دلایل ترس از بیکار شدن کارمندان شرکت‌های خودروسازی / آلمان چگونه یک میلیون نفر را از حوزه فولاد خارج کرد؟
معاون پارک علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی گفت: هرگاه در خودروسازی صحبت از ایجاد نوآوری می‌شود، بیکاری 20 هزار نفری کارمندان شرکت‌های خودروسازی مطرح می‌شود، در حالی که آلمان یک میلیون نفر را از حوزه فولاد خارج کرده و در حوزه کیت‌سازی وارد کرد.
علی‌اصغر سعدآبادی، معاون پارک علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی در گفت‌و‌گو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم اظهار کرد: در سال گذشته که با نام سال دانش بنیان‌ها نام‌گذاری شده بود همه متوجه شدند که راه کسب ثروت و خلق ثروت از مسیر دانش می‌گذرد که بسیار اتفاق مثبتی بود چراکه بسیاری از سازمان‌ها در این مسیر همراه شدند اما اتفاقات مثبت و منفی بسیاری نیز در سال دانش‌بنیان‌ها رقم خورد.
وی گفت: نخستین اتفاق منفی این بود که بسیاری از افراد تصور کردند که دانش بنیان به معنای آن است که ما دانشی را پیدا کرده و آنقدر برای آن هزینه کرده تا دانش، تجاری‌سازی شده و به یک کسب و کار تبدیل شود که این تفکر غلط است چراکه اکثر افرادی که دانش و ایده‌های بسیار نوآورانه و زیبایی داشتند راه تبدیل شدن این ایده و دانش را به کسب و کار را نمی‌دانستند! به عنوان مثال در دانشگاه شریف، رویدادی برگزار شد که ایده های بسیار خوب و نوآورانه در راستای حل مسائل مهم کشور نیز ارائه شد اما هزینه‌ای که برای آنها شده در راه مهاجرت خرج شده است! یا ماشینی خریداری کرده و درواقع پول، در راستای تجاری‌سازی ایده، نبوده است.
سعدآبادی با بیان اینکه معاونت علمی نیز به این نتیجه رسیده که تزریق منابع به این شیوه روشی اشتباه است، تصریح کرد: در این میان بایستی کارگزارانی وجود داشته باشند تا این کارگزاران در حوزه‌های تخصصی خود یعنی کارگزاران مالی، کارگزاران مالیات، کارگزاران تجاری‌سازی و... در کنار ایده‌پردازان و مخترعان قرار گرفته و به عملیاتی شدن ایده‌ها کمک کنند.
لزوم حرکت ایده‌پردازان و شرکت‌های دانش بنیان به سمت مزیت رقابتی کشور همچون حوزه‌های نفت و پتروشیمی
معاون پارک علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به این موضوع که اقتصاد کشور عمدتاً دولتی است، خاطرنشان کرد: نه‌تنها اقتصاد کشور عمدتاً دولتی بوده بلکه عمده منابع نیز در اختیار دولت است. در این میان تعدادی از دستگاه‌های دولتی از جمله وزارت نیرو به این نتیجه رسیدند که بسیاری از فناوران کشور قادر به حل مشکلات و معضلات کشور بودند اما کارهای وزارتخانه‌های بزرگتر همچون وزارت نفت در این حوزه، نمایشی است! امروز می‌توانیم عمده ایده‌پردازان و شرکت‌های دانش بنیان را به سمت مزیت رقابتی کشور همچون نفت و پتروشیمی سوق دهیم درحالی که دریچه ورود وزارت نفت اصلاً باز نیست! درواقع افراد خیلی خاص یا افرادی که کفش آهنین برپا دارند قادر به ورود به حوزه نفت و پتروشیمی هستند.
در بسیاری از حوزه‌ها بایستی "جوینت ونچر" انجام شود
وی با بیان اینکه راهکار این موضوع آن است که معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری با مسئولان وزارتخانه نفت جلساتی را برگزار کنند، گفت: امروز در موضوعات دکل‌های نفتی، گازها و... مسائل و مشکلاتی را داریم که عمدتاً خارجی‌ها برای حل آنها اقدام می‌کنند درحالی که بایستی دانش و بومی‌سازی در این حوزه‌ها به سرعت انجام بگیرد یا جوینت ونچر (JV (Joint Venture انجام بگیرد به عنوان مثال در حوزه تلفن همراه، ساخت خودرو بایستی جوینت ونچر سرعت بگیرد یعنی شرکت‌های بزرگ تلفن همراه را به ایران آورده و مجاب کنیم که محصولات خود را در ایران تولید کنند و ایران نیز به عنوان هاب منطقه در این حوزه معرفی شود و صادرات گوشی آن شرکت از ایران انجام شود.
