سنگ اندازی نتانیاهو در مسیر آتش بس در غزه | بی‌بی میانجی ها را سرگرم نگه داشته است
اقتصادنیوز: برای تقریبا دو سال، بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل، عمدا از پذیرش آتش‌بس در غزه سر باز زده است.
به گزارش اقتصادنیوز، نتانیاهو تمایلی ندارد که جنگ با غزه را پایان داده یا دستکم به یک آتش‌بس تن دهد. او مدام دیگران را با تصمیماتی که اهداف سیاسی‌اش را پشت آن پنهان کرده، غافلگیر می‌کند و به بمباران و کشتار مردم غزه ادامه می‌دهد.
ابوبکر الشباهی در الجزیره نوشته است: برای تقریبا دو سال، بنیامین نتانیاهو، عمدا از پذیرش آتش‌بس در غزه سر باز زده است. در نوامبر 2023، یک توافق منجر به آزادی 110 گروگان شد که در جریان حمله هفت اکتبر حماس به اسرائیل ربوده شده بودند. اما تنها یک هفته بعد، نتانیاهو از تمدید آتش‌بس سر باز زد و باقی گروگان‌ها را پشت سر جا گذاشت.
سنگ اندازی‌های نتانیاهو
از آن زمان، هر بار که به نظر می‌رسید آتش‌بس در دسترس است، نتانیاهو شرایط جدیدی مطرح کرده است. در مه 2024، حماس یک طرح پیشنهادی را پذیرفت، اما اسرائیل آن را تأیید نکرد و به‌جای آن به رفح حمله کرد. تا سپتامبر، نتانیاهو شرط جدیدی اضافه کرد که شامل کنترل دائمی اسرائیل بر گذرگاه فیلا‌دلفیا، منطقه‌ای میان مصر و غزه بود که قاهره و حماس هر دو آن را رد کردند.
بعدها، پس از آنکه اعلام شد تنها یک توافق جزئی ممکن است به دست بیاید، نتانیاهو دوباره شرایط را تغییر داد و اصرار کرد که اسرائیل تنها توافقی را خواهد پذیرفت که به آزادی تمام گروگان‌ها منجر شود و البته قولی در مورد پایان جنگ نداد.
حتی زمانی که متحدان نتانیاهو طرح‌هایی را مطرح کردند، او آن‌ها را نادیده گرفت. در مه 2024، جو بایدن، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، اعلام کرد که اسرائیل یک طرح آتش‌بس ارائه داده، اما نتانیاهو هیچ واکنشی نشان نداد و توافقی حاصل نشد.
وقتی هم توافقی حاصل و اجرا شد، نتانیاهو کاری کرد که شکست بخورد. در ژانویه 2025، تحت فشار دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، نتانیاهو یک توافق مرحله‌ای آتش‌بس را پذیرفت که تا زمان دستیابی به راه‌حل نهایی برای پایان جنگ ادامه داشت. اما تا ماه مارس، اسرائیل به‌طور یک‌جانبه آن را نقض کرده و بمباران و محاصره را از سر گرفت.
چرخاندن بشقاب‌ها
اسرائیل با اصرار می‌گوید دلیل نهایی نشدن توافق‌ها این است که گروه فلسطینی حماس یک واسطه صادق نیست و چون ممکن است دوباره مسلح شود، باید کاملا از بین برود. اما پس از حمله در دوحه، مادر مَتان زنگاوکر، یکی از گروگان‌های اسرائیلی که نزدیک به دو سال است در غزه نگهداری می‌شود، به‌صراحت گفت که چه کسی را مقصر می‌داند. او پرسیده است: چرا نتانیاهو اصرار دارد هر توافقی را که نزدیک به تحقق است، نابود کند؟
این سؤال بجایی‌ست. نتانیاهو طولانی‌ترین دوره نخست‌وزیری را در تاریخ اسرائیل دارد. یکی از دلایل این ماندگاری، توانایی‌اش در چرخاندن چند بشقاب به‌طور همزمان است،به معنای مدیریت اولویت‌های مختلف و حتی متضاد، بدون آنکه هیچ‌یک را کاملا حل و فصل کند.
این شرایط به نتانیاهو امکان می‌دهد تصمیم‌هایی را که ممکن است باعث ریزش حمایت عمومی یا ائتلاف سیاسی‌اش شود، به تعویق بیندازد. در اسرائیل که سیاست پارلمانی آن بر پایه حفظ ائتلاف‌هاست، این موضوع حیاتی‌ست.
از طرف دیگر، نتانیاهو با مشکلات حقوقی داخلی مواجه است، او به اتهام فساد در حال محاکمه بوده و احتمالا ماندن در قدرت بهترین راه برای دور ماندن از زندان است.
اما در رابطه با آتش‌بس در غزه، نتانیاهو با یک مشکل اساسی روبه‌روست: او وابسته به جناح راست افراطی با گرایش‌های مذهبی تندرو است که از بقای دولت او حمایت می‌کند و این جناح به‌صراحت اعلام کرده که پایان جنگ در این مرحله به معنی خروج آن‌ها از ائتلاف و فروپاشی دولت خواهد بود.
