خشکسالی؛ معضلی جدی در آینده / لزوم توجه به کشاورزی ارگانیک به‌عنوان یک نوع اقتصاد مقاومتی
رضا پناه گفت: با توجه به کاهش بارندگی ها، تابستان پیش رو با پدیده مزمن خشکسالی مواجه خواهیم شد.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از سفیرافلاک، استان لرستان علی‌رغم اینکه در راستای آب‌های سطحی دارای دو رودخانه مهم کشکان و سیمره است ولی کاهش بارندگی‌ها، در سال‌های اخیر و عدم برنامه‌ریزی مناسب برای بهره‌گیری از آب‌های سطحی و زیرزمینی این استان را با پدیده تنش آبی و خشکسالی مواجه کرده است و در این راستا کشاورزان متحمل خسارات زیادی شده‌اند.
کشت محصولات آب‌دوست در شرایطی زمین به لحاظ کمبود آب در تنش نامطلوبی قرار دارد، به معضل بیشتر پدیده خشکسالی دامن زده و آن را گسترده‌تر می‌کند، بایستی با برنامه‌ریزی‌های دقیق، با استفاده از اصلاح الگوی کشت و تغییر اقلیم با این پدیده مبارزه کنیم.
با توجه به کمبود آب، در کشاورزی بایستی به سمت روشی رفت که بتوان بهترین بهره‌وری را در این زمینه داشته باشیم، لذا در این راستا گفتگویی تفصیلی با «محمدرضا رضا پناه» رئیس اتحادیه انجمن‌های علوم گیاه‌پزشکی ایران انجام‌شده است که مشروح آن را در زیر می‌خوانید:
با توجه به تنش آبی، توصیه شما به کشاورزان کشت چه نوع محصولی است؟
رضا پناه: خشکسالی پدیده‌ای است که به‌صورت مزمن ادامه دارد و بایستی برای آن آماده شد، راهکارهای جلوگیری از خشکسالی استفاده از سیستم‌ها و سرمایه‌گذاری بیشتر ازنظر آبیاری و کیفیت محصولات است؛ این نوع سیستم‌های سرمایه‌گذاری نیاز به پول و تعامل باکسانی دارد که درزمینه سرمایه می‌توانند نقش ایفا کنند.
در راستای آب و کاهش آب باید به سمت کشاورزی با درجه بالاتر سرمایه‌گذاری که ازنظرهای کمی و کیفی و بهره‌وری وضعیت بالاتری دارند، پیش برویم؛ برای مثال اگر قیمت سوخت افزایش یابد، مردم به سمت ماشین‌های بهتر با عملکرد بالاتر، مصرف سوخت پایین‌تر و رفاه و امنیت بیشتر و حتی قیمت بالاتر حرکت می‌کنند ولی درهرصورت آن ماشینی که سوخت را هدر می‌داد به هر شیوه و طریقی حذف می‌شود، درزمینه کشاورزی نیز به همین منوال است پس باید کشاورزی به سمت بهره‌وری بیشتر پیش برود که این افزایش بهره‌وری مدنظر هر دو نوع کشاورزی عادی یا ارگانیک می‌باشد.
ما کشاورزی را داریم که در کشاورزی ارگانیک با ما همکاری می‌کند اما او در حال حاضر دارای ماشین کشت نشا، ماشین تولید خاک می‌باشد، او در بحث کشاورزی ارگانیک کار خود را با سرمایه‌گذاری، کارایی بیشتر و بهره‌وری بالاتر عملیاتی می‌کند، وقتی کشاورزانی، نشا را در یک جای کوچک می‌کارند و توزیع می‌کنند، آب کمتری مصرف کرده‌اند و این خود به‌نوعی صرفه‌جویی است؛ این نوع قدم‌ها، قدم‌هایی با عملکرد بالاتر و صرفه‌جویی بیشتر در همه انواع کشت‌ها ازجمله کشت گلخانه‌ای، هیدروپونیک، ارگانیک و... می‌باشند.
فرایند تغییر اقلیم در ایران چگونه است؟
رضا پناه: نمی‌توان یک روش خاص را برای کاهش مصرف آب و تولید محصول باکیفیت نام برد، چون کشور ما در برابر مسائل تغییر اقلیم، واکنش‌های دوگانه دارد، یعنی یک سری نقاط دچار تأثیر منفی تغییر اقلیم می‌شوند و امیدواریم که نقاط دیگر دچار تأثیر مثبت تغییر اقلیم شوند؛ درهرصورت فرآیند جهانی تغییر اقلیم یک رویکرد منفی است و این فرایند در ایران نیز ممکن است یک مقداری منفی باشد اما به‌صورت کلی به نظر می‌رسد با برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری بیشتر، کشاورزی را از شرایط سخت پیش رو خارج کنیم، به‌گونه‌ای که در این راستا باید تولید بیشتری داشته باشیم و حتی باید جور کشورهای بحران‌خیز منطقه را نیز بر دوش بکشیم، باید صادرات داشته باشیم و از این طریق ارز را به کشور وارد کنیم.
