رکوردشکنی‌های جدید سامانه املاک و اسکان / ثبت اطلاعات در سامانه املاک و اسکان به کمتر از دو دقیقه رسید
طبق آخرین آمار‌های اعلام‌شده، میزان خوداظهاری کاربران در سامانه املاک و اسکان رشد چشمگیری داشته است و با توجه به اینکه ثبت اطلاعات در این سامانه کمتر از دو دقیقه زمان می‌برد، استقبال از آن افزایش یافته است.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ محبوبه کباری- سامانه املاک و اسکان یکی از مهم‌ترین اقدامات در حوزه مسکن به شمار می‌رود که این روزها با توجه به مزایای بسیار زیادی که دارد، دولت در تلاش برای تکمیل شدن آن است؛ به طوری که مقرر شده است سرشماری نفوس و مسکن و همچنین اجرای دولت هوشمند از طریق این سامانه انجام شود. به همین منظور، طبق قانون، تمامی دستگاه‌ها باید هرچه سریع‌تر به این سامانه متصل شوند تا شاهد بهبود وضعیت بازار مسکن در کشور و از سوی دیگر، تکمیل اطلاعات در این بخش باشیم.
اما طبق آخرین آمارهایی که تا به امروز اعلام شده، هنوز کم‌کاری‌هایی در این سامانه به چشم می‌خورد که همین امر روند اجرا و تکمیل شدن سامانه را با اخلال مواجه کرده است. بنابراین، برای تکمیل شدن این سامانه، تمامی دستگاه‌ها از جمله بیمه مرکزی و همچنین کارگزاری‌ها باید پای کار بیایند تا هرچه سریع‌تر اجرای این طرح نهایی شود.
براساس این گزارش، در راستای اجرای بند 7 تبصره 8 ماده 169 مکرر و همچنین ماده 3 قانون ساماندهی بازار زمین و مسکن، بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران از ابتدای آبان ماه امسال، خدمات صدور و تمدید بیمه‌نامه‌ها را منوط به استعلام اقامتگاه اصلی متقاضیان از سامانه املاک و اسکان نمود. بر این اساس، ارائه هرگونه خدمت بیمه‌ای باید منوط به استعلام کدپستی باشد که در این سامانه ثبت شده است. نکته این است که این موضوع از دی ماه سال 1403 پیگیری شده بود و سرویس مربوطه توسط بیمه مرکزی دریافت گردید و به صورت آزمایشی (پایلوت) تا آبان 1404 انجام گرفت.
رکورد تعداد خوداظهاری‌های روزانه در سامانه شکسته شد
آمارها نشان می‌دهد که خوشبختانه بررسی‌ها حاکی از آن است که میزان ثبت اطلاعات در سامانه املاک و اسکان رشد قابل توجهی داشته و خوداظهاری هم در این سامانه روند رو به رشدی داشته است؛ به طوری که طبق اعلام حسین عبدالهی، مدیر سامانه املاک و اسکان که با باشگاه خبرنگاران گفتگو داشته، در حال حاضر، رکورد تعداد خوداظهاری‌های روزانه در سامانه شکسته شده و از حدود 100 هزار به 185 هزار مورد رسیده است، که این امر افزایش 85 درصدی را نشان می‌دهد. این روند رو به افزایش است و اطلاع‌رسانی‌ها در حال انجام است.
وی در خصوص پایداری سرویس و راهنمای ثبت‌نام هم گفت: سرویس‌دهی تاکنون پاسخگو بوده است؛ اگرچه ممکن است اختلال‌های جزئی وجود داشته باشد که در هر سامانه‌ای طبیعی است، اما به شکلی نبوده که قطعی مستمر وجود داشته باشد و مردم به مشکل بخورند و در این خصوص هماهنگی‌های لازم صورت گرفته است. امکان ثبت سریع خوداظهاری در سامانه amlak.mrud.ir فراهم شده و افراد می‌توانند در کمتر از دو دقیقه ثبت‌نام خود را انجام دهند. برای این کار، افراد باید کدپستی و شناسه قبض برق خود را همراه داشته باشند تا بتوانند به راحتی نسبت به ثبت اقامتگاه خود در سامانه املاک و اسکان اقدام نمایند.
