جهان در انتظار موج جدید گرسنگی / از جنگ اوکراین تا گرمایش زمین
جام جم نوشت: بحران جهانی گرمایش زمین، شوک تازهای به قیمتهای دام، جو، گندم، سویا و قهوه وارد کرده است. گرچه قیمتهای جهانی به صورت میانگین 2.1درصد نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کردهاند اما تورم اقلام غذایی در برخی کشورها مانند آمریکا به بالاترین حد از سال گذشته رسیده است.
بر این اساس، آمریکاییها 2.5درصد تورم اضافهتر را نسبت به سال گذشته متحمل شدهاند که دلیل آن به افزایش 5.4درصدی تورم گوشت قرمز برمیگردد.
ضربهای که بحران جهانی آب و هوا در قالب گرم شدن حرارت زمین به اقتصاد جهانی وارد کرده به حدی است که موسسه تحقیقات جهانی کپرنیک در مورد ادامه آثار آن بسیار نگران است.
تیلور مککنا، تحلیلگر این موسسه با تاکید بر اینکه به آب و هوا به عنوان یک شرایط طبیعی اطمینانی ندارد اما اضافه میکند وضعیت به طرز وحشتناکی در حال بدتر شدن است.
به گفته یک کارشناس ارشد آب و هوا، یک سوم غربی ایالاتمتحده و سراسر دشتهای شمالی و چمنزارهای وسیع کانادا، از افزایش دمای ناشی از تغییرات آب و هوا بیشترین آسیب را دیدهاند. مناطقی که دیل مولر از آنها نام برده، یکی از سریعترین تغییرات آبو هوایی را در کل جهان تجربه میکنند. ارزیابیها نشان میدهد کانادا دو برابر سایر مناطق جهان، در حال گرمتر شدن است. با این حال، کل جهان در پیشگاه تغییرات آب و هوایی در حال قربانی شدن و از دست دادن امنیت غذایی است؛ بحرانی که به کمبود مواد غذایی و گرانی انجامیده است.
کاهش سطح تولید
در درجه اول دانههای کوچک مانند جو، شکر تولید آمریکای جنوبی، ذرت برزیل و گندم روسیه با افزایش قیمت خود، شوک جهانی ایجاد کردهاند.
جوی دو سر بیش از 80درصد، قهوه 59درصد، شکر 22درصد، گندم 15درصد و ذرت 10درصد در قیمتهای جهانی خود شوک تورمی ایجاد کردهاند. آمریکا با تولید 94میلیون تومانی و جایگاه دوم پس از روسیه و اوکراین با مجموع تولید سالانه 102میلیون تن، به طور محسوس با کاهش سطح تولید خود مواجه شده است. طبق ارزیابی اتاق تحلیل خبر دارلین، میزان تولید گندم آمریکا در بهار امسال به کمترین حد در دهه اخیر رسیده است. در چنین شرایطی، شاخصهای نشانگر تورم، گویای شرایط هستند: شاخص کامودیتی (کالاهای اولیه) از افزایش فاحش هزینههای جهانی سخن میگوید.
چندین موسسه تغییرات قیمتی کامودیتیها را بررسی میکنند. CRB یکی از معتبرترین این شاخصهاست؛ البته CRB تنها شامل گندم، جو و سایر اقلام خوارکی نمیشود و کالاهای انرژی (نفت، بنزین و...)، فلزات اولیه (فلزات معدنی) و فلزات صنعتی (فلزات اولیه که به ماده اولیه تولید کالای صنعتی تبدیل شدهاند) را هم دربر میگیرد.
در نتیجه CRB بیانگر تغییرات قیمت چهار قلم کالای اولیه عمده است که اقتصاد جهان بر شاخ آنها میگردد. با این حال سهم هر یک از این 4گروه کالا در سنجش عدد شاخص کل (سرجمع افزایش هزینهها) یکسان نیست.
کالاهای گروه کشاورزی در CRB بیشترین اهمیت را دارند؛ چرا که عمده مردم جهان بیشتر از اینکه به بنزین نیاز داشته باشند به خوراک نیاز دارند و بیشترین درآمد خود را در این بخش هزینه میکنند.
افزایش 27 درصدی شاخص
در مجموع شاخص CRB،26.51 درصد نسبت به ابتدای سال 2022 افزایش یافته است؛ یعنی سرجمع هزینهها در هشت ماه گذشته، نزدیک به 27درصد در کل جهان افزایش یافته است که عمده آن هم مربوط به مواد غذایی است. با در نظر گرفتن افزایش قیمت کالاهای کشاورزی، کل هزینههای کالاهای اولیه کشاورزی و غذای کارخانهای افزایش یافته است. بر این اساس، در سطح جهانی، کره81درصد، سیببزمینی 55درصد، دانه روغنی کتان 28درصد، برنج 27درصد، شیر 25درصد، پنیر 25درصد، آب پرتقال 24درصد، ذرت 16درصد و سویا 14درصد، افزایش قیمت داشتهاند.
افزایش قیمت دام
قیمت تولیدات دامی متاثر از افزایش هزینه دانهها و خوراک افزایش یافته است. برای مثال قیمت تخممرغ 95درصد افزایش یافته است؛ حتی قیمت ابزارآلات دامداری هم از این جهش تورمی مصون نمانده است. برای مثال، دستگاه خوراک ریز گاو، در یک سال 14درصد گرانتر شده است.
در همین مدت، قیمت گاو زنده نزدیک به 14درصد افزایش یافته است. تاثیرات جهانی تغییر آب و هوا موجب شده اقتصاد با سرعت زیادی در حال عبور به دوران بحران باشد؛ بهطوری که بسیاری از کشورها نتوانند خود را با آن هماهنگ کنند.
این بحران هزینههای زیادی برای برنامههای جهانی غذا به وجود میآورد و چالشهای بشری را متوجه بحث غذا میکند. آینده تا اندازه زیادی چشم به توسعه پایدار و سبز دارد اما نگرانیهای گستردهای در مورد تمایل کشورها به استفاده از سوختهای فسیلی شکل گرفته است. با برخاستن بحران ناشی از جنگ در اوکراین، زغالسنگ مجدد به عنوان انرژی ارزان و در دسترس جایگزین سوخت هستهای، گاز و... شده است.