سازمان بورس مشاور سرمایه‌گذاری را احیا کند / عدم تعیین نرخ خوراک پالایشگاه‌ها ترمز بازار سرمایه

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، بازار سرمایه از دو سه سال گذشته تا کنون فراز و فرود‌های مختلفی را پشت سر گذاشته که برخی از آن‌ها بیش از اینکه منجر به افزایش اعتماد عمومی به این بازار شود سرمایه گذاران خرد را از بورس دور کرده است. کارشناس بازار سرمایه برای رفع مشکلات و چالش‌هایی که بورس را احاطه کرده اند در گفتگو با دانشجو چند راهکار ارائه داده و تحلیل خود را از وضعیت کنونی بورس بیان کرده است. علیرضا باغانی؛ کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با دانشجو در خصوص چالش‌های بورس که مدیریت سازمان باید برنامه‌های کاربردی برای حل آن‌ها داشته باشد، گفت: در شرایط فعلی شاهد این روند هستیم که خوشبختانه شاخص با قدرت در حال عبور از محدوده 1 میلیون و 600 هزار واحد است به این معنا که اینک در حال مقاومت شاخص روی این عدد در دو سال گذشته هستیم، چرا که در دو سال گذشته بار‌ها از این عدد عبور کرده و باز هم به عدد‌های پایین‌تر بازگشته است. در این برهه حساس زمانی، سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان نهادی با اختیارات زیاد می‌توانست از شرکت‌های پالایشی بخواهد که گزارشات حسابرسی شرکت‌های خود را دیرتر روی سامانه کدال بارگذاری کنند، چرا که مشکل پالایشی‌ها و شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی یک مشکل مزمن است که به پیش از یک دهه گذشته برمی گردد که با پایان یافتن سال دولت با این شرکت‌ها بر سر قیمت اصلی نفت خام که خوراک پالایشگاه هاست به جمع بندی لازم نمی‌رسد، در نتیجه کرک اسپرد پالایشگاه‌ها که فاصله قیمت نفت خام و فرآورده‌های مختلفی است که پالایشگاه‌ها مثل بنزین و گازوئیل تولید می‌کنند حاشیه سود مشخصی ندارد. وی در این باره خاطر نشان کرد: به همین خاطر شرکت‌های پالایشی هفته گذشته گزارشاتی که از واقعیت دور است به بازار ارائه دادند، به این دلیل که هنوز دولت نرخ خوراک را برای این شرکت‌ها مشخص نکرده تا تفاوت بین نرخ خوراک و نرخ فروش فرآورده مشخص شود، بنابراین این موضوع ترمزی برای رشد بازار سرمایه به شمار می‌رود که منجر به آن شده که بازار روی سطوح 1 میلیون و 580 کمی بیشتر یا کمتر درجا بزند در حالی که عبور از این محدوده عن قریب صورت می‌گیرد.

