خودرو ایرانی - روسی در خاک ایران توافقات لازم به عمل آمد.

البته محمدرضا نجفی‌منش، رییس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازی کشور که موضوع تولید مشترک خودرو ایرانی روسی فعلا فقط درحد طرح و ایده است و سه کشور باید با یکدیگر به جمع‌بندی برسند و کار مطالعاتی صورت گیرد. اما به گفته او، اگر ایده تولید مشترک خودرو به مرحله عمل برسد، بسیار برای ما خوب خواهد بود.

آنچه در ادامه می‌خوانید، مشروح گفت‌وگوی محمدرضا نجفی‌منش، رییس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازی کشور در کافه‌خبر خبرگزاری خبرآنلاین درباره تولید مشترک ایران و روسیه است.

* بهتر است ابتدا یک تحلیلی درباره خودروسازی روسیه داشته باشیم. خودروسازی روسیه در حال حاضر در چه سطحی است؟

من شاید دقیق‌ترین اطلاعات را نداشته باشم، اما یک کارخانه‌شان را در ازبکستان دیدیم که با کره‌ای‌ها مشغول کار بودند. خودشان یک لادای قدیمی داشتند که تولید می‌کردند که خیلی پیشرفت اساسی در صنعت خودرو نداشتند.

* ایده تولید مشترک خودرو ایران و روسیه از کجا بود؟

در رابطه با داستان تولید مشترک ایران و روسیه هم باید بگویم ایده‌اش را حدود 7، 8 سال قبل ترک‌ها دادند؛ دوره‌ای که بین ترکیه و روسیه حتی ارتباط خوبی وجود نداشت. این پیشنهاد را نماینده انجمن خودروسازی ترکیه در جلسه‌ای که انجمن با آنها داشت، به من مطرح کرد. او گفت که سه کشور ایران، روسیه و ترکیه باید یک پلت‌فرم و خودرو داشته باشند و هر کدام برای بازار خود تولید کنیم. در عین حال، برای این‌که این خودرو مشترک اقتصادی‌تر باشد، می‌تواند تبادل قطعات صورت بگیرد. برای مثال، موتور را یکی از کشورها تقبل کند، گیربکس را یک کشور دیگر تولید کند و قطعات دیگر را کشور دیگر. به این ترتیب، قطعات خودرو بین کشور تبادل شود، بدون این‌که پولی بین آنها رد و بدل شود. این باعث می‌شود که قیمت تمام شده کالا پایین‌تر بیاید؛ ضمن این‌که هر کشور بازار خود را دارد و بازار صادراتی را نیز بین یکدیگر تقسیم کنند.

من در جلسه‌ای با آقای روحانی، این ایده را آن زمان مطرح کردم. این ایده ابتدا باید در سطح سران کشورها توافق شود و بعد اجرا می‌شد. آن زمان یک مدتی نهاد ریاست‌جمهوری پیگیری کرد، اما باز هم کار صورت نگرفت.

* چرا؟

ببینید، ما ایده را مطرح کرده بودیم، اما به‌هرحال باید دولت تصمیم می‌گرفت. زمانی هم آقای رییسی به عنوان رییس دولت سیزدهم روی کار آمد، باز هم در مهر سال گذشته در جلسه‌ای که مربوط به روز ملی صادرات بود، این ایده را مطرح کردم و گفتم یک چنین امکانی وجود دارد. اما باز هم پیگیری لازم صورت نگرفت.

این بار در جلسه‌ای با آقای پیمان‌پاک، رییس سازمان توسعه تجارت مطرح کردم که چنین ایده‌ای از طرف ترک‌ها مطرح شده است. ظاهرا ایشان به سن‌پتزربورگ که رفته بود، در توافق اولیه‌ای موضوع را مطرح کردند. ما هم پیشنهاد دادیم که دو خودروساز سایپا و ایران‌خودرو به صورت توامان با آقای پیمان‌پاک هماهنگی داشته باشند و با ترک‌ها نیز هماهنگی داشته باشند و این ایده دنبال شود.

از آن طرف، در حال حاضر در روسیه یک‌سری خط‌های تولید ایجاد شده است. برای مثال، آن‌طور که خبر دارم، چینی‌ها دنبال این هستند که یک خط تولید بنز را آن‌جا راه‌اندازی کنند. در این میان، قرار است در نمایشگاهی در مردادماه در مسکو شرکت کنیم و به این ترتیب، بازار خوبی برای ما برای فروش کالاها ایجاد می‌شود.

