ضربه به اعتبار واشنگتن در خلیج فارس
دنیای اقتصاد: در شرایطی که منطقه خلیج فارس در سال‌های اخیر با بی‌ثباتی‌های متعدد دست و پنجه نرم کرده، حمله اخیر اسرائیل به خاک قطر موجی از نگرانی و خشم در میان کشورهای عربی به‌وجود آورده است.
به گزارش گروه آنلاین روزنامه دنیای اقتصاد؛ در شرایطی که منطقه خلیج فارس در سال‌های اخیر با بی‌ثباتی‌های متعدد دست و پنجه نرم کرده، حمله اخیر اسرائیل به خاک قطر موجی از نگرانی و خشم در میان کشورهای عربی به‌وجود آورده است.
ماجرا از آنجا آغاز شد که نیروی هوایی اسرائیل در 9 سپتامبر با جنگنده‌های ساخت آمریکا به ویلایی در دوحه حمله کرد؛ ویلایی که به‌زعم تل‌آویو محل نشست رهبران حماس بود.
این حمله تنها به کشته شدن چند عضو رده پایین این گروه انجامید و رهبران اصلی از آن جان به‌در بردند. شکست تاکتیکی عملیات اما تنها بخشی از ماجراست؛ پیامد اصلی، ضربه به روند شکننده مذاکرات آتش‌بس در غزه و ایجاد شکاف تازه در روابط واشنگتن با متحدان خلیج فارس است.
بر اساس گزارش اکونومیست، رهبران منطقه به این نتیجه رسیده‌اند که اسرائیل بدون مهار، به بازیگر هژمونیک جدید در خاورمیانه بدل شده و آمریکا دیگر توان یا اراده لازم برای تضمین امنیت شرکای سنتی خود را ندارد.
این حمله در شرایطی رخ داد که حتی بخش‌هایی از ساختار امنیتی اسرائیل، از موساد تا برخی ژنرال‌ها، نسبت به تبعات سیاسی و امنیتی آن هشدار داده بودند. با این حال بنیامین نتانیاهو دستور اجرای عملیات را صادر کرد تا از فشار داخلی پس از حملات مرگبار در [بیت‌المقدس] بکاهد. تصمیمی که هزینه‌های دیپلماتیک سنگینی برای تل‌آویو و واشنگتن به همراه داشت.
قطر که طی سال‌ها به دلیل حمایت از گروه‌های اسلام‌گرا و نقش رسانه‌ای الجزیره روابط پرتنشی با همسایگان خود داشت، حالا در جایگاهی متفاوت قرار گرفته است. سفر فوری رهبران امارات و عربستان به دوحه و اعلام همبستگی آشکار با این کشور، نشان داد که تهدید اسرائیل اولویتی فراتر از اختلافات دیرینه ایجاد کرده است.
این همگرایی جدید در شورای همکاری خلیج فارس حامل این پیام است که کشورها بیش از هر زمان دیگر نسبت به امنیت و حاکمیت ملی خود احساس تهدید می‌کنند.
در همین حال، واکنش کاخ سفید بیشتر بیانگر شرمندگی بود تا اقتدار. سخنگوی دولت آمریکا در بیانیه‌ای محتاطانه گفت واشنگتن تنها پس از آغاز حمله از طریق نیروهای خود در منطقه مطلع شده است.
ترامپ نیز در پیامی مشابه وعده داد که توافق دفاعی با قطر تسریع خواهد شد و چنین حملاتی تکرار نخواهد شد، اما اظهارات نتانیاهو پس از آن حاکی از تمایل به ادامه مسیر بود و همین تناقض، نشانه‌ای آشکار از شکاف میان دو متحد قدیمی تلقی شد.
در سال‌های اخیر آمریکا کوشید کشورهای خلیج فارس را به همکاری امنیتی با اسرائیل تشویق کند؛ از پیمان ابراهیم تا طرح دفاع هوایی مشترک. اما جنگ غزه و حملات فرامرزی اسرائیل این رویکرد را به چالش کشیده است. افکار عمومی عرب به‌شدت نسبت به اقدامات تل‌آویو حساس شده و حاکمان منطقه بیم دارند که شراکت با اسرائیل آن‌ها را ناخواسته به بخشی از درگیری تبدیل کند.
حمله به دوحه نقطه عطفی است که این نگرانی‌ها را تشدید کرده است: اسرائیل نه تنها به تهدیدات مستقیم پاسخ می‌دهد، بلکه با رویکردی انتقام‌جویانه حاکمیت کشورها را نادیده می‌گیرد.
در مقابل، آمریکا که روزگاری ضامن اصلی امنیت کشورهای عرب حوزه خلیج فارس بود، اکنون ناتوان یا بی‌میل به ایفای چنین نقشی دیده می‌شود. برای دولت‌های عربی، این پیام روشن است؛ ثبات منطقه دیگر نه در واشنگتن و نه در تل‌آویو، بلکه در بازتعریف موازنه‌های مستقل منطقه‌ای باید جست‌وجو شود.