شنبه 3 آذر 1403

درگیری دو قدرت هسته‌ای / درگیری چین و هند بالا گرفت

وب‌گاه اقتصاد نیوز مشاهده در مرجع
درگیری دو قدرت هسته‌ای / درگیری چین و هند بالا گرفت

دهلی نو، پکن را به تلاش برای «تغییر یکجانبه وضعیت موجود» سرزنش کرد، در حالی که ارتش آزادی‌بخش خلق چین گفت که نیروهایش در حال انجام یک گشت زنی منظم بوده و با ارتش هند که به طور غیرقانونی در حال عبور از مرز بودند برخورد کرده‌اند.

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از اکوایران، درگیری در آروناچال پرادش - مرز هند - نشان دهنده اعتماد به نفس بالای پکن و کاهش بازدارندگی دهلی نو است.

تشدید تنش‌های مرزی اخیر میان دو قدرت هسته‌ای - چین و هند - نگرانی‌هایی را در فضای بین‌المللی برانگیخته است. فارن پالسی با انتشار یادداشتی این موضوع را مورد ارزیابی قرار داده است:

در ساعات اولیه 9 دسامبر، چند صد سرباز چینی مسلح به باتوم و سایر سلاح‌های سرد سعی کردند یک پایگاه ارتش هند را در مرز مورد مناقشه این دو کشور از بین ببرند. ارتش هند جلوی تهاجم را گرفت، اما درگیری شدید بود و در نهایت 34 سرباز هندی زخمی شدند.

دهلی نو، پکن را به تلاش برای «تغییر یکجانبه وضعیت موجود» سرزنش کرد، در حالی که ارتش آزادی‌بخش خلق چین گفت که نیروهایش در حال انجام یک گشت زنی منظم بوده و با ارتش هند که به طور غیرقانونی در حال عبور از مرز بودند برخورد کرده‌اند. دو روز بعد فرماندهان نظامی هر دو طرف توافقی برای ایجاد فاصله بین نیروهای مرزی انجام دادند ولی همچنان ققط 500 فوت بین آنها فاصله است.

اما این تنها درگیری نبوده، آروناچال پرادش - مرز هند - در ماه‌های اخیر محل درگیری‌های منظم متعددی بوده است، تحرکات چین در شرق منعکس کننده شکست بازدارندگی هند در مقابل چین است. تجارت دهلی نو با پکن افزایش یافته، روابط دیپلماتیک عادی باقی مانده است و هند عملیاتی نظامی انجام نداده است. شهرت نارندرا مودی، نخست وزیر هند به سرسختی و مصمم بودن دیگر مثل سابق نیست.

مودی در دام لفاظی های ملی گرایانه خود گرفتار شده است، از زمان درگیری های مرزی مرگبار در لاداخ - مرز غربی - در سال 2020، دولت هند بحران مرزی را کم اهمیت جلوه داده است. چین به سرعت از این ضعف استفاده کرده و جسورتر شده است تا فشار بیشتری بر هند وارد کند. این پیامدهای منفی گسترده‌ای برای سیاست خارجی دهلی نو دارد، از جمله اینکه هند نمی‌خواهد فقط یک متحد استراتژیک داشته باشد و حال در میان نزدیک شدن به واشنگتن و خطرات پکن بلاتکلیف مانده است

فلات یانگ تسه در منطقه تاوانگ هند قرار دارد و چین مدعی آن است. این منطقه دارای دومین صومعه بزرگ بودایی تبتی در جهان است. دای بینگو، یک دیپلمات چینی که به مدت یک دهه رهبری مذاکرات مرزی با هند را بر عهده داشت، در مصاحبه ای در سال 2017 استدلال کرد که سرزمینی که تاوانگ را در بر می گیرد «از تبت چین جدا نشدنی است». او گفت: حتی استعمارگران بریتانیایی که «خط مک ماهون» را غیرقانونی ترسیم کردند، به صلاحیت چین در مورد تاوانگ احترام گذاشتند.

