زندگی عجیب نقاش دیوانهای به نام ونگوگ
ونگوگ نامی آشنا برای هنردوستان است. اما شاید کمتر کسی از زندگی پرفراز و نشیب او شنیده باشد.
در این مطلب از الف خلاصهای از زندگی ونگوگ را بازگو میکنیم. ونگوگ زندگی عجیبی داشته که شاید این زندگی عجیب سهم زیادی در خلق آثار هنری او داشته است.
خانواده و دوران کودکی
این هنرمند در یک خانواده سطح متوسط رو به بالا در یکی از شهرهای هلند به دنیا آمد. او در دوران کودکی بسیار آرام، گوشه گیر و متفکر بود. ونسان بزرگترین فرزند خانواده بود او دارای یک برادر و سه خواهر بود.
پدرش تئودور مسئول یکی از کلیساهای مهم هلند در آن دوران بود. مادر وی زنی بسیار مذهبی بود که بر نهاد خانواده به صورت اغراق آمیز و متعصبانهای تاکید داشت. دستمزد و حقوق پدر در حد متوسط بود. اما کلیسا یک منزل مستقل به همراه امکانات و خدمتکار به صورت مجانی در اختیار این خانواده قرار داده بود.
پدربزرگ او در دانشگاه لیدن که یکی از قدیمیترین دانشگاههای هلند است در رشتهی الهیات تحصیل کرده بود. سه تن از عموهای ونگوک دلال آثار هنری بودند.
ونگوگ در دوران کودکی توسط مادر و یک معلم خانگی تحت تعلیم قرار گرفت. تمایلات و علاقهی وی به نقاشی از سنین پایین آغاز شد او در کودکی توسط مادرش تشویق به طراحی کردن میشد. او در سال 1860 برای تحصیل به مدرسهای در روستا فرستاده شد.
دوران جوانی
در سال 1869 عموی وی برای ونگوک یک موقعیت شغلی با عنوان تاجر آثار هنری به دست آورد وی پس گذراندن یک دورهی آموزشی در موسسهی گوپیل به شعبهی لندن این موسسه نقل مکان کرد. این دوره زمانی دوران نسبتا شاد و موفقی برایش به حساب میآمد. اما وی در همین دوران که در لندن به سر میبرد تجربه تلخ شکست عشقی را نیز پشت سر گذاشت وی به دختر صاحب خانهی خود علاقه مند شد بود اما متوجه شد آن دختر نامزد دارد.
این شروع مشکلات روانی ونگوگ بود. این اتفاق باعث گوشهگیرتر و غمگینتر شدنش شد و به مسائل مذهبی روی آورد.
در سال 1875 با تلاش عمو و پدرش به پاریس نقل مکان کرد. اما در آنجا موفقیتی کسب نکرد و بعد از یک سال شغل خود را از دست داد.
در سال 1876 به لندن بازگشت و به عنوان معلم ذخیره شروع به کار کرد اما این نیز دوامی نداشت.
مذهب و دوران جوانی
او بیشتر وقت خود را صرف ترجمه کتاب مقدس به زبانهای فرانسوی، آلمانی و انگلیسی میکرد. در این جریانات بیشتر به مذهب روی آورد و حتی از خوردن گوشت نیز اجتناب می ورزید. او مدتی برای کشیش شدن تلاش کرد و سرانجام درسال 1879 به سمت مبلغ مذهبی در یک روستای کوچک منصوب شد.
برای نشان دادن حمایت خود از افراد ضعیف و فقیر خانهی راحت خود را رها کرد و آن را به افراد فقیر بخشید و خود در یک کلبهی کوچک رو کاه میخوابید.
او پس از مدتی مجددا به نزد خانواده بازگشت اما خانواده او نا امید و ناراحت بودند. پدرش معتقد بود که او باید به آسایشگاه روانی سپرده شود زیرا او از مشکلات روانی رنج میبرد.
