دلایلی که در طول تاریخ المپیک، جام‌جهانی و... را به تعطیلی کشاند

تقریبا همه لیگ‌های ورزشی کشور‌ها در طول درگیری با این بیماری سخت، تعطیل شدند و علاقه‌مندان را در خماری دنبال کردن ادامه لیگ‌ها، مسابقات و تورنمنت‌ها گذاشتند. یکی از این مسابقات ورزشی، المپیک 2020 توکیو ست. در ابتدا مسئولان برگزارکننده المپیک روی انجام به موقع آن پافشاری می‌کردند و بنا بر روحیه سختکوش ژاپنی که راضی به عقب‌نشینی از موضعش نمی‌شود، از تصمیم خود کوتاه نمی‌آمدند. ولی وقتی شیوع بیماری فراگیر و عوارضش از کنترل خارج شد، برگزارکنندگان ژاپنی ناچار به پسروی از تصمیم‌شان شدند و طبق اخبار و شنیده‌ها به احتمال زیاد المپیک در سال 2021 یا حتی بنا بر برخی شایعات در 2022 برگزار خواهد شد.

از طرف دیگر خبر رسیده که برگزاری مسابقات جام جهانی 2020 فوتسال هم یک سال به تعویق افتاده است. به همین بهانه تصمیم گرفتیم مسابقات ورزشی جهان را که بنا به دلایلی لغو شده و در تاریخ خود برگزار نشدند، مرور کنیم. لغو المپیک‌ها زیر سایه بمب افکن‌ها تا امروز 3 دوره از مسابقات المپیک لغو شده است برخلاف آن‌چه «پیر دو کوبرتن» (بنیان گذار المپیک در عصر مدرن) امید آن را داشت، المپیک نتوانست مانع از وقوع جنگ شود. در حقیقت، به دلیل در جریان بودن جنگ، برگزاری مسابقات سه دوره المپیک لغو شد. المپیک 1916 و جنگ جهانی اول در سال 1916 قرار بود بازی‌های المپیک در برلین برگزار شود. جنگ جهانی اول از سال 1914 آغاز شد و آلمان یکی از کشور‌هایی بود که در جنگ حضور داشت. با این که خیلی از تاسیسات آماده شده بود، کمیته بین‌المللی المپیک، بازی‌ها را لغو کرد. این اتفاق موجب شد مکان مرکزی کمیته که پیش از این متغیر بود، ثابت و شهر لوزان سوییس به عنوان پایتخت المپیک شناخته شود. همچنین کشور‌های پیروز جنگ جهانی اول مانع از حضور کشور‌های مغلوب در المپیک 1920 شدند.

المپیک 1940 و باز هم ژاپن! به نظر می‌رسد ژاپنی‌ها در میزبانی المپیک شانس خوبی ندارند، چراکه آن‌ها 80 سال پیش هم تجربه‌ای مشابه امسال را از لغو بازی‌ها داشته‌اند. طبق برنامه قرار بود بازی‌های 1940 به میزبانی پایتخت ژاپن برگزار شود، اما این بار هم جنگ این اجازه را به آن‌ها نداد. با شدت یافتن جنگ جهانی دوم ژاپن ترجیح داد دو سال زودتر انصرافش را از میزبانی اعلام کند. در این میان مقامات فنلاند فرصت را غنیمت شمردند و برای میزبانی بازی‌ها پا پیش گذاشتند، ولی حمله ارتش شوروی به هلسینکی در سال 1939 این پروژه را نیز به تعطیلی کشاند. در چنین شرایطی کمیته المپیک چاره‌ای نداشت جز لغو بازی‌های 1940.

المپیک 1944 و تداوم جنگ‌جهانی دوم لغو بازی‌های المپیک 1940 پایان کار نبود، در دوره بعد هم ورزش همچنان قربانی جنگ بود. بازی‌های المپیک 1944 هم به دنبال تداوم جنگ جهانی دوم هرگز برگزار نشد. لندن میزبان این بازی‌ها بود که به خاطر آتش جنگ این فرصت را از دست داد.

