ضرب‌آهنگ جدید در بازارهای کالایی
کارشناسان بر این باور هستند که چشم پوشی از تحریم های نفتی ایران برای چین توسط آمریکا، باعث افزایش عرضه نفت، کاهش قیمت جهانی انرژی و تغییر آرایش تجاری در بازار آسیا می‌شود.
این موضوع می‌تواند بر بازارهای کالایی دیگر نیز اثر غیرمستقیم داشته باشد، اما نفت و فرآورده های آن بیشترین تاثیر را می پذیرند. همچنین شرکت‌های نفتی رقیب ممکن است افت سهام را تجربه کنند، در حالی که پالایشگاه هایی همچون چین و هند که از نفت ایران استفاده می کردند، منتفع می شوند.
قیمت نفت پس از حملات آمریکا به تاسیسات هسته ای ایران باعث شد شاخص برنت در روز دوشنبه دوم تیر ماه به بالاترین رقم 81 دلار و 40 سنت برسد، اما درپی آتش بس که روز سه شنبه اعلام شد، نگرانی‌ها کاهش یافت و قیمت نفت به کمتر از 68 دلار به ازای هر بشکه بازگشت.
بازارهای کالایی نسبت به وضعیت آتش بس واکنش نشان دادند و باتوجه به اینکه ایالات متحده آمریکا خرید نفت ایران را برای چینی ها آزاد اعلام کرد، واردات نفت چین از ایران در ماه ژوئن افزایش یافت و محموله ها قبل از درگیری اخیر در منطقه و بهبود تقاضا از سوی پالایشگاه‌های مستقل افزایش یافت. بر اساس داده های بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان و بزرگ‌ترین خریدار نفت خام ایران از یک تا 20 ژوئن بیش از 1.8 میلیون بشکه در روز نفت وارد کرده است. داده های شرکت کپلر نشان می‌دهد میانگین واردات نفت و میعانات گازی ایران از چین را از یک میلیون بشکه در روز تا 27 ژوئن 1.46 میلیون بشکه در روز نشان می‌دهد.
همچنین داده های این شرکت چینی واردکننده نفت نشان می‌دهد که افزایش واردات تا حدی ناشی از تخلیه سریع حجم بالای نفت ایران در آب است که این موضوع پس از اینکه بارگیری های صادراتی از ایران در ماه می‌به بالاترین میزان چند ساله خود یعنی 1.83 میلیون بشکه در روز رسید، رقم خورد. به طور معمول حداقل یک ماه طول می کشد تا نفت ایران به بنادر چین برسد. همچنین تحلیلگران کپلر اعلام کردند که بارگیری قوی در ماه مه‌و اوایل ژوئن به این معنی است که واردات چین از ایران در حال افزایش است.
ژو مویو، تحلیلگر ارشد شرکت کپلر، گفت: پالایشگاه های مستقل چینی، خریداران اصلی نفت ایران، نیز تقاضای زیادی برای بشکه های تخفیف نشان دادند، چراکه ذخایر آنها تمام شد. کاهش احتمالی سیاست دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در مورد تحریم های نفتی ایران، می‌تواند خرید چین را بیشتر تقویت کند. البته به گزارش رویترز، ترامپ روز چهارشنبه گفت که واشنگتن از کمپین فشار حداکثری خود بر ایران ازجمله محدودیت‌های فروش نفت ایران، دست برنداشته است.
اثرات آزادسازی فروش نفت ایرانی
در این راستا دو تاجر مطلع گفتند که برای این هفته، نفت خام سبک ایران برای تحویل در پایان ژوئن تا اوایل ماه اوت حدود 2 دلار به ازای هر بشکه کمتر از ICE برنت معامله می شد، در حالی که قبلا برای تحویل در ژوئیه تخفیف 3.30 تا 3.50 دلاری در هر بشکه داشت. نگرانی‌ها از مختل شدن جریان نفت از طریق تنگه هرمز، یک آبراه حیاتی بین ایران و عمان، باعث کاهش تخفیف ها شد.
به طور کلی چشم پوشی از تحریم های خرید نفت چین از ایران می‌تواند تاثیرات قابل‌توجهی بر بازار نفت و همچنین سایر بازارهای کالایی داشته باشد. افزایش صادرات نفت ایران اولین نتیجه لغو تحریم هاست که با لغو تحریم ها، ایران قادر خواهد بود تا نفت بیشتری به چین صادر کند. این موضوع می‌تواند به افزایش درآمدهای نفتی ایران و بهبود وضعیت اقتصادی کشور کمک کند.
