سحرگاهی لاکچری تلویزیون / از فرم عجیب و غریب برنامه‌های سحرگاهی تا تکرار ناموفق برنامه‌های افطار

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو - تا همین چند سال پیش اغلب مردم اوقات سحرگاهی خود را در ماه مبارک رمضان با برنامه‌های رادیو سپری می‌کردند. بسیاری از مردم طی سال‌ها با برنامه‌های رادیویی در اوقات سحرگاهی انس گرفته‌اند تا اینکه چند سال پیش فرزاد جمشیدی با برنامه سحرگاهی‌اش در شبکه یک سیما، پای بخش قابل توجه‌ای از مردم را به برنامه سحرگاهی تلویزیون باز کرد.

این برنامه سحرگاهی که خیلی زود توانست مورد پسند مخاطبانش قرار گیرد از دو ویژگی خاص تبعیت می‌کرد، یکی مربوط به دکور ساده و در عین حال دلنشین برنامه بود که در لوکیشنی کوچک فضای گرم و صمیمی را برای مخاطبان سحرگاهی تلویزیون فراهم کرده بود و دوم آنکه سازندگان این برنامه به خوبی آگاه بودند که در دقایق نزدیک به اذان صبح، مخاطبان نه وقت کافی و نه حوصله زیادی برای تماشای برنامه‌ای پر ریتم با آیتم‌های متنوع دارند و برنامه سحرگاهی شبکه یک سیما را با ساده‌ترین شکل ممکن و با تکیه بر فن بیان مجری برنامه در زمانی کوتاه به روی آنتن می‌بردند.

تا اینکه تولید و پخش این برنامه بنا به دلایل متعددی متوقف شد و طی دو سه سال اخیر برخی شبکه‌های تلویزیون هم مشغول تولید ویژه برنامه سحرگاهی شده اند منتها با شکل و شمایلی متفاوت نسبت به برنامه فرزاد جمشیدی.

دو سه برنامه شاخص سحرگاهی که این شب‌ها روی آنتن شبکه‌های مختلف سیما می‌رود همگی از یک ساختار شبیه به هم پیروی می‌کنند. درست مانند برنامه‌های قبل از افطار شبکه‌های مختلف که همگی از یک فرم و محتوا تبعیت می‌کنند. از یک سو موفقیت برنامه «ماه عسل» احسان علیخانی با آن ایده مرکزی درخشانش در ارتباط با روایت‌هایی خاص از زندگی آدم‌های معمولی آنقدر برای مخاطبان جذاب بود که در سال‌های پس از آن بار‌ها در برنامه‌های مختلفی که پیش از افطار از آنتن شبکه‌های مختلف تلویزیون پخش شد، همین ایده به شکل‌های مختلف تکرار شد.

البته که تکرار یک ایده به خودی خود امری مذموم نیست، بلکه مهم ایجاد فرمی جدید و تقلید نکردن از نمونه‌های موفق است که باید گفت اغلب برنامه‌های قبل از افطار شبکه‌های مختلف صرفا مقلد‌های تنبلی در این خصوص محسوب می‌شوند و سازندگان این برنامه‌ها بجای آنکه مبنای رقابت را در خلاقیت برنامه سازی قرار دهند، تمام تمرکز خود را بر حجیم بودن دکور برنامه و پرداخت هزینه برای وایرال کردن آیتم‌های برنامه در فضای مجازی گذاشته اند.

متاسفانه باید گفت برنامه‌های سحرگاهی تلویزیون هم به همین سمت و سو آمده است و دیگر خبری از برنامه‌ای دلنشین با دکوری ساده و گرم که سرشار از فضای روحانی سحرگاهی باشد در صداوسیما نیست. چند برنامه شاخص سحرگاهی تلویزیون هم همان مسیری را می‌روند که برنامه‌های تقلیدی دم افطار می‌روند و جای هزار تاسف است که برخی از این برنامه‌های سحرگاهی تمرکز خود را می‌گذارند تا با ساخت دکوری گران قیمت و در عین حال عجیب و نامنوس با فضای سحرگاهی مخاطبان خود را به نوعی غافلگیر کنند و از فردای آن روز با تیتر "رمزگشایی از دکور منحصر به فرد برنامه..." در فضای مجازی وایرال شوند تا شاید به تعداد مخاطبانشان افزوده شود فارغ از آنکه مخاطب سحرگاهی تلویزیون بیشتر دنبال فضای معنوی برنامه است تا زرق و برق عجیب دکور برنامه.

از سوی دیگر اینچنین برنامه‌ها بدون هیچ استراتژی نسبت به تولید و پخش چندین آیتم شامل شعرخوانی، سخنرانی، قصه خوانی و... در دقایق مانده به اذان صبح اقدام می‌کنند و چنان ریتم برنامه سحرگاهی را بالا برده اند که انگار قرار است هیجان کاذبی برای مخاطبان سحرگاهی ایجاد کنند.

نکته جالب‌تر این برنامه‌ها به پوشش شبیه به هم مجری‌ها بر می‌گردد، درست مانند برنامه‌های پیش از افطار که بجز یکی از برنامه‌هایی که مجری اش لباس روحانیت بر تن دارد مابقی با تقلید از پوشش احسان علیخانی در ماه عسل، کت و شلوار‌های رنگی و متنوع، مو‌های ژل زده و با پوششی کاملا متفاوت نسبت به آنچه که از این مجری‌ها در برنامه‌های دیگر مشاهده می‌شود در ماه رمضان روی آنتن ظاهر می‌شوند.

نکته دیگر آنکه برخی از برنامه‌های سحرگاهی با انتخاب نامناسب مجری برای اجرای برنامه به کم مخاطب‌تر شدن آن هم کمک می‌کنند بطوری که یک شاعر که با ظاهر درویش مسلکش سالیان سال است با مخاطبانش ارتباط برقرار کرده را با 180 درجه تغییر ظاهر می‌دهند و تا آنجا که می‌شود ظاهرش را به احسان علیخانی ماه عسل نزدیک‌تر میکنند تا حداقل بتوانند درصدی مخاطب جذب کنند که البته در این هدف هم موفق نشدند.

اما نکته پایانی آنکه، با تامل بیشتر بر این اتفاقات به این نتیجه تلخ و البته تکراری می‌رسیم که انگار مقداری از پول بیت المال در صداوسیما به حراج گذاشته شده است تا با بی تدبیری مدیران شبکه‌ها و گماردن برنامه سازان ناکارآمد مثلا ویژه برنامه‌های لاکچری برای سحرگاهی ماه مبارک رمضان با برآور‌های نجومی مالی ساخته شود و در آخر هم صرفا یک رزومه‌ای برای مدیران شبکه و برنامه سازان تازه وارد و نابلد مهیا شود.