جام جهانی، تسلیم دربرابر جنگ‌جهانی آتش جنگ 2 دفعه در تاریخ باعث لغو جام‌جهانی شده و آتش حسرت دیدن فوتبال ناب را در دل فوتبالی‌ها شعله ور کرده است به جز المپیک، بازی‌های مهم دیگری هم تحت تاثیر جنگ جهانی قرار گرفته‌اند. جام جهانی 1942 قرار بود در کشور آلمان برگزار شود. این خبر در بیست و سومین سالگرد فیفا در سال 1936، شش سال قبل از آغاز جام جهانی و در برلین اعلام شده بود. فوتبال دوستان دنیا منتظر بودند تا جام جهانی را این بار در یکی از کشور‌های مدعی فوتبال تماشا کنند. اما جنگ جهانی در سال 1939 آغاز شد و همه رشته‌ها را پنبه کرد. میزبانی آلمان منتفی شد و دو آتش به دل هواداران افتاد، آتش جنگ و آتش حسرت دیدن فوتبال ناب همان سال، قرار شد برزیل میزبان رقابت‌ها باشد و این بار عمر شادی فوتبالی‌ها از پیگیری مسابقات در یک کشور فوتبالی دیگر کوتاه‌تر بود چراکه با گسترش جنگ جهانی برگزاری مسابقات به کل منتفی شد، آن هم در حالی که حتی میزبانی رقابت‌ها توسط برزیل به‌طور رسمی اعلام نشده بود. جام‌جهانی 1946 و خرابی‌های جنگ فوتبالی‌هایی که از جنگ جان سالم به در برده بودند، منتظر بودند در چهار سال بعدی و دوره آینده این جام، دلی از عزای فوتبال دربیاورند، ولی این بار هم مسابقات سال 1946 به دلیل خرابی‌های حاصل از جنگ برگزار نشد.

برگزاری جام‌جهانی 1950 بدون فینال! هرچند پیش‌بینی می‌شد که جام‌جهانی هم مانند المپیک در برگزار نشدن، هت تریک کند، اما سرانجام جالبی برای آن رقم خورد. چهار سال بعد از جام‌جهانی 1946 که هیچ‌گاه برگزار نشد یعنی 1950، برزیل تنها کشوری بود که درخواستی رسمی برای میزبانی این رقابت‌ها ارائه کرد چراکه در آن زمان هنوز کشور‌ها درگیر بازسازی پس از جنگ بودند. سرانجام این رقابت‌ها برگزار شد درحالی که همه نگاه‌ها روی عملکرد تیم میزبان متمرکز بود. 16 کشور به این رقابت‌ها راه یافته بودند. این تورنمنت در مقایسه با تورنمنت‌های کنونی در مقیاس به مراتب کوچک‌تری برگزار می‌شد، ولی به‌طور میانگین حدود 60 هزار نفر از بازی‌ها دیدن می‌کردند، رکوردی که تنها در جام‌جهانی 1994 آمریکا شکسته شد.

این دوره از رقابت‌ها، تنها مرحله‌ای بود که دیدار فینال نداشت و چهار تیم برتر مرحله گروهی، به گروه فینال چهارتیمی راه می‌یافتند و تیمی که در این گروه بیشترین امتیاز را کسب می‌کرد، قهرمان لقب می‌گرفت. در کمال تعجب از بین چهار تیم برزیل، اسپانیا، سوئد و اروگوئه، این اروگوئه بود که جام قهرمانی را بالای سر گرفت و سرانجام فوتبال بر جنگ پیروز شد. مشعل بحران‌ها در دامان المپیک به جز جنگ، درگیری مسلحانه، جنگ سرد و سیاست هم چند بار در بازی‌های المپیک اختلال ایجاد کرد فقط جنگ جهانی توانست المپیک را به طور کامل تعطیل کند، ولی در طول تاریخ اتفاقات دیگری هم رخ داده که برگزاری این بازی‌ها را با مشکل روبه‌رو کرده است. به جز جنگ و درگیری مسلحانه، جنگ سرد و سیاست هم چند بار در بازی‌های المپیک اختلال ایجاد کرد. رژیم نژاد پرست آفریقای جنوبی از سال 1964 تا 1992 به دلیل مخالفت کشور‌ها با سیاست آپارتاید در این کشور از حضور در بازی‌های المپیک محروم شده بود. در سال‌های 1999 تا 2002 حضور ورزشکاران اهل کشور افغانستان در المپیک و میدان‌های جهانی و آسیایی به حالت تعلیق درآمد. پس از سقوط رژیم طالبان در سال 2001 افغانستان دوباره در بازی‌های المپیک تابستانی 2004 حضور یافت.