شروع نقاشی
پس از مدتی به توصیه برادر به نقاشی و طراحی روی آورد و در آکادمی سلطنتی هنرهای زیبای بروکسل ثبت نام کرد. در آنجا با اصول آناتومی و طراحی آشنایی ابتدایی پیدا کرد. او به طراحی ادامه داد و سوژههای او غالبا همسایهها و مردم اطرافش بودند. او کار باپاستل و ذغال و نقاشی با رنگ روغن را نیز یاد گرفت. در طول کار با رنگ روغن به این ابزار بسیار علاقه مند شد.
ونگوگ 2 سال در شهر نینه یکی از شهرهای هلند زندگی کرد و بسیاری از نقاشیهای منظره خود را در سال 1885 خلق کرد، در این دو سال بسیاری از طراحیها و نقاشیهای آبرنگ خود را کامل کرد و در حدود 200 نقاشی رنگ روغن را نیز در طی این مدت خلق کرد.
اولین فروش آثار ونگوگ
در سال 1885 در مارکت هنر بازار نسبتا خوبی برای خرید آثار هنری وجود داشت. برادر ونگوگ چند آثار او را برای فروش گذاشت. اما آثار وی فروش نرفت. ونگوگ به برادر خود شکوه کرد که برای فروش آثارش به اندازه کافی تلاش نکرده است. برادرش در پاسخ گفت که کارهای تو زیادی از حد تیره و تاریک هستند و نورها و روشنایی امپرسیونیسم در آنها دیده نمیشود.
ونگوگ در منطقهای که فروشندگان و دلالان آثار هنری فروشگاه داشتند اتاقی را اجاره کرد. او در فقر زندگی میکرد و بسیار کم غذا میخورد و پولی که برادرش میفرستاد را خرج مدل و متریالهای نقاشی میکرد. نان، تنباکو و قهوه رژیم غذایی وی را تشکیل میداد. او در نامهای به برادرش نوشته بود در طی این ماه فقط شش وعده غذای گرم خورده و دندانهایش شل و دردناک شده است، در عوض به مطالعه بر روی رنگها پرداخته و در موزهها به تماشا و مطالعه آثار هنرمندان مشغول بوده است.
مهاجرت به پاریس
او در سال 1886 به پاریس مهاجرت کرد و در یک آپارتمان مشترک به همراه برادرش شروع به زندگی کرد او شروع به نقاشی از پرتره دوستان و آشنایان کرد. همینطور وی شروع به نقاشی از مناظر و مکانهای مختلف در پاریس نمود.
درسال 1888 ونگوک به شهر آرل فرانسه نقل مکان کرد مصرف بیش از حد دخانیات حال عمومی وی را نامتعادل کرده بود. از نوشته ها او در این دوران پیداست حالات روانی ونگوگ رو به وخامت رفته و وی شروع به دیدن موهومات عجیب و غریب کرده است. در این زمان در آثار ونگوک سبکی جدید وقابل توجه دیده میشد.
ملاقات با گوگن
او ملاقاتی با پل گوگن داشت و در سعی برقرای دوستی با او بود. در طول اقامت گوگن در نزد ونگوک، گوگن وی را ترغیب به خلق نقاشیهای ذهنی کرد دیری نپایید که رابطه این دو هنرمند به سردی گرایید و مشاجره و مشکلاتی بین این دو به وجود آمد.
ونگوک گوگن را محترم میشمرد اما گوگن مغرورانه و از بالا به ونگوک مینگریست و حالت تحکم آمیز داشت.
در یکی از خاطرات ونگوک این گونه نوشته شده که در صورت ترک گوگن مجددا بحرانهای روحی به سراغ من خواهند آمد.
ماجرای بریدن گوش
در هر صورت گوگن به فکر بازگشت به پاریس افتاد. کمی بعد ونگوک از تصمیم گوگن با خبر شد و شروع به مشاجره با او کرد، پس از مشاجره بین آن دو ونگوک گوش خود را میبرد و به این دلیل به بیمارستان روانی منتقل میشود.
بستری در بیمارستان روانی
این آسایشگاه توسط یک پزشک سابق نیروی دریایی اداره میشد. در این آسایشگاه دو اتاق در اختیار ونگوک قرار گرفته بود که یکی از آنها به عنوان استودیو نقاشی استفاده میشد.
