سوت پایان پادشاه!
پله بهعنوان یکی از بزرگترین بازیکنان تمام ادوار تلقی میشود که از سوی فیفا لقب «برترین» را گرفته است، همچنین یکی از موفقترین و محبوبترین چهرههای ورزشی قرن بیستم بهشمار میرود.
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین؛ ادسون آرانتس دو ناسیمنتو در 23 اکتبر 1940 در برزیل متولد شد. وی که با نام «پله» شناخته میشود، بازیکن سابق فوتبال در پست مهاجم است.
پله بهعنوان یکی از بزرگترین بازیکنان تمام ادوار تلقی میشود که از سوی فیفا لقب «برترین» را گرفته است. او یکی از موفقترین و محبوبترین چهرههای ورزشی قرن بیستم است که کمیته بینالمللی المپیک در سال 1999 از وی به عنوان ورزشکار قرن یاد کرد و نامش از سوی مجله تایم در فهرست 100 شخصیت برجسته قرن بیستم قرار گرفت.
پله در سال 2000 از سوی فدراسیون بینالمللی تاریخ و آمار فوتبال (IFFHS) به عنوان بازیکن برتر جهان انتخاب شد و یکی از دو برنده مشترک بازیکن قرن فیفا بود. وی در دوران بازیکنی خود سه جام جهانی را کسب کرد و رکوردهای بسیاری، از جمله بیشترین گل در تاریخ فوتبال را شکست.
زندگینامه پله
ادسون آرانتس دو ناسیمنتو ملقب به پله (Pel) روز 1 آبان 1319 در شهر کوراسائویس کشور برزیل به عنوان فرزند اول خانواده به دنیا آمد. ماریا خواهرش متولد سال 1321 و برادرش ژکا متولد 1328 است، پدرش «داندینهو» فوتبالیست آماتور و مادرش خانه دار بود.
له فوتبال را از سال 1950 در سن 10 سالگی شروع کرد و خیلی زود در سال 1958 با اینکه 18 سال بیشتر نداشت در جام جهانی سوئد جوانترین بازیکن برزیلی شناخته شد و توانست با گلزنی به افتخارات خویش بیفزاید.
وی ضمن مهارت بازی به عنوان هافبک یا مهاجم، مهارت کامل بازی با هر دو پا را داشت وتمامکنندهای قهار، دریبلزنی بینظیر و پاسوری به یاد ماندنی بود و حتی به عنوان یک فوروارد، تکلزن قهاری بود. سرعت، قدرت و دقت شوت پله از معروفترین ویژگیهایش هستند.
ماجرای نامگذاری پله
پله در توئیتی در سپتامبر 2014 نوشت، پدرش «ژائو راموس» فوتبالیستی که به نام «دوندینیو» مشهور است و مادرش «دونا سلسته» نام وی را به خاطر توماس ادیسون، «ادسون» گذاشتند.
پله درباره نامگذاری خود به نام ادیسون، به نشریه گاردین گفته است: «هنگامی که متولد شدم برق به تازگی به شهر من در برزیل رسیده بود. از اینکه نامم از توماس ادیسون گرفته شده خوشحال بودم. «پله» به نظرم وحشتناک و مزخرف بود. ادیسون خیلی جدیتر و بااهمیتتر نشان داده میشد.» اگرچه صددرصد از چگونگی پیدایش اسم پله مطمئن نیست اما از نظرش محتملترین توضیح این است که او نام یکی از همتیمیهای پدرش را بد تلفظ کرد و همکلاسیهایش شروع کردند به مسخره کردنش. نام این بازیکن (واسکو دسائو لورنکو) بود که به (بیله) مشهور است. خودش در ادامه توضیح میدهد: «وقتی کسی به من میگفت، سلام پله، عصبانی میشدم و فریاد میزدم. یک بار حتی با مشت به صورت یکی از همکلاسیهایم زدم و دو روز تنبیه شدم. اما الان عاشق اسم مستعارم هستم.»
پله بازی با پای برهنه و توپ جورابی
پله در فقر بزرگ شد و ازآنجاکه خانواده نمیتوانستند برای وی توپ فوتبال بخرند از گلولههای جوراب به جای توپ استفاده میکرد. در زمانی که پله 6 ساله بود خانواده به شهر بزرگتری در جنوب برزیل نقل مکان کردند، وی در آنجا کفش مردم را برق میانداخت و بیرون سالنهای سینما بادام زمینی بوداده میفروخت تا پول خرید توپ فوتبال را به دست بیاورد.