خط مک ماهون، اگرچه به طور رسمی توسط چینی ها پذیرفته نشده است، به عنوان مرز عملی بین آروناچال پرادش و تبت عمل می کند. هنری مک ماهون، وزیر خارجه بریتانیا در هند مستعمره، در سال 1914 در جریان مذاکرات بر سر وضعیت تبت، خطی را با قلم قرمز ضخیم روی نقشه ترسیم کرد. یانگ تسه یکی از این مناطق مناقشه است که در طول مذاکرات مرزی در دهه 1990 ایجاد شد.

گزارش های دیگر حاکی از آن است که اخیراً درگیری هایی مانند واقعه 9 دسامبر در آروناچال پرادش به طور متوسط دو یا سه بار در ماه رخ داده و دولت هند موفق شده است تا این حوادث را تا حد زیادی مخفی نگه دارد. رسانه‌های هندی گزارش می‌دهند که از آغاز تابستان، ارتش آزادی‌بخش خلق چین در مرز به‌شدت تهاجمی بوده‌اند.

از زمان آغاز بحران لاداخ، تجارت بین هند و چین به بالاترین حد خود رسیده است. هند بزرگترین دریافت کننده کمک‌های مالی از بانک سرمایه گذاری مستقر در پکن است. این درهم تنیدگی اقتصادی بازدارندگی هند را بیشتر کاهش داده است. در همین حال، دهلی‌نو اقدامات دیپلماتیک کمی برای منصرف کردن پکن از تهاجمات انجام داده است. ارتش هند علاوه بر شرکت در اجلاس‌های چندجانبه به میزبانی چین و دعوت از هیئت‌های چینی به هند، در رزمایش‌های مشترک شرکت کرده است.

با وجود این واقعیت‌ها، حدود 70 درصد از هندی‌ها اکنون معتقدند که این کشور می‌تواند چین را از نظر نظامی شکست دهد. مودی از هرگونه گفتگوی عمومی در مورد تهدید مرزی چین اجتناب کرده است. پس از درگیری‌های دره گالوان که منجر به کشته شدن 20 سرباز هندی شد، نخست‌وزیر در تلویزیون ملی گفت که «هیچ‌کس به قلمرو ما نفوذ نکرده است». از نظر پکن، دهلی نو تمایلی به اعتراف به هرگونه اقدام تهاجمی چین برای جلوگیری از شرمساری مودی ندارد و از ترس تشدید تنش بیشتر، در پیگیری تهدیدات مردد است.

گفت‌وگوی کوتاه مودی با شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین در اجلاس جی -20 امسال نیز هیچ نتیجه‌ای در مناقشه مرزی نداشت. ویجی گوخال که قبلاً به عنوان وزیر خارجه و سفیر هند در پکن خدمت می‌کرد، اخیراً توصیه کرد که هند باید "سیگنال‌ها را به طور معتبرتر و شفاف‌تر منتقل کند." به گفته گوخال، اقدامات کنونی دولت مودی، دیدگاه دیرینه پکن از دهلی‌نو را به عنوان «نابرابر و همچنین غیرقابل‌اعتماد» تأیید می‌کند.

تنش‌های مداوم در مرز هند و چین به‌ناچار سیاست خارجی مودی را شکل می‌دهد. علی‌رغم اینکه جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، روابط با هند را "مهم‌ترین رابطه برای ایالات متحده در قرن بیست و یکم" خواند، هند تاکنون به دنبال روابط با رژیم‌هایی بوده که غرب از آنها دوری می‌کند. قبل از جنگ در اوکراین، هند کمتر از 1 درصد نفت خام خود را از روسیه وارد می‌کرد. اکنون بیش از 20 درصد از نفت خام این کشور از روسیه تأمین می‌شود. هند در حال همکاری با ایران در یک پروژه زیرساختی برای کوتاه‌کردن خطوط تدارکات از روسیه و درگیرشدن با حکومت میانمار است.

