درصد تحقق کامل برنامه‌های توسعه فقط 9 درصد / برنامه‌های هفتم را بروکرات‌ها می‌نویسند / نمی‌توانیم جلوی خروج نخبگان را بگیریم

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری دانشجو، بابک نگاهداری رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در برنامه تهران بیست در خصوص نقاط قوت و ضعف برنامه هفتم گفت: وقتی میزان تحقق برنامه ششم و قبلی‌ها را بررسی کنیم میزان تحقق نسبی برنامه‌ها حدودا 38 درصد و تحقق کامل برنامه‌ها 9 درصد است. وی در ادامه بیان کرد: عواملی که باعث شده میزان تحقق پذیری برنامه‌های ما خیلی پایین باشد، این است که اولویت محور تدوین نمی‌شوند یعنی حکمرانان و برنامه ریزان به این توافق نمی‌رسند که در برنامه 5 سال آینده به چه مسائلی تمرکز کنند. عدم اولویت گذاری و پرداختن به مسائل متکثر و متعدد در برنامه توسعه باعث می‌شود برنامه محقق نشود.

نگاهداری با بیان اینکه در نوشتن برنامه باید آرمان گرایی واقع بینانه داشته باشیم افزود: عامل بعدی عدم تحقق این بوده که هدف گذاری‌های ما با واقعیت‌های زیر ساختی و توان اجرایی کشور تطابق ندارد. دلیل سوم هم اینکه در سال‌های گذشته نهاد راهبر توسعه در کشور نداشته ایم و سازمان برنامه هم بیشتر وقتش صرف مسائل بودجه می‌شود و وقت کمتری بر نظارت و راهبری این برنامه‌ها دارد، بنابراین نظارت و راهبری هم بر برنامه‌ای که نوشته می‌شود وجود ندارد.

وی با بیان اینکه دلیل عدم تحقق یا تحقق پایین این برنامه‌ها همین مسائل است افزود: ما اگر بتوانیم اولویت گذاری کنیم، آرمانگرایی واقع بینانه داشته باشیم، نهادی را برای راهبری و نظارت بر برنامه توسعه داشته باشیم قطعا درصد تحقق برنامه‌های توسعه از این بیشتر خواهد بود علاوه بر این داشتن برنامه ذاتاً لازم است. برنامه‌های توسعه پروژه‌های ملی هستند یعنی کشور تصمیم می‌گیرد که در 5 سال آینده در کجا باشد. قاعدتاً برنامه‌ها باید مسیر راه آینده ما را تعیین کنند.

نگاه داری در ادامه افزود: دولت تلاش کرده در برنامه هفتم مقداری اولویت محورتر برنامه را تنظیم کند هرچند به طور کامل موفق به این امر نشده است. ما وقتی می‌توانیم اولویت‌ها را تعیین کنیم که یک تحلیل راهبردی از شرایط داخلی و خارجی کشور داشته باشیم.

وی ادامه داد: مجموعه برنامه ریزان و حکمرانان باید به یک تحلیل راهبردی از شرایط برسند و بر اساس این شرایط تعیین کنند که در 5 سال آینده ایران را می‌خواهند به کجا ببرند، مشکلی که در کشور ما وجود دارد این است که بروکرات‌ها برنامه را می‌نویسند در حالی که جای خالی استراتژیست‌ها در نوشتن این برنامه مشهود است. آنچه می‌تواند هدف گذاری 5 سال آینده را تعیین کند آنچه است که استراتژیست‌ها می‌نویسند.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در ادامه افزود: دو پنچره فرصت را در برنامه هفتم تشخیص دادیم و به دولت هم اعلام کرده ایم. اول اینکه باید جای‌یابی ایران در نظام بین‌المللی که دارد شکل می‌گیرد را باید به آن توجه کنیم.