پله پول خرید کفش نداشت و پابرهنه بازی میکرد. او و دوستانش تیم فوتبالی درست کردند و نامش را تیم «بیکفشها» گذاشتند. بعدها بازیهای با پای برهنه که در زمینهای خالی انجام میشد به «پلادا» معروف شد که گمان میرود این نام به خاطر پله انتخاب شده است.
پله در این خصوص گفته است: وقتی فوتبال را شروع کردم، پولی برای خریدن توپ نداشتم و در نتیجه با جوراب پر شده از روزنامه برای خودم توپ درست میکردم. اولین توپ چرمی که دیدم، توپ کهنهای بود که پدرم از تیم بائورو آورده بود که خیلی درب و داغان بود. بخاطر وضعیت خانواده مدتی به عنوان شاگرد در چای فروشی کار میکردم تا اینکه در 11 سالگی وارد تیم فوتسال رادیوم شدم و بازی کردم.
پله و شروع حرفهای فوتبال
پله فوتبالش را در سال 1954 وقتی 14 ساله بود با ورود به تیم جوانان «بائرو» شروع کرد که پدرش در آن بازی میکرد. وی همانجا مورد توجه «دی بریتو» از بازیکنان تیم ملی برزیل قرار گرفت.
پله یک سال بعد در 15 سالگی از طریق دی بریتو وارد باشگاه «سانتوس» شد. وی یک سال بعد بخاطر عملکرد چشمگیر خود به تیم بزرگسالان سانتوس رفت و در 16 سالگی توانست به عنوان بهترین گلزن لیگ شناخته شود.
ورود پله به تیم ملی
پله 10 ماه پس از امضای قرارداد حرفهای با تیم سانتوس، به تیم ملی برزیل دعوت شد و سال 1958 در 17 سالگی در جام جهانی سوئد بازی کرد. وی از سال 1957 تا 1971 به مدت 14 سال در تیم ملی حضور داشت و توانست در 92 بازی ملی خود 77 مرتبه توپ را خط دروازه عبور دهد.
پله بعد از درخشش در جام جهانی با تیم «اینتر میلان» قرارداد داخلی بست اما پس از شورش هواداران تیم سانتوس به درخواست این تیم، قرارداد پاره شد و پله در تیم سانتوس ماند و در فصل 1958 توانست با 58 گل زده اولین قهرمانی مهم خود را با این تیم پر هوادار جشن بگیرد.
قرارداد پله با اینتر و شورش در برزیل
بعد از درخشش در جام جهانی با تیم «اینتر میلان» قرارداد داخلی بست اما پس از شورش هواداران تیم سانتوس به درخواست این تیم، قرارداد پاره شد. او در تیم سانتوس ماند و در فصل 1958 توانست با 58 گل زده اولین قهرمانی مهم خود را با این تیم پر هوادار جشن بگیرد.
پله در تیم نیویورک
پله از سال 1956 تا 1974 به مدت 18 سال در تیم «سانتوس» برزیل بازی کرد و در 638 بازی توانست 653 گل نیز به ثمر برساند. در سال 1974 وقتی 34 ساله بود از فوتبال خداحافظی کرد اما یکسال بعد باشگاه «نیویورک کاسموس» آمریکا برای افزایش علاقهمندانش، او را به خدمت گرفت.
پله با قرارداد افسانهای 7 میلیون دلار به آمریکا رفت و در نخستین حضور عمومی در شهر بوستون توسط فشار هواداران زیادی که وی را احاطه کرده بودند از هوش رفت. به این ترتیب پله از سال 1975 تا 1977 به مدت دو سال در تیم «نیویورک کاسموس» بازی کرد و در 56 بازی 37 گل نیز به ثمر رساند.
پله پردرآمدترین بازیکن جهان
پله در 15 سالگی و در سال 1956 اولین قراردادش را با تیم سانتوس امضا کرد و تنها 10 دلار در ماه درآمد داشت. به گزارش ESPN حقوقش را صرف خرید اجاقگاز برای مادرش کرد، هرچند شهر آنها گازکشی نشده بود. چند سال بعد در سال 1975 با تیم نیویورک کاسموس با مبلغ 7 میلیون دلار قرارداد بست و در آن زمان پردرآمدترین بازیکن جهان شد.