همچنین در سال 1976 به دلیل فشار‌هایی که از سوی جمهوری خلق چین اعمال شد، کانادا به تیم اعزامی از جمهوری چین (تایوان) اعلام کرد این تیم نمی‌تواند با نام «جمهوری چین» در المپیک تابستانی مونترال بازی کند. با این حال توافق شد که تایوان از پرچم و سرود ملی جمهوری خلق چین استفاده کند. تایوان مخالفت کرد و تا المپیک لس‌آنجلس در سال 1984 در این بازی‌ها حضور نیافت، تا این که بار دیگر با نام «چین تایپه» و با پرچم مخصوص خود بازگشت.

آخرین بحرانی که بازی‌های المپیک را تحت تاثیر قرار داد به المپیک گذشته برمی‌گردد. ویروس زیکا که از طریق پشه به انسان انتقال داده می‌شد برای زنان باردار مشکل ایجاد می‌کرد. به همین دلیل بسیاری از پزشکان و کارشناسان خواستار لغو بازی‌های 2016 ریو شدند. گروهی از ورزشکاران هم نگرانی خود را به این موضوع نشان دادند، اما در نهایت بازی‌ها بدون مشکل خاصی برگزار شد.

لیگ‌ها و تعویق‌ها تا قبل از کرونا، جنگ‌های جهانی و حتی یخ بندان‌های گسترده هم باعث تعویق لیگ‌های معتبر اروپایی شده بودند کرونا لیگ‌های مختلف جهان را به تعطیلی کشانده است، اما این اولین بار نیست که یک اتفاق، مسابقات فوتبال را به تعطیلی می‌کشاند. اگرچه گستردگی شیوع کرونا و تاثیر جهانی‌اش هرگز با پدیده تاثیرگذار دیگری در دنیای فوتبال قابل مقایسه نیست، اما مسائل گوناگونی در تاریخ موجب تعطیلی مسابقات فوتبال در گوشه و کنار دنیا شده‌است که چند مورد از آن را می‌خوانیم.

جنگ‌های جهانی و لیگ انگلیس 4 اوت 1914 انگلستان وارد جنگ با آلمان شد تا رسما جنگ جهانی اول آغاز شده‌باشد. دیری نپایید که نگرانی از حفظ جان مردم به سراغ ورزش آمد. کریکت و راگبی خیلی زود کوتاه آمدند و مسابقات‌شان را تعطیل کردند. اما فدراسیون فوتبال راضی به قبول تبعات مالی حاصل از تعطیلی لیگ نمی‌شد. فدراسیون فوتبال انگلیس برای آن که صدای منتقدان را خاموش کند شروع به تبلیغات گسترده حین مسابقات فوتبال برای تشویق مردم به حضور در جبهه‌های جنگ کرد.

حتی بعدتر گردان فوتبالیست‌ها را هم تأسیس کرد، اما بالاخره با پایان فصل نتوانست برابر این نزاع جهانی مقاومت کند و لیگ جزیره تعطیل شد. تا سه سال بعد که شعله آتش جنگ جهانی اول خاموش شد، خبری از جریان فوتبال در کشور مبدا آن نبود. در جنگ جهانی دوم، اما اوضاع متفاوت‌تر شد. حالا هواپیما‌های جنگی با قابلیت رهاسازی موشک به ناوگان ارتش‌ها اضافه شده‌بود و همین باعث شد تا این بار فدراسیون فوتبال انگلستان خیلی زود از ترس تجمع مردم و حملات هوایی تن به تعطیلی فصل 1939 پس از انجام تنها سه مسابقه از آن دهد.