در این زمینه خیلی نگران نیستم و احساس می‌کنم دانشی که در این عرصه‌ها در کشور موج می‌زند می‌تواند ما را از این بحران عبور دهد ولی باید مدیران، مهندسان، کشاورزان، ناظرین، دانش آموزان، دانشجویان و... مراقبت کنند و همه پیگیر این موضوع باشند تا به جلو حرکت کنیم.
زیرساخت و دانش لازم را برای این کارداریم؛ ایران یکی از کشورهای قوی در این عرصه‌ها است و خوشبختانه در جای‌جای کشور، دانشگاه‌های کشاورزی و همچنین موج ساختاری بسیار خوبی وجود دارد و ایران توانایی این را دارد که در صورت اراده از این شرایط استفاده کند.
پیام من به سیستم بودجه‌ریزی کشور و نمایندگان مجلس این است که در این راستا بایستی هزینه و سرمایه‌گذاری لازم صورت گیرد و ساختار سازی شود تا دغدغه‌هایی را که رسانه‌ها دارند به‌صورت منفی رخ ندهد.
بایستی از هم‌اکنون آماده‌باشیم چون یک‌دفعه نمی‌توان آب را بر روی مردم قطع کرد؛ باید از چند سال قبل آمادگی این را داشته باشید که به کشاورزان بگوییم به دلیل خشکسالی و کاهش آب باید مثلاً به 20 نفر از کشاورزان یک گلخانه دهند و یا در این راستا مسئولان ذی‌ربط راه‌حل‌های دیگر را ارائه دهند؛ واقعیت این است که با توجه به خشکسالی و تغییر اقلیم باید آب را برای موارد بسیار ویژه مورداستفاده قرارداد، به‌گونه‌ای که کشت محصولاتی که مصرف آب آنها بالاست را به کشورهایی که منابع آبی آنها زیاد است واگذار کنیم و محصولات موردنیاز خود را از آن کشورها وارد کنیم البته یک مقداری از این محصولات را برای مواردی چون تحریم‌ها و شرایط ویژه کشت کنیم تا در مواقع خاص بتوانیم از آن حداقل موجودی محصول خود استفاده کرده و به مشکل برنخوریم.
بودجه‌بندی و برنامه ریزی زمان و سرمایه در ایام خشکسالی چه نقشی دارد؟
رضا پناه: بودجه‌بندی زمان و سرمایه را یک کشاورز، معلم، دانش‌آموز، خانه‌دار و... را همگی به شکل‌های مختلف انجام می‌دهند ولی بودجه‌بندی زمان و سرمایه در عرصه کشاورزی با توجه به معضلاتی که همراه با تغییر اقلیم داریم یک موضوع واجب است از طرفی چون بحث تغییرات در کشاورزی حداقل چندین سال زمان نیاز است، پس ما باید آمادگی برنامه‌ریزی لازم را داشته باشیم و به شهرستان‌هایی که لازم است اعلام کنیم که در صورت ادامه کشت‌های خاص و پر آب با بحران مواجه می‌شویم، هرچند در حال حاضر نیز شاهد بحران کم‌آبی در برخی روستاها هستیم؛ این بحران‌ها به همه افراد آسیب می‌رساند، پس از هم‌اکنون باید به فکر کم‌آبی باشیم و اینکه باید در این راستا چه کنیم؟ آیا باید به سمت کشت‌های گلخانه‌ای، هیدروپونیک و یا حتی ایروپونیک برویم و یا اقدامات دیگری را در این خصوص انجام دهیم؟
در این تغییر روند بودجه‌ریزی و برنامه‌ریزی برای کشاورزی حتماً به کشاورزی ارگانیک توجه شود چون از ابتدا کشاورزی ارگانیک یک نوع اقتصاد مقاومتی بوده است.
در کشاورزی از ابتدا باید دقت کرد که از نهاده‌های درون مزرعه استفاده شود، کاری نکنید که عطش در گیاهان ایجاد شود چون به همان اندازه که در کودهای شیمایی به محصولات کشاورزی بدهیم، باید به همان میزان نیز آب مصرف کنیم ولی زمانی که کشاورز از سیستم‌های کشاورزی ارگانیک استفاده می‌کند بسیاری از مشکلاتی که هم‌اکنون درگیر آن هستیم را، شاهد نخواهیم بود.
انتهای پیام /
