جولان دست دوم‌ها در بازار لوازم خانگی
اکبر پازوکی - رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی
خرید لوازم خانگی به صورت نو و دست دوم از جمله مواردی است که ذهن بسیاری از خریداران را به خود مشغول کرده است. خریداران لوازم خانگی بیشتر اوقات متوجه دست دوم بودن کالا می‌شوند اما از آنجا که گاهی خارجی بودن کالا در اولویت انتخاب قرار می‌گیرد باز اقدام به خرید می‌کنند. این موضوع بیشتر در صنف دست‌دوم‌فروشان و استوک‌فروشان صورت می‌گیرد. این دست از فروشندگان نیز با بیان اینکه کالا برای تازه عروسی بوده و استفاده نشده، بازار گرمی کرده و به نوعی سر مردم را کلاه می‌گذارند و در انتها کالا را با هزار ترفند می‌فروشند. این فرآیند بیشتر مربوط به فروش کالاهای خارجی است و صنف لوازم خانگی بیشتر تولیدکنندگان و فروشندگان اقلام نو هستند. هرچند که گاهی در بین فروشندگان بازارهای لوازم خانگی مانند امین‌حضور شاهد فروش کالای دسته دوم به جای نو هستیم. حتی در پیگیری برخی از شکایت‌های مردمی با فروشندگان کالاهای دست دومی مواجه می‌شویم که با بازسازی کالاهای قاچاق و احیانا ایراددار اقدام به فروش می‌کنند. یا اینکه کالاهای درجه یک ایرانی را با برند و کارتون خارجی معاوضه کرده و به اسم کالای نو خارجی می‌فروشند. درحال حاضر نیز پرونده شکایت از چند فروشگاه خاطی در دست بررسی این که به‌زودی با پایان بررسی‌ها و روشن شدن قضیه، فهرست متخلفان از طریق رسانه‌های عمومی اعلام خواهدشد. البته در صنف لوازم خانگی کمتر این موضوع به چشم می‌خورد و می‌توان گفت 99 درصد این تخلفات در صنف دست‌دوم فروشان و سمساری‌ها به مشاهده می‌شود.
این ماجرا چند ماه پیش نیز با حرف و حدیث های مختلفی روبه‌رو شد. داستان از این قرار بود که محمد مهدی برادران معاون وزیر صنعت از شناسایی 9 کامیون لوازم خانگی تقلبی در فروشگاهی که لوازم دست دوم خریداری و بازسازی و به نام برندهای خارجی عرضه می‌کرد خبرداد و گفت: درخواست ما به عنوان وزارت صمت این است که این کالا امحا شوند. این کالاها قاچاق نیستند، اما مشمول قانون کالای قاچاق می‌شوند. درخواست ما از دستگاه قضایی تعیین حداکثر مجازات در قالب تشدید جرم برای آنها در نظر گرفته شود.
به گفته برادران، علاوه بر وجود کالای قاچاق، برخی افراد کالاهای خارجی را با عنوان برندهای داخلی به بازار عرضه می‌کردند که تولیدکنندگان زمان ارایه خدمات پس از فروش متوجه این اقدام شده و از این افراد شکایت کردند. به همین منظور بهتر است مردم از ابتدا کد رهگیری و کد شناسه را رصد کنند تا از اصالت کالا مطمئن شوند.
بنابراین می‌توان گفت مصرف‌کنندگان یکی از فاکتورهای مهم نظارتی در کنترل بازار محسوب می‌شوند. بنابراین مردم باید به برخی نکات در هنگام خرید توجه کنند تا خریدی ایمن و سالم داشته باشند. همچنین مصرف‌کنندگان نباید اصراری برای خرید جنس خارجی داشته باشند. اکنون تمام کالاهای موجود در بازار از تولیدات داخلی است و اگر کالایی به اسم خارجی به فروش می‌رسد، قاچاق، فیک یا دست دوم است.
در این میان بحث گارانتی لوازم خانگی نیز مطرح می‌شود. همه گارانتی‌های موجود برای کالاهای خارجی بلااستثنا تقلبی است. برای بررسی اصل یا تقلبی یا قاچاق بودن کالا و صحت گارانتی می‌توان از طریق شماره 124 متعلق به سامانه جامع گارانتی نسبت به اصل بودن کالا اطمینان حاصل کرد. همچنین فروشندگان کالاهای ایرانی موظف به ارایه شناسه کد رهگیری به خریدار هستند. این شناسه برای کالاهای خارجی وجود ندارد و در شرایطی که درحال‌حاضر واردات لوازم خانگی ممنوع است می‌توان نسبت به قاچاق یا تقلبی بودن کالا آگاه شد. از سوی دیگر با توجه به ممنوعیت واردات کالاهای خارجی موجود در بازار گارانتی ندارند. راه دیگر شناسایی کالا قاچاق و تقلبی ارسال پیامک کد شناسه و یا کد رهگیری به شماره #7777*4* است. با وارد کردن این کد شرکت تولیدکننده، سال ساخت، نوع گارانتی و دیگر اطلاعات نشان داده می‌شود.