راه اندازی مرکز داوری مالکیت معنوی در سازمان ثبت اسناد

رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور گفت: در آینده بسیار نزدیک مرکز داوری مالکیت معنوی با متولیان دانشگاهی را در سازمان راه‌اندازی خواهیم کرد.

به گزارش خبرگزاری مهر، حسن بابایی در نشست هم اندیشی رؤسای پارک‌های علم و فناوری کشور با موضوع مالکیت معنوی گفت: در سالی که هم مزین به سال تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین است یکی از سیاست‌های و راهبردهای قوه قضائیه بحث حمایت از اشتغال دانش بنیان است.

رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور افزود: اگر بخواهم تعبیری کنم از بحث دانش بنیان و نقش حمایتی مالکیت معنوی و اینکه در چه دوره‌ای هستیم. به نظر من فعلاً در مرحله جنینی قرار داریم و هنوز به بلوغ نرسیده ایم و نیاز داریم که که قانون در زمینه جهش تولید دانش بنیان هم داشته باشیم.

رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور بیان کرد: فضا برای اینکه محیط پویا و خلاقانه و نوآورانه شکل گیرد فراهم شده است. زمانی که فرد نوآور و خلاق زمینه کار را فراهم می‌بیند و اینکه در کشور این حمایت‌های قانونی و بسترهای لازم وجود دارد برای کار انگیزه می‌گیرد.

بابایی گفت: در حوزه مالکیت فکری و معنوی نقایص فراوانی داریم. اما با همین قوانین موجود هم می‌شود کارهای بزرگی را انجام داد و نباید منتظر تصویب قوانین جدید باشیم. باید پارک‌های علم و فناوری معین را انتخاب کنیم و دفاتر مالکیت معنوی را در این پارک‌ها فعال کنیم.

وی با اشاره به اینکه هنوز کارشناس مالکیت معنوی نداریم، گفت: هنوز مرکزی برای حل و فصل اختلافات از حیث داوری نداریم اگر کسی در این حوزه مدعی شود که حق من تضییع شده و در مرجع قضائی طرح دعوی کند مدت زیادی طول می‌کشد که به شکایت در محاکم رسیدگی شود.

وی گفت: از این رو در آینده بسیار نزدیک مرکز داوری مالکیت معنوی را در سازمان راه‌اندازی خواهیم کرد که متولیان امر باید از افراد دانشگاهی و از کسانی که با ادبیات مالکیت معنوی آشنا هستند، باشد.

وی افزود: تفاهم‌نامه ای هم با شورای حل اختلاف منعقد شده است که 2 شعبه داوری راه اندازی شود. چرا که یکی از محورهای توسعه کشورها بحث داوری و حل و فصل اختلافات است.

وی گفت: آمادگی داریم تفاهم‌نامه ای با وزارت علوم در راستای حمایت از مالکیت معنوی را در اسرع وقت منعقد کنیم، اگرچه مقدمات آن هم فراهم شده است.

بابایی گفت: حضور در بازارهای بین‌المللی مستلزم این است که دستاوردهای پژوهشی تجاری سازی و دارای علائم شود.

رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور افزود: حاضریم کارگاه‌های آموزشی، دوره‌های آموزشی با استفاده از اساتید مجرب در این زمینه با همکاری وزارت علوم برگزار و حتی در این راستا دبیر کل سازمان مالکیت معنوی را به تهران دعوت کنیم.

وی گفت: اگرچه از حیث ادبیات مالکیت معنوی ضعیف هستیم اما باید این ضعف را به سرعت برطرف کنیم. اینکه هنوز در بحث ثبت اختراع آن نواقص را برطرف نکردیم و ثبت اختراع هنوز به صورت کامل انجام نمی‌شود خوب نیست. اینکه اختراع ثبت شده چطور در گردش تجاری و صنعتی قرار بگیرد و به اشتغال کمک کند را باید بررسی کنیم.

بابایی گفت: اعتقاد دارم اگر اختراعی که در کشور ثبت می‌شود با رعایت حقوق مخترع زمینه صنعتی شدن، تجاری سازی و حضور در بازار و هم اشتغال را فراهم کند.

وی ادامه داد: سازمان ثبت و مالکیت معنوی باید حمایت حقوقی و قضائی را از مخترع انجام دهد تامطمئن باشد این شناسنامه را برای او صادر می‌کنیم و به عنوان مخترع این حق را برای او حفظ می‌کنیم.

معاون توسعه فناوری خدمات الکترونیکی ثبت در ادامه گفت: اگر نگاهی به سیر تحولات تمدن انسانی داشته باشیم یکی از موضوعاتی که از دیرباز برای انسان‌ها مهم بوده بحث ثروت و دارایی‌شان بوده و در واقع با گذر زمان متوجه می‌شویم که بحث دارایی‌های نامشهود به تدریج برای زندگی انسان‌ها اهمیتش دو چندان می‌شود و دارایی‌های فیزیکی جای خودش را به دارایی‌های نامشهود می‌دهد.

سید ستار هاشمی ادامه داد: اقتصاد دیجیتال سرعت رشد و شتابی که داشت بیش از آن چیزی بود که در برآوردهای اولیه بود آن چیزی که در مطالعات و پژوهش‌های بین‌المللی اتفاق می‌افتد، موضوع حائز اهمیت و آن چیزی که اینجا به شدت نقش ایفا می‌کند بحث مالکیت فکری و مالکیت معنوی است.

وی گفت: در اقتصاد بحث‌هایی مثل دارایی نامهشود مثل برند، تعداد کاربران فعال، نرخ بازدید، نقش کلیدی ایفا می‌کنند و اتفاقاتی را که در بحث‌های شرکت‌های استارت‌آپی و دانش بنیان و دارایی محور دارند رقم می‌زنند از این رو نیاز هست به صورت ویژه مورد توجه قرار بگیرد.