دهلی‌نو باهدف حضور در جهانی چندقطبی به‌ندرت در مجامع از غرب حمایت کرده است، اما به نفع روسیه نیز رأی نداده است. هند به طور هم‌زمان می‌خواهد بخشی از جنوب جهان باشد و در شمال نیز جایگاهی داشته باشد. اما دهلی‌نو تنها زمانی می‌تواند این مسیر را دنبال کند که آزادی مانور داشته باشد؛ اما در عوض، چالش مرزی به بزرگ‌ترین دغدغه‌اش تبدیل شده است. چین هند را مجبور به تجدیدنظر در انتخاب‌هایی کرده است که تاکنون آنها را کنار گذاشته بود، از جمله مشارکت امنیتی و اطلاعاتی نزدیک‌تر با آمریکا و متحدانش.

حال مهم‌ترین تصمیم هند این است که آیا به طور رسمی به نیروهای ایالات متحده برای مقابله با چین بپیوندد یا خیر. اکثر ناظران گفتگوی چهارجانبه امنیتی موسوم به کواد که شامل استرالیا، هند، ژاپن و ایالات متحده می‌شود را به عنوان ویترین بالقوه‌ای برای این همکاری می‌بینند. کرت کمپبل، نماینده کاخ سفید در امور هند و اقیانوسیه، اخیراً فاش کرد که دهلی‌نو تمایلی به برگزاری نشست رهبران چهارگانه نداشت. هنگامی که ایالات متحده بررسی کرد که آیا کواد می‌تواند شاخه نظامی ایجاد کند، طرف هندی ناراحتی خود را دوباره بیان کرد.

بیش از سه سال پس از موافقت ایالات متحده با داشتن افسران رابط هندی در فرماندهی هند و اقیانوس آرام و فرماندهی عملیات ویژه، دولت هند هنوز نماینده‌ای مشخص نکرده است. دهلی‌نو با شوروشوق به درخواست نیروی دریایی استرالیا برای ارسال یک زیردریایی هندی برای پهلوگیری در پرث استرالیا پاسخ نداده است. ژاپن هم درباره عمق یا تعهد هند به امنیت منطقه‌ای، از جمله بر سر تایوان رویکرد مثبتی ندارد.

در نهایت، بی‌میلی دهلی‌نو به تعهد کامل به یک مشارکت امنیتی ضد چین نیز نشان‌دهنده نگرانی این کشور از تحریک پکن است. هند تنها عضو کواد است که با چین مرز زمینی مشترک دارد و می‌داند که باید به‌تنهایی با چالش امنیتی قاره‌ای از جانب چین مقابله کند. ایالات متحده در مورد مناقشه مرزی تاوانگ ریسک نمی‌کند. بااین وجود، پکن همچنان روابط با دهلی‌نو را از مسیر روابط خود با واشنگتن می‌نگرد. این کشور نمی‌خواهد به هند وضعیت یک قدرت منطقه‌ای مستقل را بدهد.

درگیری مرزی 9 دسامبر بار دیگر تأکید می‌کند که هند نمی‌تواند از تهدید چین در مرز خود بگریزد. تاکتیک دولت برای سکوت تا زمانی که بحران تمام شود، چینی‌ها را جنگ‌طلب‌تر کرده است. از آنجایی که آخرین درگیری بعد از صحبت‌های مودی با شی جین‌پینگ صورت گرفت، باید آشکار باشد که دیپلماسی نخست‌وزیر شکست‌خورده است. مودی تمرکز خود را بر حل این مسائل از طریق نشست بعدی جی -20 گذاشته که به ریاست هند در سال آینده برگذار می‌شود، اما این نیز از موضع ترسناک چین نمی‌کاهد.

وضعیت موجود تغییر کرده است، بازدارندگی شکسته شده است و تهدید پکن روزبه‌روز بزرگ‌تر می‌شود. دیریازود، هند باید اقدامات قاطع‌تری انجام دهد.

همچنین بخوانید