کارشناس بورس در ادامه توضیح داد: به هر حال بورس ابزار لازم را در اختیار داشت که اجازه ندهد گزارشات پالایشگاهی‌ها به صورت محافظه کارانه و غیر واقعی منتشر شود، بلکه می‌توانست به این شرکت‌ها مهلت زمانی دهد با توجه به واقف بودن به نگرانی و هراس شرکت‌ها از عدم ارائه گزارش به سازمان که باعث بند حسابرسی و موارد تخلفاتی در صورت‌های مالی آن‌ها می‌شود. به هر حال مهلت پانزده روزه یا مهلت بیشتری باید به شرکت‌ها داده شود تا گزارشاتی منطبق بر واقعیت ارائه دهند. علیرضا باغانی درخصوص آموزش در بورس و حواشی که این موضوع در سال‌های گذشته برای تازه واردان ایجاد کرده گفت: فعالیت خوبی در سازمان در حوزه آموزش در حال انجام است چرا که در سال 99 در بخش آموزش بورسی، شاهد بودیم شمار زیادی از اشخاص حقیقی با نام و نشان یا بی نام و نشان اقدام به آموزش و اغوا گری در بازار می‌کردند و افراد زیادی را به بازار سرمایه دعوت می‌کردند و مشتریان را به سمت کارگزاری یا فروش سیگنال هدایت می‌کردند. به تازگی شنیده شده که کارگروه خوبی در شرکت توسعه آموزش بورس ایجاد شده متشکل از پنج نفر که سه تن از آن‌ها منتخبین مدرسین بازار سرمایه و دو تن از نمایندگان شرکت توسعه اموزش بورس هستند تا بر فعالیت اشخاص حقیقی که در بازار سرمایه فعالیت آموزشی دارند نظارت کنند. فعال بازار بورس درباره محاسن راه اندازی این کارگروه توضیحاتی داد و گفت: راه اندازی این کارگروه چند حسن دارد؛ اول اینکه کارگروه پنج نفره افراد واجد صلاحیت را برای آموزش در بازار سرمایه مشخص می‌کند، حسن این روند این است که با یک سرچ ساده در اینترنت مردم به هر مدرسی اعتماد نمی‌کنند بلکه مدرسان معرفی شده از سیستم غربالگری ایجاد شده که مدرسین آن مقبول حرفه آموزش در بازار سرمایه هستند عبور کرده و مورد تایید قرار گرفته اند، بنابراین مردم با توجه به در دست بودن این چراغ راهنما می‌توانند به لیست مزبور مراجعه و افراد ذی صلاح را برای امر آموزش انتخاب کنند. امروز قرار است انتخابات کارگروه بازار با نظارت سازمان بورس برگزار شود، ضمن اینکه مقررات زدایی و ساماندهی در حال اتفاق افتادن است در حالی که این موارد تا پیش از این در قالب شرکت‌های مختلف حقوقی مجوز می‌گرفتند، اما اینک شخص حقیقی با تایید صلاحیت جواز کار قانونی خواهد داشت به این دلیل که از فیلتر‌های آموزشی رد شده است. کارشناس بازار سرمایه در خصوص تعطیل شدن مشاور سرمایه گذاری در بورس هشدار داد و در این باره گفت: نکته دیگری که برای بازار سرمایه زنگ خطر به شمار می‌رود بحث تعطیل شدن مشاوره سرمایه گذاری است. همین اتفاقی که در حوزه آموزش افتاده از سال‌های گذشته در حوزه مشاوره نیز اتفاق افتاده است به طوری که در حال حاضر نزدیک به 26 شرکت مستقل مشاور سرمایه گذاری وجود دارد که متاسفانه کسب و کاری برای آن‌ها ایجاد نشده و سازمان بورس عملا با دست خود گودالی کنده و حرفه مشاور سرمایه گذاری را درون آن انداخته به این خاطر که به یک سری از شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری مجوز سبد گردانی و فعالیت‌های دیگری داده، با توجه به اینکه فعالیت‌های سبد گردانی و دیگر سودآورتر است این شرکت‌ها به آن سمت متمایل شده اند در حالی که یک سری شرکت‌های دیگر چنین وضعیتی ندارند. با توجه به اینکه فلسفه وجودی شرکت‌های مشاوره سرمایه گذاری تعمیق تحلیل در بازار سرمایه و توسعه فرهنگ تحلیل محوری است برای اینکه مثلا اشخاص سهام کفش ملی که پشتوانه‌ای برای خرید ندارد را