ماجرای سربازی رفتن پله
پله درباره رفتنش به سربازی گفته است: زمانی که جام جهانی 1958 قهرمان جام جهانی شدیم و برگشتم پیش خود گفتم پس من دیگر از سربازی معاف هستم ولی یکی از دوستانم گفت نه باید الگویی برای جوانترها باشی و مجبوری به سربازی بروی. من هم همین کار را کردم، واقعاً چیزهای زیادی در سربازی یاد گرفتم که مهمترینش نظم و انضباط بود.
پله در جام جهانی
پله با 17 سال و 239 روز جوانترین بازیکن در تاریخ جامهای جهانی است، همچنین جوانترین بازیکنی است که موفق شده در فینال جام جهانی حضور داشته باشد و موفق شد در برابر تیم فرانسه و در نیمه نهایی جام 58 موفق به زدن 3 گل در یک دیدار و هت تریک شود. یکی از گلهای پله در جام جهانی، جز برترین گلهای تاریخ جام جهانی به شمار میآید.
پله در فینال جام جهانی 1970
فینال جام جهانیِ 1970 برزیل به مصاف ایتالیا رفت؛ این فینال از این منظر مهم بود در صورتی که برزیل قهرمان میشد، آنها برای همیشه جام ویکتوری (ژول ریمه) را به خانه میبردند، همچنین پله «مرواریدِ سیاه» قرار بود برای همیشه از تیمِ ملی برزیل خداحافظی کند.
در مسابقه فینال، نگاه تماشاگران و لنز دوربینها بیشتر از خود بازی به پله دوخته شده بود و او نیز در دقیقه 19 نخستین گل برزیل را در فینال مکزیک 1970 به ثمر رساند. پس از گلزنی، پله بهسمت همتیمیِ شماره 7 خود جرزینهو رفت و با یک پرش زیبا این قاب ماندگار را در لنزِ دوربین عکاسها ثبت کرد که به «جهشِ شادی» معروف شد.
پله گنجینه ملی برزیل
پله پس از اینکه تیم ملی برزیل را به اولین قهرمانی جهانیاش در سال 1958 رساند باشگاههای اروپایی نظیر رئال مادرید، یوونتوس، اینتر و منچستریونایتد خواهان وی شدند. ژانیو کوادروس رئیس جمهور برزیل، برای اینکه جلوی رفتن وی به تیمهای خارجی را بگیرد نام پله را در سال 1961 به عنوان گنج ملی ثبت کرد.
پله در این خصوص میگوید: «اول از همه به این موضوع افتخار میکنم. اما من هم مثل همه مالیات پرداخت میکنم. درخواستهای زیادی برای بازی در اروپا داشتم. برای رئالمادرید، میلان، بایرنمونیخ. اما آن زمان بازیکنان برزیلی زیادی در خارج از برزیل نداشتیم. من در تیمم سانتوس خیلی خوشحال بودم. تمایلی به بازی در خارج از کشور نداشتم.»
توقف جنگ به دلیل بازی پله
هر دو طرف در جنگ داخلی نیجریه در سال 1967 به مدت 48 ساعت آتشبس اعلام کردند تا پله بتواند در پایتخت لاگوس در مسابقهای نمایشی بازی کند. وبسایت سانتوس در این خصوص نوشته است که ساموئل اوگبمودیا فرماندار نظامی منطقه، موقعیتی به وجود آورد تا هر دو طرف بتوانند پیروزی دو بر یک پله مقابل نیجریه را تماشا کنند.
پله در سال 2020 در توئیتی نوشت: «از ما خواسته شد تا در بحبوحه جنگ داخلی در شهر بنین یک بازی دوستانه انجام دهیم، اما سانتوس آنقدر محبوب بود که آنها با آتشبس روز مسابقه موافقت کردند. این روز را روزی میدانند که جنگ به خاطر سانتوس متوقف شد.»