دریافت بیش از 5 میلیون استعلام توسط بیمه مرکزی از سرویس سامانه املاک و اسکان
عبداللهی در خصوص آمار استعلامات و عملکرد سرویس گفت: از ابتدای آبان ماه تاکنون، بیش از 5 میلیون استعلام توسط بیمه مرکزی از سرویس سامانه املاک و اسکان دریافت شده است. پاسخ‌های داده شده عمدتاً مثبت بوده و سرویس بسیار پایدار عمل کرده و مشکلی از این بابت وجود نداشته است.
مدیر سامانه املاک و اسکان تأکید کرد: مردم به راحتی در حال انجام خوداظهاری هستند و این افزایش تعداد خوداظهاری‌ها نشان می‌دهد که مردم پای کار آمده‌اند و کار به سرعت در حال انجام شدن است.
این در حالیست که با آغاز اجرای بخشنامه جدید بیمه مرکزی مبنی بر الزام شرکت‌های بیمه به استعلام برخط کدپستی از سامانه املاک و اسکان از ابتدای آبان‌ماه، موجی از نگرانی در میان شبکه نمایندگی‌ها و فروشندگان بیمه ایجاد شده است. واکنش اخیر مدیر صندوق تأمین خسارت‌های بدنی نیز بیانگر جدیت این دغدغه‌هاست.
آیا سامانه املاک و اسکان روند صدور بیمه‌نامه را کند کرده است؟
مهدی قمصریان، مدیر صندوق تأمین خسارت‌های بدنی، در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی «ابا» اشاره به این موضوع نوشت: «درخواست توقف الزام سامانه املاک در نرم‌افزارهای بیمه‌گری، کارزاری است که توسط برخی نمایندگان بیمه راه‌اندازی شده و بیانگر دغدغه جدی آنان است. امیدوارم مسئولان با سعه صدر به نکات کارشناسی بیان‌شده توجه و برای کاهش نگرانی‌ها اقدام کنند.»
بنا بر بخشنامه جدید بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران، از اول آبان‌ماه صدور بیمه‌نامه در رشته‌های شخص ثالث، آتش‌سوزی و دیگر رشته‌های مرتبط، تنها در صورتی ممکن است که کدپستی ملک یا نشانی از طریق سامانه ملی املاک و اسکان وزارت راه و شهرسازی تأیید شده باشد. هدف رسمی از این اقدام، راستی‌آزمایی محل سکونت یا فعالیت بیمه‌گذار، جلوگیری از صدور بیمه‌نامه‌های صوری و یکپارچگی داده‌ها در دولت الکترونیک عنوان شده است.
اما فعالان صنعت بیمه بر این باورند که در شرایط فعلی، آمادگی زیرساختی سامانه املاک و هم‌پوشانی داده‌ها کامل نیست و ممکن است این الزام در کوتاه‌مدت موجب کندی فرآیند صدور بیمه‌نامه‌ها شود. نمایندگان بیمه می‌گویند در بسیاری موارد، بیمه‌گذاران هنوز اطلاعات محل سکونت خود را در سامانه املاک ثبت نکرده‌اند و همین امر احتمال بروز خطا و تأخیر را بالا می‌برد.
براساس این گزارش، طبق ماده 4 قانون ساماندهی بازار زمین و مسکن، شرکت‌های بیمه و کارگزاران باید حتماً اطلاع‌رسانی کافی را از طریق پیامک یا فضای مجازی به مشتریان خود انجام دهند تا مشتریان بدانند که حتماً قبل از اقدام به دریافت خدمت صدور بیمه‌نامه، در سامانه املاک و اسکان محل سکونت خود را خوداظهاری کرده و آماده باشند. همچنین، حتماً شرکت‌ها و کارگزاران باید کدپستی‌ای را که توسط مردم خوداظهاری شده، در سرویس ارائه نمایند تا پاسخ استعلام مثبت باشد.