سعد آبادی ادامه داد: درواقع دانش فنی از آن شرکت ارائه می‌شود و ایران نیز در یک بازه زمانی 10 یا 15 ساله آن دانش فنی را کسب خواهد کرد. ایران در موارد بسیار زیادی در حوزه ساخت گوشی همراه وارد شده که در اکثر مواقع نیز ناموفق بوده است یا در موضوع خودرو نیز می‌توان با یک شرکتی همچون تویوتای ژاپن "جوینت ونچر" کرده تا محصولات خود را در ایران تولید کنند و ایران نیز به عنوان هاب منطقه‌ای، کشورهای اطراف از جمله کشورهای حاشیه خلیج فارس را پوشش دهد که ایجاد دانش، انگیزه زیاد و اشتغال فراوان در کشور از جمله مزایای این کار است.
تجاری‌سازی بیش از 140 محصول در پارک علم و فناوری استان مرکزیمعاون پارک علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی گفت: در کشوری همچون سوئیس بسیاری از شرکت‌ها و کمپانی‌های بزرگ جهان در حوزه‌های مختلف وجود دارند و علت اینکه این کشور هیچگاه ترسی از جنگ ندارد این است که اگر یک بمب در این کشور منفجر شود منافع یکی از این کمپانی‌های بزرگ به خطر خواهد افتاد. امیدوارم که ایران نیز بتواند در حوزه‌های مختلف اقتصادی شرکت‌های مختلف را در اکوسیستم دانش بنیانی کشور درگیر کند.
دلایل ترس بی‌جا از بیکار شدن کارمندان شرکت‌های خودروسازی داخلی
سعدآبادی با انتقاد از القای ترس در نوآوری و ایجاد کسب و کارهای جدید بیان کرد: به عنوان مثال هرگاه در خودروسازی صحبت از ایجاد نوآوری می‌شود ارقام اشتغال 15 تا 20 هزار نفری شرکت‌های ایران خودرو و سایپا مطرح می‌شود و اینکه این تعداد از افراد بیکار خواهند شد! کشوری مثل آلمان در گذشته رتبه اول تولید فولاد جهان را داشته است دانشمندان این کشور با نخست‌وزیر این کشور جلسه‌ای می‌گذارند و در آنجا اعلام می‌کنند که این مزیت تولید برتر فولاد جهان، پایداری ما را در آینده به خطر می‌اندازد!
وی ادامه داد: به عنوان مثال در حوزه محیط‌زیست، موادی که در این مسیر تولید می‌شود جان افراد و کودکان ما را به خطر می‌اندازد و به این نتیجه رسیدند که باید از این صنعت خارج شوند و چند سال نیز بر روی این موضوع برنامه‌ریزی انجام می‌دهند و به‌یکباره نخست‌وزیر اعلام می‌کند که کشور آلمان از صنعت فولاد خارج شده است درحالی که در آلمان حداقل 1 میلیون نفر به صورت مستقیم در این صنعت فعال بودند! اما این 1 میلیون نفر را در صنعت جایگزین مشغول به کار می‌کند که این صنعت جایگزین، کیت‌های آزمایشگاهی بوده است.
معاون پارک علم و فناوری دانشگاه شهید بهشتی تصریح کرد: در گذشته فولادِ یک ساختمان را به ارزش 10 هزار دلار می‌فروختند درحالی که امروز یک کیت کوچک را به رقم 50 هزار دلار به فروش می‌رسانند. در واقع آلمان تمام افرادی که در حوزه فولاد فعالیت می‌کردند را در حوزه کیت‌سازی وارد کرد.
سعدآبادی با انتقاد از این تفکر که "همه چیز را باید ملی کرد" گفت: این تفکر یک مقدار خطرناک است و هیچ کشوری این تفکر را ندارد که همه چیز را باید ملی کرد و کشور بایستی براساس مزیت رقابتی خود تصمیم بگیرد که محصولاتی را تولید کند، تعدادی از محصولات را در قالب همکاری‌های مشترک بین‌المللی تولید کنیم و تعدادی از محصولات نیز را واردات کنیم! امروز ایران هندوانه آب‌بر را صادرات می‌کند درحالی که حتماً باید هندوانه را وارد کنیم اما در حوزه‌ای مثل گوشی همراه که پیچیدگی‌های فنی دارد با شرکت‌های بزرگ، جوینت‌ونچر کنیم.
وی با بیان اینکه در حوزه‌های مختلف از جمله تجهیزات پزشکی جوینت ونچرهای خوبی داریم، عنوان کرد: جوینت ونچر در حوزه سلامت نسبت به حوزه‌های دیگر بیشتر اتفاق افتاده است که البته آن نیز در حوزه‌های کمی رقم خورده است. به نظر می‌رسد از اینکه همکاری‌های بین‌المللی با شرکت‌های بزرگ انجام شود، منافع تعدادی از افراد به خطر می‌افتد. البته در حوزه‌هایی مثل موشک‌سازی قادر به همکاری‌های بین‌المللی نیستیم و خودمان بر روی آن وقت گذاشته و مرزهای دانشی را بدست آوردیم، اما اینکه در همه حوزه‌ها بخواهیم این کار را انجام دهیم، نه منابع آن را در اختیار داشته و نه قادر به انجام آن کار هستیم.