پله و رابطه دوستی با نلسون ماندلا
پله قید تعطیلات خانوادگی را زد تا در مسابقهای برای خیریه به افتخار هشتاد و نهمین تولد رئیسجمهور آفریقای جنوبی با عنوان (90 دقیقه برای ماندلا) بازی کند. در طول یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک، پله پیراهن امضا شده خودش را به ماندلا هدیه کرد و ماندلا آن را گرانبهاترین هدیهاش تا پایان عمر میدانست.
پس از مرگ ماندلا در سال 2013 پله توئیت کرد: «او قهرمان من، دوست من، و همراه من در مبارزه برای مردم و برای صلح جهانی بود»، و او را تأثیرگذارترین فرد تمام زندگیاش میدانست.
پله و رابطه دوستی با ملکه الیزابت بریتانیا و دریافت عنوان شوالیه
پله با وجود اینکه اصالت بریتانیایی ندارد، ملکه الیزابت دوم در سال 1997 به خاطر تمام فعالیتهای بشردوستانهاش، وی را به عنوان افتخاری شوالیه امپراتوری بریتانیا (KBE) انتخاب کرده و این نشان را به پله اعطا کرد.
پله از سال 1994 به عنوان قهرمان ورزشی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد و سفیر حسن نیت برای یونیسف خدمت کرد و کمپینهایی مانند جمعآوری کمک برای کودکان نیازمند در سال 1996، و بازی خانه در سال 2000 ایجاد کرد. پله در سال 2020 در مورد مقام شواله افتخاریاش توئیت کرد: «همیشه در ذهنم خواهد ماند. از همه مردم بریتانیا برای محبتشان تشکر میکنم.»
پله در ایران
پله در سال 1972 (شمسی 1351) برای برگزاری بازی دوستانه بین تیم سانتوس و تاج وارد تهران شد و روز 15 اردیبهشت 1351 در ورزشگاه آزادی بازی کرد. در این بازی 60 هزار تماشاگر و ولیعهد (پسر شاه) نظارهگر بازی بودند که در آخر تیم سانتوس برزیل با نتیجه 5 بر یک تیم تاج ایران را برد و پله هم سه گل به ثمر رساند.
پله وزیر ورزش برزیل
پله سال 1994 به عنوان سفیر حسن نیت یونسکو منصوب شد و یکسال بعد توسط رئیس جمهور برزیل، به عنوان آخرین وزیر ورزش وارد کابینه دولت شد. وی در سه سال وزارت خود، قانون کاهش فساد در فوتبال برزیل را اجرایی کرد که به «قانون پله» معروف شد و در نهایت با حذف پست وزیر ورزش از فعالیت دولتی کنار رفت.
هزارمین گل پله، گل خداوند
پله درخصوص هزارمین گل خود میگوید: میدانید که من گلهای خوب زیادی زدم، با سر، با قیچی، با دریبلهای متوالی، بعد مردم میگویند چرا هزارمین گل پله یک ضربه پنالتی بود! بعد یک خبرنگار معروف برزیلی نوشت «خدا به مردن دنیا گفت بایستید و این گل را ببینید، به همین خاطر آن گل، یک ضربه پنالتی بود»، دوست دارم بگویم آن گل حاصل تصمیم خداوند بود.
پله در دیدار خداحافظی و بازی برای دوتیم
در اکتبر 1977 پله در مسابقهای نمایشی بین نیویورک کاسموس و سانتوس در ورزشگاه جاینتز نیوجرسی در مقابل دیدگان 77 هزار تماشاگر از جمله محمد علی، آخرین بازی خود را انجام داد. نیمه اول را برای سانتوس بازی کرد و یک گل به ثمر رساند، و بعد پیراهنش را عوض کرد و نیمه دوم را برای کاسموس بازی کرد.
کاسموس در نهایت آن بازی را با نتیجه دو بر یک برد. در نیمه دوم باران شروع به باریدن گرفت و همین امر باعث شد روز بعد روزنامههای برزیلی در واکنش به خداحافظی پله تیتر بزنند «حتی آسمان هم گریه میکرد»
قول پله برای کسب جام جهانی
پس از شکست برزیل از اروگوئه در جام جهانی 1950، «ادسون آرانتس دوناسیمنتو» که با نام «پله» مشهور است، و آن زمان 9 یا 10 ساله بود به پدرش که شدیداً از این باخت ناراحت بود قولی داد.
