صعود بیت‌کوین در میانه آتش
محبوب‌ترین دارایی بازار رمزارزها (بیت‌کوین) در پی تنش‌های ژئوپلیتیکی واکنش منفی از خود نشان‌داد و عصر سه‌شنبه 10 مهرماه با حمله ایران به اسرائیل از کانال 63هزار دلاری با افت 6درصدی به کانال 60هزار دلاری تنزل یافت. البته شواهد تاریخی نشان می‌دهد وحشت در بازار بیت‌کوین موقتی بوده و قیمت این دارایی در آینده‌ای نه‌چندان دور به مسیر صعودی خود بازخواهد گشت.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که گرچه بیت‌کوین به تنش‌های اخیر در منطقه واکنش منفی نشان‌داده و از ارزش آن کاسته‌شده، اما روند تاریخی این دارایی در سایر تنش‌های ژئوپلیتیک در سال‌های پیشین نشان می‌دهد که این مسیر نزولی ادامه‌دار نخواهد بود و قیمت بیت‌کوین در هفته‌های آتی اصلاح خواهد شد. از سوی دیگر تحقیقات انجام‌شده در راستای این موضوع نیز با تاکید بر این مساله نشان می‌دهد که بیت‌کوین به‌طور متوسط به‌دنبال رویدادهای مهم ژئوپلیتیک در گذشته افزایش قابل‌توجهی در ارزش خود داشته‌است. به‌عبارت دیگر، بیت‌کوین پس از وقوع رویدادهای بزرگ در منطقه در سال‌های گذشته، بیشتر از میانگین رشد داشته‌است.
سه شنبه هفته پیش قیمت بیت‌کوین در بازار همراه با هجوم ده ها موشک به اسرائیل، متزلزل شد. پیش از آغاز عملیات موشکی ایران، آمریکا هشدار داده بود که ایران در حال تدارک یک حمله موشکی بالستیک است و به این ترتیب گویی موشک‌ها به بازار بیت‌کوین نیز برخورد کردند. قیمت بیت‌کوین 3.2درصد کاهش‌یافت و به 61هزار و 300 دلار؛ پایین‌ترین قیمت خود در دو هفته اخیر رسید. البته در زمان نگارش این گزارش بهبود نسبی داشته و به 61 هزار و 452دلار بازگشته است. حال با افتی که بیت‌کوین تجربه کرد، علاقه مندان نسبت به صعودی‌شدن بازار در ادامه فصل سرما نیز ناامید شده‌اند. زک پاندل، مدیر تحقیقات Grayscale Investment، در مورد‌استفاده از بیت‌کوین به‌مثابه «دارایی ایمن» می‌گوید: «درحالی‌که بیت‌کوین به‌عنوان دارایی با قابلیت «ذخیره ارزش» در‌برابر تورم در بین سرمایه‌گذاران طرفداران جدیدی پیدا کرده‌است، این رمزارز در زمان مناقشات ژئوپلیتیک سابقه خوبی از خود به‌جای نگذاشته است.» پاندل با اشاره به امکان خرید طلا و اوراق قرضه خزانه داری آمریکا ادامه‌داد: «سرمایه‌گذارانی که نگران حفظ ارزش در زمان‌هایی با ریسک بالای ژئوپلیتیک هستند، کماکان متوسل به دارایی‌های سنتی هستند.»
به‌رغم افت ارزش بیت‌کوین روز سه‌شنبه، پاندل اضافه کرد؛ همبستگی بیت‌کوین با دارایی‌های ریسکی می‌تواند در کنار پذیرش بیت‌کوین توسط کشورها در سال‌های آینده تغییر کند. «در بلندمدت، زمانی‌که انتظار می‌رود بیت‌کوین به‌طور گسترده در سراسر جهان مورد قبول عموم قرار گیرد و تبدیل به‌نوعی ذخیره استراتژیک برای بانک‌های مرکزی و دولت‌ها شود، ممکن است به‌عنوان یک دارایی باکیفیت دیده شود اما در حال‌حاضر بیت‌کوین فاصله زیادی با اوراق قرضه خزانه یا طلا دارد.» درحالی‌که سابق بر این نیز ترکش درگیری‌های ژئوپلیتیک به این رمزارز محبوب برخورد‌کرده و قیمت بیت‌کوین را کاهش داده‌است، مدیران دارایی مانند شرکت بلک‌راک از توانایی بیت‌کوین برای حفظ ارزش می‌گویند. سپتامبر گذشته این شرکت اعلام کرد؛ می‌توان با کمک بیت‌کوین در‌برابر تنش‌های ژئوپلیتیک، نگرانی‌ها در مورد وضعیت بدهی ها و کسری‌بودجه ایالات‌متحده و افزایش بی ثباتی سیاسی، در سبدهای مالی تنوع ایجاد کرد. به گزارش آسوشیتدپرس، بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا یکشنبه هفته گذشته گفت که باید از یک جنگ همه جانبه در خاورمیانه اجتناب شود.