تسهیل فروش نفت ایران توسط چینی ها بر قیمت جهانی نفت تاثیر مستقیم می گذارد، چراکه افزایش عرضه نفت ایران به بازار جهانی می‌تواند بر قیمت‌های جهانی نفت تاثیر بگذارد. اگر عرضه نفت ایران به میزان قابل‌توجهی افزایش یابد، ممکن است فشار بر قیمت‌های جهانی نفت کاهش یابد.
همچنین رقابت با دیگر تولیدکنندگان نفت در دنیا برای تولیدکننده های ایرانی به وجود می آید و با ورود دوباره نفت ایران به بازار جهانی، رقابت بین تولیدکنندگان دیگر نیز افزایش خواهد یافت. این موضوع می‌تواند بر استراتژی های تولید و قیمت گذاری سایر کشورها نیز تاثیر بگذارد.
تاثیرات سیاسی ازجمله دیگر نتایج تسهیل فروش نفت ایران است، چراکه لغو تحریم ها ممکن است به تقویت روابط ایران و چین منجر شود و همچنین می‌تواند تاثیراتی بر روابط ایران با سایر کشورها و قدرت های بزرگ داشته باشد. همچنین افزایش صادرات نفت ایران ممکن است به تغییرات در بازارهای محلی و منطقه ای نیز منجر شود، به‌ویژه در کشورهایی که به واردات نفت وابسته هستند.
لغو تحریم های نفتی ایران به صورت گسترده تر می‌تواند بر سایر بازارهای کالایی نیز تاثیر بگذارد. به طوری که اگر ایران وارد بازار گاز مایع شود یا صادرات گاز به چین افزایش یابد، فشار قیمتی بر بازار LNG آسیا خواهد آمد.
همچنین افزایش درآمد نفتی ایران ممکن است به افزایش واردات صنعتی (به عنوان مثال تجهیزات زیرساختی یا ماشین آلات) منجر شود که می‌تواند تقاضا برای فلزاتی همچون مس و فولاد را بالا ببرد، اما تاثیر آن محدود و غیرمستقیم است.
در حوزه مواد پتروشیمی نیز می‌توان گفت که افزایش صادرات نفت و فرآورده های نفتی ایران (همچون متانول، اوره، پلیمرها) باعث فشار رقابتی بر صادرکنندگان دیگر، به خصوص در آسیا، خواهد شد. به طور کلی، چشم پوشی از فروش نفت ایران به چینی ها می‌تواند فرصت های جدیدی برای ایران ایجاد کند که می‌تواند به تقویت اقتصاد و روابط کشور با بازارهای دنیا منجر شود.
تداوم روند صعودی شاخص برنت
بررسی بازار جهانی نفت نشان می‌دهد که بهای شاخص برنت در روز جمعه 26 ماه ژوئن برای سومین جلسه متوالی افزایش یافت و به حدود 68 دلار به ازای هر بشکه رسید، اما به دنبال آتش بس بین اسرائیل و ایران در بدترین هفته خود از مارس 2023 تاکنون باقی ماند. قیمت نفت در این هفته در محدوده 15 دلار در هر بشکه تغییر کرد، روز دوشنبه پس از بمباران سایت های هسته ای ایران توسط ایالات متحده افزایش یافت، پس از اعلام آتش بس توسط دونالد ترامپ کاهش یافت و نگرانی‌ها از اختلالات عرضه در منطقه را کاهش داد.
از آن زمان، ترامپ سیگنال های متفاوتی در مورد کمپین فشار بر درآمدهای نفتی ایران ارسال کرده و اذعان کرده است که تحریم های آمریکا کمک چندانی به توقف خرید چین نکرده است. درهمین حال، افزایش تقاضای سوخت از قیمت‌ها حمایت می‌کند و ذخایر نفت خام به پایین ترین سطح فصلی 11 سال اخیر رسیده است. کاهش قیمت دلار نیز با کاهش قیمت کالای دلاری به کاهش ضرر کمک کرد. سرمایه‌گذاران اکنون تمرکز خود را بر پیشرفت در مذاکرات تجاری آمریکا و چین و همچنین نشست 6 ژوئیه اوپک معطوف کرده اند.