رونمایی از شرط گروسی برای احیای برجام | بازگشت به میز مذاکره جدی شد؟
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گفتوگویی به نتایج دیدارهای خود با مقامات ایرانی در نیویورک اشاره کرد و اظهار داشت که ایران تمایل بیشتری برای همکاری با آژانس در راستای مذاکرات هدفمندتر نشان داده است. او همچنین تأکید کرد که ازسرگیری دیپلماسی هستهای میان ایران و شرکای توافق هستهای به دلیل ناکارآمدی و غیرممکن بودن روشهای قبلی، نیازمند اتخاذ رویکردی جدید است.
«رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، اعلام کرد که پس از گفتگو با مقامات ایرانی در حاشیه نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، تمایل بیشتری برای همکاری با آژانس در راستای مذاکرات هدفمندتر در آنها مشاهده کرده است. او همچنین ابراز امیدواری کرد که در ماه اکتبر به ایران سفر کند. آژانس انرژی اتمی پیشتر گفته است که به ادامه همکاریها با ایران و تعامل بیشتر بر سر برخی مسائل باقیمانده از جمله لغو انتصاب برخی بازرسان آژانس و یافت شدن ذرات اورانیوم در چند محلی که گفته شده اعلام نشده است نیاز دارد. گروسی با «عباس عراقچی» وزیر امور خارجه ایران و یکی از مذاکرهکنندگان ارشد توافق هستهای 2015 که در هیات بلندپایه ایران برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک سفر کرده، دیدار داشته است. خبرگزاری رویترز گزارش داد که گروسی در گفتوگویی با این رسانه گفت: آنچه شاهدش هستم، ابراز تمایل برای تعامل دوباره با ما به روشی هدفمندتر است. رویترز با اشاره به دیدارهای مقامات ایرانی با همتایان اروپایی و همکاران خود در آژانس انرژی اتمی نوشت که با وجود متوقف شدن دیپلماسی هستهای در پی انتخابات ریاستجمهوری ایران و در پیش بودن انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در 5 نوامبر، مقامات ایرانی و اروپایی در نیویورک دیدار کردند تا آمادگی دوجانبه خود را برای کاهش تنشها بر سر پرونده هستهای ایران و دیگر ادعاهایی که علیه آن مطرح است، از جمله در زمینه جنگ اوکراین و تحولات منطقه بیازمایند.
تمایل برای ایجاد پیشرفت سریع و واقعی در احیای مذاکرات فنی با ایران گروسی به رویترز گفت که مایل است، به سرعت، پیشرفتی واقعی در احیای مذاکرات فنی با ایران ایجاد کند و در نظر دارد در اکتبر برای دیدار با «مسعود پزشکیان» رئیسجمهور ایران به تهران سفر کند. او بیان کرد: مسلما ما باید الان خرسند باشیم چرا که قرار نیست از صفر شروع کنیم. ما روندی نسبتا طولانی طی کردهایم که در آن پاسخی به برخی سوالاتمان داده نشده است. مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی با اشاره به تاثیر مذاکرات ایران با شرکای برجام بر همکاریهای آن با آژانس بینالمللی انرژی اتمی بیان کرد: ما همچنین باید کار خود را با آنها که منتظرند ببینند با شرکای دیگرشان، اول از همه آمریکا، چه اتفاقی میافتد هماهنگ کنیم. گروسی درباره روند فعالیتهای هستهای ایران گفت: ایران بدون تسریع بیش از حد فعالیتهایش، سرعت ثابت خود را حفظ کرده اما به کار خود ادامه میدهد. او اشاره کرد که آبشار سانتریفیوژها در تاسیسات هستهای فردو هنوز غیرفعال است. آژانس انرژی اتمی در گزارش فصلی خود درباره برنامه هستهای ایران اعلام کرد که ایران نصب هشت آبشار جدید سانتریفیوژ در فردو را تکمیل کرده اما هنوز به کار گرفته نشدهاند. طبق گزارش آژانس، ایران در تاسیسات نطنز نیز که در آن تا خلوص 5 درصد غنیسازی اورانیوم انجام میدهد، 15 آبشار جدید از دیگر مدلهای پیشرفته سانتریفیوژها را نصب کرده است. تداوم فعالیتهای هستهای ایران در پی خروج آمریکا از توافق هستهای در دولت «دونالد ترامپ» در سال 2018 که با بازگشت دوباره تحریمهای واشنگتن علیه ایران همراه بود و پس از تحمل یک سال و نیم تحریمها و بدعهدی شرکای برجام در ایجاد سازوکارهای عملگرایانه برای کاهش تاثیر تحریم انجام شد. ایران اعلام کرد که ذیل بند 36 برجام از اجرای تعهدات داوطلبانه خود فاصله میگیرد و طی چند گام از پیش اعلامشده فعالیتهای هستهای خود را که به موجب برجام و لغو تحریمها محدود شده بود، از سر میگیرد.
برای احیای برجام باید برخی مقدمات از حالا فراهم شوند رویترز در ادامه نوشت که گروسی در پاسخ به سوالی درباره چشمانداز احیای توافق هستهای، گفت که برای این کار لازم است که برخی مقدمات از حالا فراهم شوند، به ویژه دست یافتن آژانس به دید و شفافیت لازم درباره فعالیتهای هستهای ایران، چرا که به ادعای او، همکاریهای آن با آژانس کاهش یافته است. او بیان کرد: گمان میکنم ما نیاز داریم یا هدفمان باید این باشد که به روش متفاوتی به نتیجه برسیم، چراکه روش قبلی واقعا دیگر امکانپذیر نخواهد بود. گروسی در این زمینه، نقش فعالتری را برای آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیشبینی کرد.