* شما در صحبت‌های خود عنوان کردید که خودروسازی روسیه آن‌چنان پیشرفتی ندارد. در حال حاضر خودروسازی روسیه تحت تحریم قرار دارد و گزارش‌ها نشان می‌دهد که به همین دلیل، یک‌سری آپشن‌های ایمنی را از روی خودروهای خود حذف کرده است. با این وضعیت، به نظر شما دو خودروساز تحریمی روسیه و ایران می‌توانند با یکدیگر تولید مشترک داشته باشند؟

اگر ایران، ترکیه و روسیه در سطح کلان تصمیم بگیرند که خودرویی را طراحی کنند که برای خودشان باشد، این اتفاق می‌افتد. در حال حاضر خودروهایی که ما داریم، برای خودمان نیست. یا پلت‌فرم رنو یا پژو است. ما باید یک پلت‌فرم داشته باشیم و مالکیت آن نیز برای سه کشور باشد. سه کشور باید براساس نیاز خود، طراحی خودرو را انجام دهند و خودرو را تولید کنند. از سوی دیگر، اگر سه کشور با یکدیگر توافق کنند، می‌توانند از شرکت‌های بین‌المللی که طراحی خودرو را انجام می‌دهند، کمک بگیرند؛ ضمن این‌که ما نیز توان طراحی خوبی داریم، ترک‌ها توان خوبی برای تامین قطعه دارند و روس‌ها نیز مواداولیه را به خوبی می‌توانند تامین کنند.

در کل تفاهم اولیه‌ای صورت گرفته، اما به این معنا نیست که از فردا صبح خودرو را می‌توانیم تولید کنیم.

* یک جا به نقل از شما آمده بود که گفته بودید روسیه کار خوبی کرده که آپشن‌های ایمنی را حذف کرده است.

من نگفتم کار خوبی کرده، بلکه گفتم روسیه برای این‌که تولید متوقف نشود، ناچار است که آپشن‌ها را حذف کند. روسیه یا باید تولید را متوقف می‌کرد، یا آپشن‌ها را بردارد. در واقع در رابطه با قطعاتی که روسیه وابستگی عمیق به غرب داشت و بدون آن‌ها نمی‌توانست تولید کند، این قطعات را کم کرده است. شاید اگر ما هم به این تصمیم می‌رسیدیم، این همه دچار مشکل نمی‌شدیم و تولیدمان بالا می‌رفت. مشکلی که در حال حاضر در تولید خودرو داریم، مربوط به قطعات وارداتی است و تولید داخل ندارد.

* در تفاهم اولیه‌ای که اتفاق افتاده، اسمی از نفر سوم، یعنی ترکیه برده شده است.

خیر، تنها یک تفاهم اولیه‌ای صورت گرفته است. حالا باید جلسه‌ای با آقای پیمان‌پاک بگذارند. ما پیشنهاد هم دادیم که از صنعت خودرو ما یک نفر باشد؛ یعنی یک نفر به طور مشترک از طرف ایران‌خودرو و سایپا.

* چرا این دو خودروساز؟ خودروساز دیگری نباشد.

متاسفانه اکثر خودروسازان ما سی‌کی‌دی‌کار هستند و قطعات را از چین می‌آورند و در ایران مونتاژ می‌کنند. اما سایپا و ایران‌خودرو ساخت داخل دارند. حالا اگر خودروساز دیگری علاقه‌مند باشد، می‌تواند جلو بیاید و دولت و سازمان توسعه تجارت باید موضوع را تشخیص دهند.

* وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده بود که ما قرار است به روسیه قطعه صادر کنیم، اما برخی از گزارش‌ها نشان می‌دهد که این موضوع منتفی شده است. این خبر درست است؟

خیر، تازه قرار است همکاری صورت بگیرد. هیات‌های آنها به اتاق بازرگانی آمدند و درخواست‌های خود را مطرح کردند و ما داریم روی آنها کار می‌کنیم.

بیشتر بخوانید:

خودروی احتمالی ایرانی روسی را بشناسید / آیا روسیه گزینه خوبی برای تولید مشترک خودرو است؟

ثروتمندترین فرد جهان با چه خودرویی رانندگی می‌کند؟ / عکس

* ایران تولیدکننده قطعه مکانیکی است، نه الکترونیکی است.

خیر، همه قطعات را تولید می‌کند، اما مشکل بر سر مواداولیه قطعات الکترونیکی یعنی میکروچیپ‌ها است که در دنیا چند سازنده بیشتر ندارد. علت کسری آن نیز این بود که زمانی که کرونا آمد، تولید خودرو در دنیا افت کرد. از یک طرف تولید موبایل افزایش پیدا کرد. به این شکل، سازندگان‌ها این قطعات تمایل به این بازار پیدا کردند.

* حالا اگر قرار باشد که خودرو مشترک تولید شود، ایران ترجیح می‌دهد که در تولید کدام قطعات ورود کند؟

نمی‌توان الان در این باره اظهارنظر کرد. سه کشور باید با یکدیگر به جمع‌بندی برسند و مطالعات صورت گیرد و ببینند تولید هر قطعه در کدام کشور مناسب‌تر و ارزان‌تر خواهد بود. الان نمی‌توان پیش‌داوری کرد.

* در رابطه با نوع خودرو هم همین‌طور؟

بله.

* پس تولید مشترک خودرو فقط در حد طرح و ایده اولیه است.

بله.

* پس احتمال منتفی شدن آن هم وجود دارد.

امکان دارد و هیچ تفاهم‌نامه قطعی امضا نشده است. فقط با ایده موافقت شده است. حالا باید با ترک‌ها هم تماس بگیریم و ببینیم آنها هم سر حرف 7، 8 سال پیش خود هستند یا خیر. اما همکاری مشترک می‌تواند برای ما مفید و موثر باشد.

223225