وی تصریح کرد: وقتی صحبت از دارایی‌های نامشهود می‌کنیم گفتمان و ادبیات حاکم بر این دارایی یک مقداری متفاوت خواهد شد به این معنا که ما باید بتوانیم این دارایی را ارزشگذاری کنیم.

هاشمی گفت: ساز و کار دقیق باید وجود داشته باشد تا به صورت ناخواسته کسب و کارها به سمتی هدایت نشود که تمایل و انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری در دستگاه‌ها نباشد.

وی گفت: باورم این است که نبودن بسترها و ساز و کارهای مالکیت فکری اساساً یکی از خطرها و مشکلات جدی این حوزه است و وقتی صحبت از نوآوری و خلاقیت می‌کنیم چابکی یکی از ابزار و الزامات این فضاست.

وی گفت: از این روصیانت از دارایی نامهشود در مالکیت معنوی شامل ثبت اختراع، علائم تجاری، طرح‌های صنعتی و نشانه‌های جغرافیایی حائز اهمیت است و نیاز به توجه مضاعف دارد.

علی خیرالدین در ادامه گفت: یکی از مشکلات اساسی بحث تجاری سازی حوزه ثبت اختراع است وقتی می‌خواهیم یک ایده را به نمونه آزمایشگاهی تبدیل کنیم هم در ثبت اختراع مشکل داریم و هم در تجاری سازی است.

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری افزود: عدم توجه به مالکیت فکری از عمده ترین مشکلات حوزه فناوری است که اگر در این بخش به صورت ویژه وارد نشویم در سال‌های آینده در حوزه دانش بنیان هم به مشکل برمی‌خوریم.

خیرالدین با اشاره به اینکه در حوزه ثبت اختراع در کشور باید کار جدی انجام دهیم افزود: در پارک‌های های علم و فناوری در حدود 40 درصد در حوزه‌های آی تی فعالیت می‌کنند و بیشترین آسیب را هم همین گروه می‌بینند.

وی گفت: قانون ثبت اختراعات در حدود 15 سال پیش نگاشته شده است، اما امروز 50پ ارک علم و فناوری و 260 مرکز رشد و 11 هزارو 500و احد فناور داریم و نیاز به بحث بروز رسانی قانون داریم به ویژه حضور کارشناس رسمی مالکیت فکری و ورود آن به قانون در بحث ثبت اختراع مهم است.

وی افزود: نیازمند سامانه مناسب برای ارزش گذاری و تقویت دفاتر انتقال فناوری هم در پارک‌های استانی و دانشگاهی داریم.

خیرالدین گفت: صدور سند مالکیت اعیانی برای شرکت‌های دانش بنیان نیز از موارد ضروری است که باید دیده شود چرا که حاشیه‌های زیادی در این زمینه وجود دارد.

پناهی در ادامه با تقدیر از دستگاه قضائی در راستای حرکت به سوی شعار سال گفت: در حوزه تولید علم و مرجعیت با توجه به اینکه متولیان آن فرد محور است در منطقه اول و در جهان رتبه پانزده را داریم. از این رو سرعت تولید علم در کشور قابل قبول است.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت افزود: در توسعه فناوری جایگاهمان در بین 132 کشور 53 است به میزان توسعه علم در این زمینه رشد نداریم که عللل مختلفی دارد.

وی گفت: یکی از جدی ترین عامل عدم شفاف سازی موضوع مالکیت فکری و معنوی در کشور است.

پناهی گفت: وظیفه سازمان‌های مربوط از جمله سازمان ثبت است که بتواند بحث مرجعیت معنوی را جدی بگیرد. وی ادامه داد: اگر شفاف سازی در حوزه اسناد نداشته باشیم آن پیشرفتی که از حوزه فناوری انتظار داریم شکل نخواهد گرفت. در حوزه سلامت افراد بسیاری داریم که تمایل دارند از دانش‌های فناورانه حمایت کنند اما مسیر برای آنها مشخص و شفاف نیست.

رضایی فر در ادامه افزود: علی رغم سبقه تاریخی و قانونی در مالکیت فکری هدف گذاری مشترک در این زمینه نداشته ایم و یا حداقل منسجم نبوده است.

مدیر کل پشتیابی امور فناوری و نوآوری وزارت علوم، تخقیقات و فناوری ادامه داد: معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم در توانمندی که در بحث‌های علم و فناوری در راستای توسعه و تکمیل و تقویت زیست بوم فناوری و نوآوری کشور 2 هزار و 35 شرکت دانش بنیان را دارد.

رضایی فر افزود: در راستای گسترش فرهنگ فناوری و نوآوری تا کنون 210 برنامه و بازدید را در این زمینه برگزار کرده ایم.

وی گفت: از مشکلات مهم اینکه در مراحل ثبت اولیه ایده مکانیسم اولیه نداریم که امیدواریم با کمک مرکز اسناد بتوانیم در این زمینه موفقیت کسب کنیم و شاخص ثبت اختراع را در کشور توسعه دهیم.

حسینی رئیس پارک علم و فناوری دانشگاه یزد با اشاره به اینکه در پارک‌های علم و فناوری استان‌های کشور نیاز به کارشناس رسمی در حوزه مالکیت فکری است گفت: یکی از مهمترین دغدغه‌های استارت آپ ها این است که خود را به بازارهای بین المللی برسانند از این رو یکی از مشکلات این حوزه ثبت برند برای آنها است که امیدواریم با توسعه حمایت‌های سازمان ثبت کشور بتوانیم در این زمینه موفق عمل کنیم.