بایدن زمانی این سخنان را گفت که حملات هوایی اسرائیل به لبنان صورت‌گرفته بود و عامل مرگ ده‌ها نفر شده‌بود. این حملات پس از کشته‌شدن سید‌حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله در هفته گذشته صورت‌گرفت. به گفته آندره دراگوش، رئیس تحقیقات اروپایی Bitwise، تشدید تنش بین اسرائیل و ایران باعث شدت‌گرفتن فروش بیت‌کوین شد. البته دراگوش بعدا در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت؛ که بیت‌کوین از نظر تاریخی پس از رویدادهای تاثیرگذار ژئوپلیتیک عملکرد نسبتا خوبی داشته‌است. در فوریه 2022، تهاجم روسیه به اوکراین نیز تاثیر آنی بر بازار رمزارزها داشت. قیمت بیت‌کوین 9درصد کاهش‌یافت و به حدود 35000 دلار رسید و به این‌ترتیب نزدیک 200میلیون دلار به‌سرعت از ارزش بازار جهانی ارزهای دیجیتال محو شد. اتفاقات روز سه‌شنبه در قیمت نفت‌خام نیز منعکس شد و با 3.6درصد افزایش، از 70 دلار در هر بشکه گذشت و این رشد در روزهای بعد هم ادامه پیدا کرد. پاندل می‌نویسد: حتی اگر افزایش قیمت نفت منجر به افزایش قیمت مصرف‌کننده شود، بعید است که فدرال‌رزرو کمپین کاهش نرخ بهره خود را متوقف سازد. به عقیده پاندل شوک‌های عرضه احتمالا با تقاضای مداوم از سوی اقتصاد تشنه نفت چین پس از محرک جواب می‌گیرد.
اثر منفی، اما نه همیشگی
عملکرد منفی بیت‌کوین به‌دنبال رویدادهای ژئوپلیتیک کاملا معمول است. دراگوش در تحقیقاتی که ژانویه سال‌جاری با کمک گروه ETC منتشر کرد، به این نکته اشاره کرد که بیت‌کوین همواره پس از رویدادهای خطرناک ژئوپلیتیک در گذشته، از حملات هوایی فرانسه به اهداف داعش در سوریه در سال2017 گرفته تا پس از مرگ اسامه بن لادن در سال2011، بازدهی بزرگی داشته‌است.
در این مطالعه چگونگی همسویی مقاومت بیت‌کوین در‌برابر محدودیت و عدم‌ریسک طرف مقابل، باعث عملکردی مشابه دارایی‌های امن می‌شود. علاوه‌بر این، کمبود عرضه جدید بیت‌کوین به واسطه رویداد هاوینگ می‌تواند عملکرد آن را نسبت به طلا نیز تقویت کند. اگرچه بیت‌کوین کماکان یک دارایی ریسکی است، اما مختصات آن با توجه به استقبال عمومی و کاهش عرضه مداوم منجر به کوچک‌تر‌شدن دامنه‌نوسانات آن خواهد شد. سوال اینجاست تاثیر رویدادهای ریسک ژئوپلیتیک بر بیت‌کوین چیست؟
رشد بیت‌کوین در سایه ریسک
بیشتر رویدادهای ژئوپلیتیک معمولا ماهیتی کوتاه‌مدت دارند، با این‌وجود به دلیل بالا رفتن عدم‌قطعیت محیطی، این رویدادها تاثیر منفی قابل‌توجهی بر بازارهای دارایی‌های مالی سنتی دارند، اگرچه در ابتدا به‌نظر می‌رسد تعریف ریسک‌های ژئوپلیتیک سخت باشد، اما مجموعه وسیعی از تحقیقات تلاش کرده‌اند تا خطرات ژئوپلیتیک را کمی سازی کنند. یکی از این رویکردها توسط کالدارا و یاکوویلو (2022) مطرح شد که یک شاخص ریسک ژئوپلیتیک را بر اساس اشاره های مرتبط در روزنامه های بزرگ گردآوری و تعریف کردند. آنها از این استدلال استفاده کردند که زمانی می‌توان گفت خطرات ژئوپلیتیک افزایش یافته‌است که در روزنامه ها به موضوعات ژئوپلیتیک مانند تهدیدات جنگی یا اقدامات تروریستی اشاره شود؛ در واقع شاخص ریسک ژئوپلیتیک در طول رویدادهای ژئوپلیتیک مهم مانند حمله روسیه به اوکراین در اوایل سال2022 افزایش قابل‌توجهی یافت. به‌طور متوسط، بیت‌کوین به‌دنبال رویدادهای مهم ژئوپلیتیک در گذشته افزایش قابل‌توجهی داشته‌است. حتی حذف میانگین عملکرد در یک پنجره تصادفی 100روزه، نشان می‌دهد که «عملکرد مازاد» بیت‌کوین هنوز در اطراف رویدادهای ژئوپلیتیک مهم مثبت بوده‌است. به‌عبارت دیگر، بیت‌کوین پس از این رویدادهای با ریسک ژئوپلیتیک بزرگ در گذشته بازدهی بالاتر از میانگین را نشان‌داده‌است.
این مطالعه همچنین نشان می‌دهد که به‌نظر می‌رسد بیت‌کوین در محیطی با ریسک ژئوپلیتیک بالا رشد می‌کند. این یافته در تحقیقات قبلی آلمیدا و همکاران (2024) نیز تکرار شده‌است. در این مطالعه آنها دریافتند که دارایی‌های رمزنگاری شده می‌توانند به‌عنوان پوششی در‌برابر خطرات ژئوپلیتیک عمل کنند. این فرضیه سرمایه‌گذاری با این واقعیت نیز پشتیبانی می‌شود که دوره های افزایش خطرات ژئوپلیتیک با دوره هایی با تورم بالا در گذشته همراه بوده‌است. تنش‌های ژئوپلیتیک عمده همچنین با اختلالات زنجیره تامین، افزایش قیمت کالاها و همچنین سیاست‌های پولی و مالی انبساطی همراه است که باعث می‌شود دارایی‌هایی مانند بیت‌کوین بتوانند به‌صورت ویژه از عدم‌قطعیت محیطی سود ببرند.
--> اخبار مرتبط