این کیلینیک و باغچههای آن سوژهی نقاشی ونگوک بود، وی نقاشیهای قابل توجهی را در این دوران به اجرا درآورد.
مرگ
او پس از یک سال آسایشگاه را ترک کرد و با شلیک گلوله به قفسه سینه خود خودکشی کرد.
وی در طول زندگی خود هنرمندی ناموفق و انسانی دیوانه و شکست خورده به شمار میآمد، اما کمی پس از مرگ به حد باور نکردنی مشهور شد و همیشه از وی به عنوان یک دیوانه نابغه یاد میشود.
آثار هنری ونگوگ
نقاشیهای وینسنت ونگوگ به ندرت در بازار هنر ارائه میشوند؛ بنابراین جای تعجب ندارد که آثارش به قیمتهای چشمگیر به فروش برسند. آثار این هنرمند اغلب به دور از انظار عمومی و توسط فروشندگان تخصصی آثار هنری به فروش میرسند، اما معمولا در طول یک سال تعداد انگشتشماری به صورت عمومی در حراجی فروخته میشوند.
در ادامه چند مورد از گرانترین نقاشیهای ونگوگ که تاکنون در حراجیها به فروش رسیدهاند ارائه شده است.
پرتره دکتر گاشه، 83 میلیون دلار، سال فروش 1990
پرتره دکتر گاشه هنوز به عنوان گرانترین اثر ونگوگ شناخته میشود، این درحالی است که این نقاشی مدتها پیش یعنی در سال 1990 فروخته شده است. این نقاشی در حراجی کریستیز به قیمت 83 میلیون دلار فروخته شد و در آن زمان رکورد گرانترین اثر هنری یک هنرمند را شکست. با احتساب تورم میتوان گفت این نقاشی معادل 180 میلیون دلار این روزها، در سال 1990 فروخته شد.
اما چرا این نقاشی رکوردشکن شد؟ باید گفت این نقاشی بدون شک یکی از نفیسترین پرترههای ونگوگ است. دکتر گاشه یکی از شخصیتهای مهم زندگی ونگوگ بود که از او پس از زخمی شدن بر اثر اصابت گلوله مراقبت کرد.
در سال 1990، این نقاشی به یک خریدار اهل توکیو رسید، چراکه در آن زمان مجموعهداران ژاپنی بر سر خرید آثار هنرمندان مشهور امپرسیونیست یا پست امپرسیونیست رقابت میکردند.
خریدار آن اعلام کرده بود دوست دارد این نقاشی پس از مرگش همراه با جدسش سوزانده شود. زمانی که او در سال 1996 درگذشت، خوشبختانه این اتفاق نیفتاد و این نقاشی به یک خریدار اتریشی فروخته شد. این نقاشی بار دیگر فروخته شد و در نهایت به دست یک میلیارد اروپایی ناشناس رسید.
کارگر در زمین کار، 81 میلیون دلار، سال فروش 2017
این نقاشی در سال 2017 به قیمت 81 میلیون دلار فروخته شد. این نقاشی در دورانی خلق شده است که ونگوگ در آسایشگاه به سر میبرد.
در این اثر یک کشاورز زیر یکی از خورشیدهای باشکوه این هنرمند به تصویر کشیده شده است. این نقاشی نیز همچون بسیاری از نقاشیهای ونگوگ که در بازار ارائه میشوند به یک خریدار ناشناس فروخته شد.
خودنگاره بدون ریش، 72 میلیون دلار، سال فروش 1998
قیمت خودنگاره بدون ریش زمانی که در سال 1998 به مزایده گذاشته شد به 72 میلیون دلار رسید. خودنگارههای ونگوگ گرانقیمت هستند و فقط تعداد انگشت شماری از آنها هنوز در مجموعههای خصوصی نگهداری میشود.
