سدسازی‌های ترکیه؛ از قراردادهای آتاتورک تا سلاح امتیازگیری اردوغان / ایران می‌تواند به مجامع بین‌المللی شکایت کند

یک کارشناس بین‌الملل حوزه انرژی با بیان اینکه امروز در جهان از آب به عنوان سلاح استفاده می‌شود، خاطرنشان کرد: اکنون شرایطی است که هر کشوری که منابع آبی بیشتری در اختیار دارد، می‌تواند کشورهای دیگر را تهدید کند، چون کمبود و بحران آب در همه دنیا به جز چند کشور ملموس شده و دولت ترکیه هم از این ابزار جهت تحمیل منویات سیاسی، امنیتی و اقتصادی خود به عراق، ایران و سوریه استفاه می‌کند تا مشکلات دیگر خود را حل کند.

میرقاسم موسوی در گفت‌وگو با ایلنا، درباره تاثیر سدسازی‌های ترکیه بر بروز بحران آبی ایران و دیگر کشورهای منطقه اظهار داشت: مناقشات آبی به عنوان یکی از بحران‌های مهم جهانی بخصوص در منطقه خاورمیانه است. با توجه به مشاهدات؛ خیلی از کشورهایی که منابع آبی را در اختیار دارند جهت پاسخگویی به تقاضای کشاورزی و صنعتی خود اقدام به احداث سدهای متعدد بر سرچشمه‌های رودها می‌کنند که موجب ایجاد بحران آبی برای کشورهای پایین‌دست رودخانه‌ها شده‌اند که از جمله این موارد را در مصر و سودان و یا ایران، ترکیه و افغانستان شاهدیم، در حوزه هیرمند حقابه ایران در مرز سیستان و بلوچستان داده نمی‌شود، ترکیه هم با احداث سدهای بزرگی مثل آتاتورک بر رودهای دجله و فرات؛ منابع آبی ایران، عراق و سوریه را تحت تاثیر قرار داده است.

وی افزود: اکنون باتوجه به کمبود بارندگی و رشد جمعیت و صنایع بخصوص در کشورهای در حال توسعه نیاز به منابع آبی شدت گرفته، بنابراین کشورهایی که سرمنشاء رودها و منابع آبی هستند سعی می‌کنند از آب به عنوان ابزار سیاسی و اقتصادی استفاده کنند، در واقع وجود منابع آبی در برخی کشورها به عنوان یک اهرم فشار بر کشورهای پایین‌دست جهت تعدیل روابط و استفاده سیاسی و مباحث امنیتی شده است.

این کارشناس بین‌الملل حوزه انرژی تصریح کرد: سازمان ملل و مراجع بین‌المللی حقابه کشورهای پایین‌دست را به رسمیت شناخته اما این قوانین مورد توجه کشورها قرار نمی‌گیرد، کشور ترکیه با توجه به طرح‌های عمرانی، گردشگری و صنعتی که دارد سدهای متعددی در مسیرهای رودهای خود ایجاد کرده و در واقع به بهانه مدیریت آب و رفع نیازهای داخلی مانع آب ورودی به عراق و ایران شده و منجر به افت ذخایر آب و بحران و خشکسالی در مسیر رودها شده است.

وی درباره مهمترین اقدام ایران در قبال سدسازی‌های ترکیه گفت: مهمترین واکنش ایران استفاده از قوانین منعقده بین ایران و ترکیه است، در این رابطه با دولت‌های قبلی ترکیه از زمان عثمانی و آتاتورک قراردادهایی منعقد شده و حقابه ایران به رسمت شناخته شده است، ما اکنون بر اساس همین قوانین می‌توانیم به مجامع بین‌المللی شکایت کنیم.

مومنی با بیان اینکه امروز در جهان از آب به عنوان سلاح استفاده می‌شود، خاطرنشان کرد: اکنون شرایطی است که هر کشوری که منابع آبی بیشتری در اختیار دارد، می‌تواند کشورهای دیگر را تهدید کند، چون کمبود و بحران آب در همه دنیا به جز چند کشور ملموس شده و دولت ترکیه هم از این ابزار جهت تحمیل منویات سیاسی، امنیتی و اقتصادی خود به عراق، ایران و سوریه استفاه می‌کند تا مشکلات دیگر خود را حل کند.

وی با بیان اینکه حقابه ایران مورد تائید دولت‌های پیشین ترکیه قرار گرفته و این کشور موظف است آن را پرداخت کند، یادآور شد: دولت اردوغان از هر ابزاری جهت محدودسازی استفاده می‌کند و با مسئله آب سعی می‌کند علاوه بر حل مسائل داخلی خود به دو قدرت ایران و عراق فشار وراد کند تا امتیاز اقتصادی و تجاری کسب کند و کالا و خدمات بیشتری صادر کند.