تکرار تاریخ برای سری آ. سال‌ها پیش لیگ ایتالیا به گونه متفاوتی با امروز و مسابقات در دو سمت شمال و جنوب کشور برگزار می‌شد و قهرمانان‌شان در فینال به مصاف هم می‌رفتند. با باز شدن پای ایتالیا در جنگ جهانی اول، مسابقات لیگ این کشور نیمه تمام رها شد. لاتزیو قهرمان جنوب شده بود، اما در شمال هنوز یک مسابقه باقی مانده و جنوا صدرنشین بود. پس از تعطیلی چهارساله لیگ به دلیل جنگ جهانی، جام در عین ناباوری به جنوا اهدا شد، اتفاقی که همچنان از یاد هواداران لاتزیو نرفته است. حالا با گذشت سال‌ها از آن اتفاق بار دیگر لاتزیو در کورس قهرمانی قرار دارد و دوباره هواداران این تیم نگران هستند که تاریخ برای تیم‌شان تکرار نشود و این بار به بهانه کرونا، دست‌شان از یک جام دیگر سری آ. کوتاه بماند.

لیگ جزیره در یخ بندان زمستان 1947 با یخ بندان‌های گسترده در شهر‌های مختلف انگلیس همراه بود. اتفاقی که هفت هفته لیگ این کشور را به تعطیلی کشاند. مسئولان فوتبال انگلیس در حالی که زمان چندانی برای ادامه لیگ نداشتند بالاخره تصمیم گرفتند تا هرطور شده لیگ را به پایان برسانند. آن‌ها تا تابستان سال بعد فصل را ادامه دادند تا به صورت فشرده مسابقات به پایان برسد. نکته جالب این جاست که پیش از تعطیلی لیگ، ولورهمتون با 4 امتیاز اختلاف به صدر جدول تکیه زده بود، اما با بازگشایی مجدد بازی‌ها به لیورپول باخت تا جام را تقدیم رقیب سرخ‌پوش کرده باشد. 15 سال بعد و در سال 1962 انگلستان سردترین زمستان سه قرن اخیر خود را سپری کرد. دما به 20 درجه زیر صفر رسید و یخ بندان بزرگی کشور را فراگرفت. لیگ برتر دوباره 66 روز تعطیل شد، اما باز هم فدراسیون انگلیس از به سرانجام رساندن لیگ کوتاه نیامد تا اورتون جام قهرمانی را بالای سر ببرد.

کرونا و شروع عصر یخ بندان ورزش!

هرچند این روز‌ها جنگ‌جهانی برپا نیست، ولی سر و کله موجود ریزی پیدا شده که یک تنه جلوی برگزاری مسابقات مختلف ورزشی در دنیا، ایستاده است. کرونا تاکنون باعث شده بسیاری از مسابقه‌های ملی و بین المللی لغو شوند که پس از المپیک، دو جام معتبر فوتبالی از آن جمله‌اند. مسابقات جام‌جهانی 2020 فوتسال هم طبق برنامه قرار بود از 22 شهریور تا 13 مهر به میزبانی کشور لیتوانی برگزار شود، اما شیوع و همه‌گیری ویروس کرونا از یک سو و لغو مسابقات انتخابی جام‌جهانی در قاره آسیا و آمریکا باعث شد تا درخواست‌ها برای به تعویق انداختن این مسابقه بالا بگیرد. کشور لیتوانی هم به فیفا پیشنهاد کرد این مسابقات با تاخیر یک ساله برگزار شود. در نهایت با تصمیم فیفا مقرر شد این بازی‌ها یک سال به تعویق بیفتد و از 12 سپتامبر تا 3 اکتبر 2021 برگزار شود. از دیگر سو مطابق انتظار و به درخواست بیشتر کشور‌های اروپایی، اتحادیه فوتبال اروپا (یوفا) سرانجام تصمیم گرفت رقابت‌های یورو 2020 را به دلیل شیوع بیماری کرونا، در تابستان سال 2021 برگزار کند. مسابقات یورو 2020 قرار بود امسال با حضور 24 تیم و در 12 شهر اروپا در تاریخ 22 خرداد تا 22 تیرماه برگزار شود، اما به دلیل به پایان نرسیدن لیگ‌های باشگاه در موعد مقرر، سران فوتبال اروپا در یوفا تصمیم گرفتند که مهم‌ترین تورنمنت ملی قاره سبز را به سال آینده موکول کنند.

منبع: خراسان