عبور بانک‌های مرکزی از مِه سنگین جنگ‌های تجاری ترامپ / چشم‌انداز آینده اقتصاد جهان؛ عدم قطعیت بیشتر؟
اقتصادنیوز: دونالد ترامپ، با سیاست‌های غیرمتعارف خود، نه‌تنها تجارت جهانی و امنیت بین‌المللی را متحول کرد، بلکه اکنون بانک‌های مرکزی را نیز دچار سردرگمی کرده است. سیاست‌های تعرفه‌ای و تصمیمات غیرقابل‌پیش‌بینی او باعث شده‌اند که بانک‌های مرکزی در سراسر جهان رویکردی محتاطانه در پیش بگیرند و مسیر سیاست‌های پولی نامشخص‌تر شود.
به گزارش اقتصادنیوز، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده که پیش‌تر نظم جهانی تجارت و اجماع امنیتی پس از جنگ جهانی را متحول کرده بود. اکنون، بانک‌های مرکزی را هم دچار سردرگمی کرده است.
در دوره نخست ریاست جمهوری خود، ترامپ با اعمال تعرفه‌های تجاری گسترده، خروج از توافق‌نامه‌های بین‌المللی و اتخاذ سیاست‌های اقتصادی غیرمتعارف، بسیاری از نهادهای مالی و پولی را با چالش‌های غیرمنتظره مواجه کرد. از جنگ تجاری با چین گرفته تا فشارهای مستمر بر فدرال رزرو برای کاهش نرخ بهره، سیاست‌های او اثرات عمیقی بر تصمیم‌گیری بانک‌های مرکزی جهان گذاشت. اکنون که او بار دیگر در صحنه سیاسی آمریکا حضوری پررنگ دارد، دست به اتخاذ دوباره تصمیمات یاد شده گرفته است و در این بین، بازارها و سیاست‌گذاران پولی با این پرسش روبه‌رو هستند که سیاست گذاری‌های او چه تأثیری بر سیاست‌های پولی خواهد داشت؟
براساس گزارش بلومبرگ، سیاست‌گذاران پولی در مواجهه با پیچ‌وخم‌های غیرقابل‌پیش‌بینی سیاست‌های کاخ سفید، از مسیر خود منحرف شده‌اند و بازارها انتظارات خود را برای کاهش نرخ بهره در سطح جهانی تعدیل کرده‌اند. تیری ویزمن، استراتژیست در مؤسسه مک‌کواری، می‌گوید: «دیگر بانک‌های مرکزی نه رهبر هستند و نه تعیین‌کننده ریتم سیاست‌های کلان. آن‌ها اکنون به دنبال سیاست‌گذاران اجرایی، مجالس قانون‌گذاری و مذاکرات دیپلماتیک حرکت می‌کنند.»
سیاست‌های ترامپ و واکنش بانک‌های مرکزی
جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، هفته گذشته تأکید کرد که چشم‌انداز اقتصادی نامشخص است و نرخ‌های بهره را بدون تغییر نگه داشت. تنها دو هفته بعد، ترامپ موجی از تعرفه‌های جدید را معرفی کرد.
بانک انگلستان روز پنجشنبه موضع خود را در مورد کاهش نرخ‌ها تعدیل کرد و بانک مرکزی سوئد (Riksbank) نیز اعلام کرد که چرخه کاهش نرخ‌های بهره به پایان رسیده است. کلااس نات، عضو شورای حاکم بانک مرکزی اروپا، گفت: «پیش‌بینی مسیر آینده نرخ‌های بهره دشوار است.» او به چالش‌های ناشی از افزایش هزینه‌های زیرساختی و دفاعی در سراسر اروپا و تأثیر نامعلوم تعرفه‌ها بر تورم منطقه یورو اشاره کرد.
در شرایط کنونی، محتاطانه‌ترین راهبرد بانک‌های مرکزی توقف تغییرات در سیاست‌های پولی است. ماکسیم دارمت، اقتصاددان ارشد در Allianz Trade، هشدار داد: «افزایش نااطمینانی در سیاست‌های تجاری به نگرانی کلیدی بانک‌های مرکزی تبدیل شده است، زیرا این امر می‌تواند رشد اقتصادی را به‌شدت تضعیف کند.»