وی خاطرنشان کرد: تمام استراتژیست‌ها متفق القولند که در 10 سال آینده نظام بین الملل یک بازآرایی جدید دارد، هر کشوری در این 10 سال اگر بتواند خودش را در این زنجیره جایابی و جانمایی کند و در زنجیره ارزش‌های اقتصادی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای که در حول و هوش کشور ما شکل می‌گیرد و در ارتباط با قدرت‌های منطقه مثل چین روسیه و هند موفق عمل کند، در نظام بین الملل جایگاهی خواهد داشت.

وی در ادامه بیان کرد: این مسئله ضروریست که در برنامه هفتم آن را پیشنهاد دادیم. مسئله دوم پنجره فرصت اقتصاد دانش بنیان است در حال حاضر کلیه موسسات بین‌المللی بر اساس نظرسنجی‌هایی که از کارآفرینان و صاحبان صنایع دنیا انجام داده‌اند متفق القولند که تحولات امروز و آینده جهان را فناوری‌های پیشرفته شکل خواهد داد.

نگاهداری ادامه داد: در کشور ما در 10 تا 15 سال گذشته زیرساختی از ده‌ها هزار شرکت دانش بنیان شکل گرفته که پنجره فرصتی برای جمهوری اسلامی است. با توجه به اینکه تحولات جهانی هم رو به سمت فناوری‌های نوین است، در آینده تحولات عرصه‌های سیاسی اجتماعی فرهنگی اقتصادی را همین فناوری‌های نوین رقم خواهند زد، ما تاکید داریم که از این اولویت و ظرفیت که وجود دارد به عنوان دومین پنجره فرصت حتماً باید در برنامه هفتم استفاده کنیم.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی گفت ما هم با بنگاهداری دولت مخالفیم بحث رشد اقتصادی و تامین اجتماعی دو مسئله‌ای است که این هنر ماست که تعادل بین آن‌ها را ایجاد کنیم یعنی هم به تامین اجتماعی و اقشار آسیب پذیر توجه داشته باشیم و هم رشد اقتصاد کشور را تضمین کنیم.

نگاهداری در ادامه گفت: وقتی ما رشد اقتصادی 8 درصد را در برنامه هفتم 5 ساله آینده تعیین می‌کنیم با توجه به اینکه رشد اقتصادی سه مولفه میزان سرمایه‌گذاری میزان بهره‌بری و سرمایه انسانی را دارد رشد اقتصادی در 10 سال گذشته تقریباً صفر بوده و میزان تورم 40 تا 45 بوده است این مسئله باعث شده که سرمایه‌ای که در جامعه وجود داشته هم به بخش غیر مولد برود.

وی در ادامه بیان کرد: برنامه هفتم توسعه باید درآمد ایجاد کند و موانع سرمایه‌گذاری بخش خصوصی بخش عمومی و سرمایه‌گذاری‌های خارجی را برای اینکه بهینه سازی کنیم را باید رفع کنیم.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس افزود: سرمایه‌گذاری نیاز مبرم کشور برای رشد اقتصادی است. عامل دوم رشد اقتصادی بهره‌وری است هر چقدر مشارکت مردم در اقتصاد بیشتر باشد بهره‌وری بالا می‌رود. عامل سوم سرمایه انسانی است ما برای جلوگیری از مهاجرت نخبگان با توجه به اینکه قبول داریم که نمی‌توانیم جلوی مهاجرت نخبگان را بگیریم، ولی راه حل ما این است که ما باید نخبگان را در چرخه خدمت به کشور مشغول کنیم.

نگاهداری با بیان اینکه ما نخبگانی را داریم که دارای خروج پنهان از کشور هستند ادامه داد: یعنی در داخل کشور حضور دارند، ولی تاثیرگذاری ندارند. اگر ایرانی‌های نخبه، خارج از کشور را در داخل کشور مشغول به فعالیت و درگیر خدمتگزاری کنیم می‌توانیم از ظرفیت آن‌ها استفاده کنیم.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان اینکه جامعه قوی و دولت توانمند دو مولفه تحقق برنامه است افزود: باید نظام اداری و بروکراسی دولت را اصلاح کنیم و جامعه هم باید همراه ما باشد و مردم باید در صحنه حضور داشته باشند تا دولتی قوی داشته باشیم.