در مصاحبهای که با سایت فیفا در سال 2014 داشت توضیح میدهد: «یادم میآید که به شوخی به او گفتم: گریه نکن بابا، من جام جهانی را برای تو میگیرم.»
هشت سال بعد در سال 1958 قول پله رنگ واقعیت گرفت و اولین قهرمانی جهان در رکورد سه قهرمانی جهانی پشت سر هم خود را به دست آورد. به این ترتیب افسانه پله آغاز شد، و تا زمان آخرین بازیاش در سال 1977، بیش از 1280 گل به نام خودش ثبت کرد. او بزرگترین و بهترین بازیکن تاریخ فوتبال جهان است.
ازدواج اول پله
پله برای اولین بار در 21 فوریه 1966 وقتی 26 ساله بود با خانم «رزماری چولبی» ازدواج کرد که ثمرهی این ازدواج دو دختر و یک پسر بود. پله به صورت پنهانی از همسر اولش در سال 1981 وارد یک رابطه عاشقانه با مجری زن بنام Xuxa شد و به مدت پنج سال با وی زندگی کرد.
این زوج بعد از 16 سال زندگی مشترک در سال 1982 از هم جدا شدند، پسرش ادینهو در سال 2014 بخاطر قاچاق مواد مخدر به 12 سال زندان محکوم شد.
ازدواج دوم پله
پله در دومین ازدواج رسمی خود سال 1994 با خانم «آسیریا» روانشناس مذهبی ازدواج کرد که ثمره اش سال 1996 تولد دوقلوهای جاشوا و سلست بودند. این زندگی هم 12 سال بعد در سال 2008 به جدایی ختم شد.
ازدواج سوم پله
پله در سومین ازدواج رسمی خود از سال 2010 با خانم «مارسیا آوکی» وارد کننده تجهیزات پزشکی ورزشی اهل ژاپن وارد رابطه عاشقانه شد و در نهایت سال 2016 وقتی پله 76 ساله و خانم مارسیا 44 ساله بودند با هم ازدواج کردند.
پله و ماجرای نگرفتن توپ طلا
پله در تمام دورانی که فوتبال بازی میکرد موفق به بردن توپ طلا نشد چرا که توپ طلا آن موقع تنها به بازیکنان اروپایی داده میشد. وی در سال 2013 به صورت افتخاری توپ طلا گرفت و در سال 2014 جایزه افتخاری بهترین بازیکن جهان را دریافت کرد و به عنوان بهترین بازیکن قرن بیستم هم معرفی شد.
پله برترین گلزن تاریخ
رکورد گلزنی پله توسط فیفا 1281 گل در 1363 بازی است که این رقم شامل گلهای وی در مسابقات دوستانه باشگاهی و بازی در نیروهای مسلح برزیل نیز میباشد.
پله برترین فوتبالیست قرن بیستم
پله در دسامبر 2000 به عنوان برترین فوتبالیست قرن بیستم معرفی شد. در همان سال پله جایزه مادامالعمر Laureus World Sports Awards را که در آفریقای جنوبی و توسط رئیسجمهور کشور یعنی نلسون ماندلا اهدا میشد را از آن خود کرد. در سال 2005 هم پله جایزه BBC Sports Personality of the Year Lifetime Achievement Award را از شبکه بی بی سی کسب کرد.
رکوردهای گینس پله
پله تا پایان دوران حرفهایاش سه قهرمانی جهان با برزیل در سالهای 1958، 1962، 1970 بهدست آورد که بیشترین تعداد قهرمانی است که یک بازیکن تاکنون موفق به کسب آن شده است.
پله در اولین بازی حرفهایاش در سال 1956، 4 گل به ثمر رساند و در کل دوران حرفهای فوتبالش تعداد 1283 گل به نام خودش ثبت کرد و در جهان با این تعداد گل پادشاهی میکند.
با این حال بحثهایی در مورد این تعداد گلی که گینس ثبت کرده وجود دارد چون چندین رسانه گزارش دادهاند که بیش از 500 گل پله در مسابقات دوستانه و غیررسمی و نه در رقابتهای حرفهای به ثمر رسیده است.
