زمینه های اخراج ترکیه از ناتو / دردسرهای حکومت اردوغان
گروهی از منتقدان اردوغان اعتقاد دارند: «ترکیه یکی از اعضای ناتو است؛ اما در دوران اردوغان، دیگر از ارزش‌هایی که زیربنای این ائتلاف بزرگ را تشکیل می‌دهد، پیروی نمی کند.»
به گزارش اقتصادنیوز؛ هنگامی که رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در ماه جاری تهدید کرد که عضویت فنلاند و سوئد در ناتو را مسدود خواهد کرد، مقامات غربی خشمگین شدند؛ اما شوکه نشدند.
در ائتلافی که بر اساس اجماع عمل می کند، مرد قدرتمند ترکیه به‌عنوان یک «اخلال‌گر» شناخته می شود. در سال2009، او از انتخاب رئیس جدید ناتو از دانمارک جلوگیری کرد. اردوغان از این شکایت داشت که این کشور نسبت به کاریکاتورهای توهین‌آمیز از پیامبر اسلام بیش از اندازه مدارا می‌کند و با «تروریست‌های کرد» مستقر در ترکیه بیش از حد همدردی می‌کند.
«گله و گله‌گزاری» از سوی رهبران غربی نسبت به این اقدام ارnوغان مدت‌ها طول کشید و نتیجه این شد که باراک اوباما، رئیس‌جمهور اسبق آمریکا در وعده‌ای رو در رو و برای جلب رضایت اردوغان اعلام کرد که یک ترک را به سمت رهبری منصوب خواهد کرد.
«مایکل کرولی» و استیون ارلانگر» در گزارش 30می در نیویورک‌تایمز نوشتند: پس از گسست در روابط ترکیه و اسرائیل در سال بعد، اردوغان به مدت 6سال از همکاری این ائتلاف با اسرائیل جلوگیری کرد. چند سال بعد، اردوغان طرح ناتو برای تقویت کشورهای اروپای شرقی در برابر روسیه را ماه‌ها به تعویق انداخت و دوباره به شبه نظامیان کرد اشاره کرد و از ائتلاف خواست آن دسته از شبه‌نظامیان کرد را که در سوریه فعال هستند، تروریست اعلام کند.
در سال2020، اردوغان یک کشتی برای اکتشاف گاز با پشتیبانی جت‌های جنگنده را نزدیک آب‌های یونان فرستاد که باعث شد فرانسه کشتی‌هایی را برای حمایت از یونان که یکی از اعضای ناتو است، اعزام کند.
اکنون رهبر ترکیه به نقش «ممانعت کننده» بازگشته است و بار دیگر به کردها اشاره می کند؛ زیرا او ادعا می کند که سوئد و فنلاند با شبه نظامیان کردی که او آنها را دشمن اصلی خود ساخته است، همدردی می کنند.
اردوغان در ماه جاری گفت: «این کشورها تقریبا به میهمان‌خانه‌های سازمان‌های تروریستی تبدیل شده اند. ممکن نیست که ما موافق باشیم.»
موضع اردوغان یادآور یک مشکل دراز مدت برای ناتو است که در حال حاضر 30 عضو دارد. حمله روسیه به اوکراین به این ائتلاف حس جدیدی از ماموریت داده است؛ اما ناتو همچنان باید با یک رهبر اقتدارگرا که مایل است از اهرم خود برای کسب امتیازات سیاسی در داخل از طریق مسدود کردن اجماع - حداقل برای مدتی - استفاده کند، به ستیزه پردازد.
این وضعیتی است که به نفع ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه است که در سال‌های اخیر با اردوغان دوستی بیشتری پیدا کرده است. برای رهبر روسیه، رد پذیرش سوئد و فنلاند در ناتو یک پیروزی قابل توجه خواهد بود.
این کشور در سال1952 پس از همسویی با غرب در برابر اتحاد جماهیر شوروی به ناتو پیوست. ترکیه به این ائتلاف موقعیت استراتژیک مهمی در تقاطع اروپا و آسیا و نیز در خاورمیانه و دریای سیاه می‌دهد.
در دوران اردوغان، ترکیه به‌طور فزاینده‌ای به مشکلی تبدیل شده که مدیریت آن تا حدودی سخت است. او به‌عنوان نخست وزیر و سپس به‌عنوان رئیس جمهور، کشورش را از اروپا دور کرد و در عین حال ترکیبی از سیاست های اقتدارگرایانه، پوپولیستی و اسلام گرایانه را به ویژه پس از کودتای نافرجام2016 به‌کار گرفت.
او یک سیستم موشکی پیشرفته از روسیه خریداری کرد که مقامات ناتو آن را تهدیدی برای سیستم‌های دفاعی یکپارچه خود می‌دانند. در سال2019 نیز یک حمله نظامی را برای نبرد با کردها در شمال سوریه آغاز کرد؛ کردهایی که در همسویی با ایالات متحده علیه داعش عمل می‌کردند و عملا به عنوان متحد آمریکا تلقی می‌شدند.
«ایوو. اچ. دالدر»، سفیر ایالات متحده در ناتو در دوره اوباما، زمانی که ائتلاف دارای 28عضو بود، گفت: «در چهار سالی که در آنجا بودم، اغلب شاهد رویارویی 27 عضو در مقابل یک عضو بودم.» اعتراضات اردوغان به عضویت سوئد و فنلاند باز هم این پرسش را در محافل اروپایی مطرح کرده که آیا ناتو بدون ترکیه جای بهتری نیست.
یک مقاله نظری در ماه جاری که یکی از نویسندگانش «جوزف لیبرمن»، سناتور مستقل سابق از کانکتیکات، بود استدلال کرد که ترکیه اردوغانی استانداردهای این ائتلاف برای حکمرانی دموکراتیک در کشورهای احتمالا جدید را نادیده می گیرد.
این مقاله که از سوی وال استریت ژورنال منتشر شد، هشدار داد که سیاست های آنکارا، از جمله دوستی با پوتین، منافع ناتو را تضعیف کرده و این ائتلاف باید راه‌های اخراج ترکیه را بررسی کند.
لیبرمن و مارک. دی. والاس، مدیر اجرایی پروژه دموکراسی ترکیه، گروهی از منتقدان اردوغان نوشتند: «ترکیه یکی از اعضای ناتو است؛ اما در دوران اردوغان، دیگر از ارزش‌هایی که زیربنای این ائتلاف بزرگ را تشکیل می‌دهد، پیروی نمی کند.»
همچنین بخوانید