راست‌گرایان افراطی افرادی مانند ایتامار بن‌گویر وزیر امنیت داخلی و بتسل‌ئیل اسموتریچ وزیر دارایی، خواهان بیرون راندن کامل فلسطینی‌ها از غزه و اسکان شهرک‌نشینان اسرائیلی در سرزمین‌هایی هستند که از فلسطینی‌ها پاک‌سازی قومی شده‌اند.
ممکن است نتانیاهو با این هدف کاملا مخالف نباشد، اما او به‌خوبی از دشواری اجرای آن آگاه است. حتی ارتش اسرائیل، با همه توانش، برای تسخیر و کنترل کامل نوار غزه با چالش نظامی جدی مواجه خواهد شد. ادامه یک درگیری پرشدت برای ماه‌ها یا سال‌ها باعث نارضایتی بیشتر در ارتشی خواهد شد که به‌طور گسترده به فراخوانی نیروهای ذخیره متکی است و البته، چنین تلاش آشکاری برای پاک‌سازی قومی، انزوای بین‌المللی اسرائیل را عمیق‌تر خواهد کرد.
چه چیزی در انتظار است؟
نتانیاهو همچنان به چرخاندن بشقاب‌ها ادامه می‌دهد: او با خودداری از پایان دادن به جنگ، حمایت بن‌گویر و اسموتریچ را حفظ می‌کند؛ با اعزام هیئت‌هایی به مذاکراتی که قصد ندارد نتایج آن را بپذیرد، میانجی‌ها را سرگرم نگه می‌دارد و در عین حال، هرگز به‌طور کامل وارد جنگی نمی‌شود که برای تصرف کامل غزه لازم خواهد بود.
او اصرار دارد که حماس نباید بر غزه حکومت کند، در عین حال، حاکمیت تشکیلات خودگردان فلسطین بر این منطقه را نیز رد می‌کند و از طرفی می‌گوید اسرائیل هم نمی‌خواهد کنترل غزه را در دست بگیرد.
اما تا چه زمانی نتانیاهو می‌تواند این وضعیت را ادامه دهد؟
لحظاتی وجود داشت که در این بازی توازن به مشکل خورد و همه‌چیز در آستانه فروپاشی بود. در ژانویه، ترامپ حاضر نبود پاسخ "نه" را بپذیرد و نتانیاهو را مجبور کرد توافقی را بپذیرد که بیش از شش ماه روی میز بود. همین موضوع باعث شد بن‌گویر از سمت دولتی خود استعفا دهد و اسموتریچ هم گفت اگر آن توافق منجر به پایان جنگ شود؛ استعفا خواهد داد.
البته چنین نشد، و بن‌گویر خیلی زود به دولت بازگشت. ترامپ نیز مواضع متناقضی درباره پایان جنگ اتخاذ می‌کند، اما هرگز با قاطعیت از نتانیاهو نمی‌خواهد که جنگ را متوقف کند. انتخابات سال 2026 در اسرائیل پیش از ماه اکتبر برگزار می‌شود. شاید نتانیاهو بتواند تا آن زمان دستاوردهایی را برای رای‌دهندگان ارائه کند. او همین حالا هم می‌تواند ادعاهایی را مطرح کند تا رای کافی کسب کند و دیگر نیازی به حمایت بن‌گویر و اسموتریچ نداشته باشد و بتواند به جنگ، آن‌طور که خودش می‌خواهد، هر چه که باشد، پایان دهد
شاید هم جنگ ادامه پیدا کرده و با توقف‌های گه‌گاهی، سپس بمباران‌ها از سر گرفته شوند هر زمان که اسرائیل احساس کند باید حمله کند. در سناریویی دیگر، ادامه بی‌پایان جنگ ممکن است باعث افزایش مخالفت‌های داخلی و بین‌المللی شود و فشارها بر نتانیاهو آن‌قدر بالا رود که یا مجبور به تصمیم‌گیری درباره پایان جنگ شود یا در انتخابات 2026 شکست بخورد.
در این میان، مردم غزه که تاکنون بیش از 64,800 نفر از آنان توسط اسرائیل کشته شده‌اند همچنان قربانیان اصلی این جنگ فرسایشی‌اند.
همچنین بخوانید- پشت پرده تنفر نتانیاهو از قطری‌ها | مقامات قطر هنوز بر ترامپ نفوذ دارند اما اولویت با نتانیاهو است
- ترامپ و نتانیاهو چشم دیدن مکرون را ندارند | کشورهای عربی با فرانسه همصدا شدند
- نقشه نتانیاهو برای غزه | دولت های عربی، همدست «بی بی» می‌شوند؟
- واکنش جهانی به انکار «قحطی» در غزه از سوی آمریکا / گرسنگی، سلاح جنگی اسرائیل شد