افتخارات پله
- برترین ورزشکار قرن بیستم به انتخاب کمیته بینالمللی المپیک
- بهترین بازیکن جام جهانی 1970
- مرد سال فوتبال آمریکای جنوبی 1973
- قهرمان جام جهانی 1958، 1962 و 1970
- قهرمان جام بین قارهای با سانتوس 1962 و 1963
- رکورددار گلزنی در بازیهای رسمی با 1281 گل
- 92 بازی ملی، 77 گل
- حضور در جام جهانی: 4 دوره (1958، 1962، 1966 و 1970) - 14 بازی، 12 گل
ویژگیهای منحصر به فرد پله
- بازی با هر دوپا
- دریبل زنی بی نظیر
- پاسوری به یاد مادندنی
- سرعت، دقت و قدرت شوت بی نظیر
القاب پله
پله در دوران درخشش خود توانسته بود لقبهای زیادی را کسب کند. لقبهای شاه سلطان و مروارید سیاه معروفترین لقبهای پله است. پله در خانوادهاش به Dico شهرت داشت.
درواقع شهرت اصلی اوی Pele نبوده بلکه به دلیل اینکه وی به دروازهبان تیم واسکوداگاما که نام وی Bil بوده علاقه خاصی داشته لقب او را هم پله یا Pil مینامند.
پله و بازیگری و نویسندگی
پله چندین کتاب زندگی نامه نوشته است و فیلم درباره زندگی وی ساخته شده. وی در سال 1981 و در فیلم فرار به سوی پیروزی که با حضور ستارههای فوتبال جهان و بازیگر مشهور هالیوود سیلوستره استالونه ساخته شد حضور داشت که در آن فیلم نقش زندانیهایی را که در کمپی از نازیهای آلمانی زندانی بودند و با برگزاری یک مسابقه فوتبال موفق به فرار شدند بازی کرد. وی همچنین در 12 فیلم و مجموعه تلویزیونی ایفای نقش کرده است.
پله و سرطان کلیه و روده
پله در سال 1977 به خاطر عفونت، کلیه راستش را برداشت و بعد از سالها زندگی سالم در سال 2019 وقتی 79 ساله بود به عفونت ادراری مبتلا شد. وی در سال 2020 دیگر توان راه رفتن را از دست داد و سپتامبر 2021 هم در یک عمل جراحی غده سرطان روده بزرگ برداشته شد.
عکس پله بر روی برج معروف قطر در جام جهانی
در جریان جام جهانی قطر پله به دلیل نارسایی قلبی راهی بیمارستان شد و پزشکان اعلام کردند مبارزهاش با سرطان بدون فایده است و وی باید آخرین روزهای زندگی خود را در بخش مراقبتهای پایان عمر پشت سر بگذارد.
به همین دلیل مدیران قطری برای احترام به پله عکسهای وی را در یکی از برجهای این کشور به نمایش گذاشتند تا جامجهانی 2022 به طور نمادین میزبان اسطوره فوتبال برزیل باشد.
عدم جواب دهی پله به شیمی درمانی
چندی پیش رسانههای محلی برزیل اعلام کردند که فوتبالیست سابق و اسطوره برزیل دچار تورم بدن، مشکلات و نارسایی قلبی، سردرگمی ذهنی و سرگیجه و در بیمارستان بستری شده است. همچنین اعلام کردند شیمیدرمانی انجامشده در چند ماه گذشته تأثیری بر چند تومور پله نداشته و موفقیتآمیز نبوده است.
در ادامه نیز اخبار جدیدی از سوی رسانههای محلی برزیل منتشر شده است که اعلام کردهاند بدن پله دیگر به شیمیدرمانی پاسخ نمیدهد و دیگر هیچ درمانی برای سرطان روده که به ریهها و کبد پله متاستاز کرده، وجود ندارد.
اسطوره فوتبال دنیا پس از متوقف کردن شیمیدرمانیاش، برای جلوگیری از درد و تنگی نفس، تا زمان فرارسیدن پایان عمر خود، تحت مراقبتهای تسکینی قرار گرفت. در نهایت او روز 29 دسامبر 2022 (8 دی 1401) درگذشت.
بیشتر بخوانید:
-
عکس | حمله دوست رونالدو به مسی؛ فهمیدیم قهرمان شدی!
-
وقتی نقاب تاج افتاد!
-
دلیل اصلی لوکادیا برای جدایی از پرسپولیس
257 251
کد خبر 1710928