البته این خودنگاره تاحدی خاص محسوب میشود؛ چرا که ونگوگ آن را در دوران اقامتش در آسایشگاه نقاشی کرد و آن را به مناسبت تولد 70 سالگی مادرش به او هدیه داد.
کلبههای چوبی در میان درختان زیتون و سرو، 71 میلیون دلار، سال فروش 2021
کلبههای چوبی در میان درختان زیتون و سرو یکی از جدیدترین تاریخها را در تقویم فروش آثار ونگوگ دارد. این نقاشی در نوامبر 2021 به قیمت 71 میلیون دلار فروخته شد. این اثر که یک تابلو نقاشی منظره نه چندان مشهور است در حوالی آسایشگاهی که خلق شده است که ونگوگ در آن اقامت داشت.
خیابان لز الیزکامب، 66 میلیون دلار، 2015
ونگوگ نقاشی خیابان لز الیزکامب را در شهر آرل و چند روز پس از رسیدن دوستش پل گوگن خلق کرد. این تابلو نقاشی منظره در سال 2003 در حراجی کریستیز به قیمت 12 میلون دلار فروخته شد، اما این اثر هنری بار دیگر در سال 2015 در حراجی ارائه شد و توسط یک خریدار ناشناس به قیمت 66 میلیون دلار فروخته شد. ارزش آثار ونگوگ تقریبا همیشه رو به افزایش هستند.
شقایقها و آفتابگردانها، 62 میلیون دلار، سال فروش 2014
تابلو نقاشی شقایقها و آفتابگردانها یک نقاشی طبیعت بیجان رنگارنگ است که خلق آن چند هفته پیش از درگذشت ونگوگ تمام شد. این نقاشی به قیمت 62 میلیون دلار به مالک چینی یک شرکت سرگرمی فروخته شد.
منظره زیر آسمان توفانی، 54 میلیون دلار،سال فروش 2015
ونگوگ نقاشی منظره زیر آسمان توفانی را در شهر آرل پس از بریده شدن گوشش و فقط چند هفته قبل از خروج از آسایشگاه خلق کرد. چمنزار مملو از گلهای بهاری است و در گوشهای از نقاشی یک زوج زیر آسمان به تصویر کشیده شدهاند. این نقاشی در سال 2015 به قیمت 54 میلیون دلار به فروش رسید.
زنبقها، 54 میلیون دلار، سال فروش 1987
زنبقها که احتمالا نخستین نقاشی بود که ونگوگ در آسایشگاه خلق کرده است تاریخچه مفصلی دارد. این نقاشی در سال 1987 در حراجی ساتبیز به قیمت 54 میلیون دلار به یک تاجر استرالیایی به فروش رسید، اما او در پی مشکلات اقتصادی مالکیت این اثر را به حراجی بازگرداند. در سال 1990، حراجی ساتبیز این نقاشی را به موزه گتی در کالیفرنیا فروخت. با اینکه مشخص نیست این موزه چه مبلغی را برای خریداری این اثر پرداخت کرده است، اما احتمالا قیمت آن نزدیک به ارزش نقاشی در سال 1987 بوده است. این اثر اکنون یکی از آثار مهم موزه گتی محسوب میشود.
مرد جوان و گل گندم،47 میلیون دلار، سال فروش 2021
نقاشی مرد جوان و گل گندم در نوامبر 2021 با قیمت غافلگیرکننده 47 میلیون دلار فروخته شد. ارزش تقریبی این اثر بین 5 الی 7 میلیون دلار برآورد شده بود. ونگوگ این نقاشی را در هفتههای پایانی زندگیاش خلق کرد.
آفتابگردانها، 40 میلیون دلار، سال فروش 1987
این نقاشی در سال 1987 و زمانی که افزایش قیمت آثار هنری اخیرا آغاز شده بود به فروش رسید. این اثر یکی از هفت نقاشی طبیعت بیجان آفتابگردان است که ونگوگ در شهر آرل خلق کرد.
زمانی که این نقاشی در کریستیز ارائه و به قیمت 40 میلیون دلار فروخته شد، رکورد گرانترین اثر هنری فروختهشده در کریستیز را شکست.