خریداری نکنند و مردم را مانند دو سال گذشته گرفتار زیان‌های 80 درصدی نکنند، لازم است مشاور براساس فیلتر‌های پشت سر گذاشته روی صورت‌های مالی این شرکت‌ها که روی کدال بوده نظر دهد. در حالی که گزارش‌های شرکت‌ها تا کنون محافظه کارانه بوده است. کارشناس بازار سرمایه خاطر نشان کرد: واقعیت این است که سازمان بورس به عنوان بالاترین نهاد نظارتی بازار سرمایه باید برای تحلیل‌های درست ارزش قائل شود در حالی که متاسفانه اکنون چنین ارزشی در بازار دیده نمی‌شود به همین دلیل هر آنچه در فضای مجازی منتشر می‌شود به عنوان تحلیل بازار سرمایه به خورد مخاطب داده می‌شود، در صورتی که تحلیل در بازار سرمایه نیازمند مجوز است و دریافت این مجوز با سرمایه‌های نزدیک به 8 میلیارد تومان برای شخصیت حقوقی آسان است، مهم این است که این موضوع به نفع بازار سرمایه تمام می‌شود، چرا که شرکت‌ها می‌توانند روی صورت‌های مالی اظهار نظر کنند و تحلیل آن‌ها در کدال منتشر شود که سرمایه گذار همزمان با دسترسی به صورت‌های مالی به تحلیل شرکت‌های مشاوره هم دسترسی داشته باشد. مشاور و تحلیلگر می‌تواند روی بودجه شرکت‌ها اظهار نظر کند و بودجه را راستی آزمایی کند که واقع بینانه است یا خیر. باغانی دراین باره تصریح کرد: در واقع گزارشات ارزش گذاری شرکت‌ها روح قانون بازار سرمایه به شمار می‌رود که معتقد است کار ارزش گذاری کار شرکت‌های مشاور سرمایه گذاری است، در حالی که ما نهاد‌های مستقلی برای ارزش گذاری ایجاد کردیم و درباره ارزش گذاری می‌گویند باید نسبت کفایت سرمایه جواب بدهد تا بتوانید تعهد پذیره نویسی کنید. ارزش گذاری به دو شکل انجام می‌شود توسط کارشناس رسمی دادگستری که البته این کارشناسان با بازار ثانویه آشنایی ندارند، بنابراین اغلب گزارش‌هایی که می‌دهند گزارش‌های خاص حسابداری است که نمیتواند بسیاری از مفاهیم بازار سرمایه را تفسیر کند. یک گزارش هم شرکت مشاور سرمایه گذاری صورت می‌دهد به این دلیل که عده‌ای تحلیلگر در شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری نشسته اند بنابراین اینک کار گزاری و شرکت تامین سرمایه و شخصیت‌های حقوقی مختلف در کار شرکت‌های سرمایه‌گذاری در این موضوع دخالت می‌کنند در حالی که شرکت مشاور سرمایه گذاری نمی‌تواند کار کارگزاری و کار سبدگردانی را انجام دهد، ولی همه این‌ها می‌توانند کار ارزش‌گذاری را انجام دهند، این دومین مشکلی است که در حرفه مشاور سرمایه گذاری وجود دارد. باغانی درپایان گفتگو خاطر نشان کرد: مشکل مهمتر این است که شرکت‌های مشاور سرمایه گذاری می‌توانند در شرکت‌های سبدگردان به عنوان امین معرفی شوند، این جا نیز یک خلأ وجود دارد چرا که در حال حاضر حسابرسان رسمی امین سبدگردان‌ها هستند یعنی در شرکت‌های سبدگردانی رکنی وجود دارد به نام امین که حسابرسی را انجام می‌دهند، اما حسابرسان بیشتر با مباحث ریاضی و مالی آشنایی دارند یعنی درک درستی از مباحث بازار سرمایه و ملاحظات بازار سرمایه ندارند. اگر بتوانیم رکن امین را برای شرکت‌های مشاوره سرمایه گذاری داشته باشیم بسیار خوب است و بحث متولی گری که جای تشکر دارد چرا که متولی هم یکی از ارکان صندوق‌های سرمایه گذاری به شمار می‌رود که سقف متولی گری شرکت‌ها با مساعدت سازمان بورس افزایش پیدا کرده است. بی تردید در حال حاضر نیازمند احیای مشاور سرمایه گذاری هستیم تا پیش بینی پذیر بودن و تخمین آینده شرکت‌ها از افراد و مشاورین ذی صلاح که مشاور سرمایه گذاری رسمی در قالب شخصیت حقوقی است زده شود.