در همین راستا، عبدالهی مدیر سامانه املاک و اسکان اعلام کرده است که شرکت‌های بیمه و کارگزاران باید حتماً از کد پستی‌ای که فرد در سامانه املاک و اسکان خوداظهاری کرده استفاده کنند و نه کد پستی‌ای که در اختیار خود شرکت‌ها و کارگزاران بیمه است؛ زیرا کدپستی خوداظهاری شده ملاک استعلام است و در غیر این صورت، پاسخ استعلام منفی خواهد بود. بازخوردها نشان می‌دهد که برخی شرکت‌ها یا کارگزاران کدپستی را از مردم دریافت نمی‌کنند و کدپستی‌ای را که سابقاً خود داشتند استفاده می‌کنند که موجب نارضایتی و دوباره‌کاری برای مردم شده است. حتماً باید به این نکته توجه شود که مشکلی پیش نیاید تا خدمات به متقاضیان مناسب ارائه گردد.
عبداللهی افزود: با توجه به ایجاد امکان ثبت سریع خوداظهاری که کمتر از دو دقیقه اتفاق می‌افتد، پیچیدگی کار بسیار کم شده و مردم راحت‌تر می‌توانند خوداظهاری کنند و این یک اتفاق بزرگ است. سامانه پایداری خود را حفظ کرده است و سامانه‌هایی که به سامانه املاک سرویس می‌دهند نیز با توجه به جلسات متعدد، آمادگی کافی برای عدم بروز مشکل در جهت سهولت خوداظهاری را دارند.
اعتماد متقاضیان به سامانه املاک و اسکان
گفتنی است فرشید ایلاتی، کارشناس سیاست‌گذاری مسکن، در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران، با بیان اینکه خوشبختانه با اطلاع‌رسانی‌های صورت گرفته میزان اتصال متقاضیان به سامانه املاک و اسکان رشد بسیار خوبی داشته است، گفت: اتصال دستگاه‌ها باعث شده که متقاضیان هم به این سامانه اعتماد کرده و هرچه سریع‌تر به آن متصل شوند و در نتیجه طبق آمارها، میزان خوداظهاری هم در سامانه املاک و اسکان دو برابر شده است.
وی ادامه داد: سامانه املاک و اسکان یکی از مهم‌ترین سامانه‌ها است که نقش بسیار مؤثری در برنامه‌ریزی بازار مسکن و در نتیجه شناسایی خانه‌های خالی و بهبود وضعیت بازار مسکن و رونق گرفتن این بازار دارد. خوشبختانه طی چند ماه گذشته همزمان با فرهنگ‌سازی و همکاری دستگاه‌ها، رشد 150 درصدی در ثبت اطلاعات داشته‌ایم.
مقاومت برخی از دستگاه‌ها برای اتصال به سامانه املاک و اسکان
پیش از این هم خضریان، عضو کمیسیون اصل 90 مجلس، به باشگاه خبرنگاران گفته بود در دوره‌های یازدهم و دوازدهم مجلس، کمیسیون اصل 90 به طور مستمر جلسات نظارتی با نهادهایی نظیر سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، بانک مرکزی و بیمه مرکزی برگزار کرده تا زمینه اتصال خدمات این دستگاه‌ها به سامانه املاک و اسکان فراهم شود. نتیجه این تلاش‌ها، اتصال تدریجی برخی خدمات مانند صدور و تعویض دسته‌چک، گواهی‌نامه رانندگی و بخشی از فرایندهای بیمه‌ای به سامانه بوده است.
به گفته خضریان، این اتصال‌ها تأثیر ملموسی در روند خوداظهاری شهروندان داشته‌اند و تنها در چند ماه اخیر، نرخ خوداظهاری پنج برابر شده است. این رشد نشان می‌دهد هر چقدر اتصال خدمات به سامانه گسترده‌تر شود، مشارکت مردمی نیز افزایش خواهد یافت و از این طریق می‌توان به شفافیت اطلاعات ملکی افراد دست یافت.
گفتنی است سامانه املاک و اسکان بر اساس تبصره 7 ماده 169 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم طراحی شده و هدف اصلی آن شفاف‌سازی محل سکونت افراد برای جلوگیری از فرار مالیاتی و سوءاستفاده‌های احتمالی از خدمات دولتی است.
طبق تبصره 8 همین ماده قانونی، دستگاه‌های اجرایی و خدمات‌رسان موظف‌اند ارائه خدمات خود را منوط به استعلام محل اقامت افراد از طریق این سامانه کنند، اما روند اتصال این خدمات تا کنون با کندی و مقاومت‌هایی از سوی برخی نهادها همراه بوده است.