افزایش عدم قطعیت جهانی
در پی اقدامات ترامپ، بانک‌های مرکزی سراسر جهان موضعی محافظه‌کارانه اتخاذ کرده‌اند که در ادامه برخی را مرور می‌کنیم:
Riksbank سوئد نرخ‌ها را ثابت نگه داشت و اعلام کرد که عدم اطمینان جهانی در سطحی غیرعادی بالا است.
بانک ملی سوئیس نرخ بهره را کاهش داد تا از تقویت بیش‌ازحد فرانک سوئیس جلوگیری کند اما اعلام کرد که کاهش‌های بیشتر بعید است.
بانک مرکزی ژاپن، اندونزی و تایوان همگی نرخ‌ها را بدون تغییر نگه داشتند و تأکید کردند که تعرفه‌های آمریکا سیاست‌گذاری پولی را پیچیده‌تر کرده است.
بانک‌های چینی برای پنجمین ماه متوالی هزینه‌های استقراض را ثابت نگه داشتند.
چشم‌انداز آینده؛ عدم قطعیت بیشتر؟
بانک مرکزی اروپا در اوایل ماه جاری نرخ بهره را کاهش داد، اما معامله‌گران هنوز درباره مسیر آینده این بانک مردد هستند. کریستین لاگارد، رئیس بانک مرکزی اروپا، با اشاره به پیامدهای سیاست‌های کاخ سفید، تأکید کرد که تصمیم‌گیری‌ها به‌صورت «جلسه‌به‌جلسه» اتخاذ خواهد شد. برخی مقامات این بانک، سطح عدم قطعیت موجود را «فوق‌العاده» توصیف کرده‌اند.
در همین حال، ترامپ به اعمال تعرفه‌های بیشتر بر مکزیک، کانادا، چین و اتحادیه اروپا ادامه می‌دهد. در 2 آوریل، او تصمیم خود را درباره یک برنامه گسترده تعرفه‌های متقابل اعلام خواهد کرد، که می‌تواند سیستم تجارت جهانی را به‌طور بنیادین تغییر دهد.
در کنار این چالش‌ها، تغییرات در پیمان‌های دفاعی مانند ناتو نیز فشار بیشتری به اقتصاد جهانی وارد کرده است. کشورهایی مانند آلمان در حال برنامه‌ریزی برای استقراض صدها میلیارد یورو برای تقویت نظامی خود هستند، که می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای بازارهای مالی داشته باشد.
ترامپ و درخواست فشار بر فدرال رزرو
جروم پاول پس از تثبیت نرخ‌ها تأکید کرد که فدرال رزرو باید قبل از هرگونه تعدیل، منتظر شفافیت بیشتر در سیاست‌های دولت آمریکا باشد. بااین‌حال، ترامپ در پیامی در شبکه Truth Social خواستار کاهش نرخ بهره شد و گفت: «فدرال رزرو بهتر است نرخ‌ها را کاهش دهد، زیرا تعرفه‌های آمریکا به‌زودی تأثیر خود را بر اقتصاد نشان می‌دهند. کار درست را انجام دهید! 2 آوریل، روز آزادی اقتصادی آمریکا است!»
با افزایش عدم قطعیت در سیاست‌های تجاری و واکنش‌های متفاوت بانک‌های مرکزی، اقتصاد جهانی در مسیر پرچالشی قرار دارد که آینده آن همچنان نامعلوم است.
همچنین بخوانید- بازی ترامپ با آتش؛ اقتصاد آمریکا در مسیر سقوط؟
- رکوردزنی بی‌وقفه قیمت طلا؛ عطش فتح قله 3 هزار دلاری / فلز زرد؛ تنها برنده جنگ تجاری ترامپ
- قیمت طلا و بیت کوین در انتظار گزارش تورم آمریکا / جنگ‌های تجاری بازارهای مالی را مُردد کرد
- شمارش معکوس برای آغاز جنگ تجاری بزرگ / نقشه کانادا، مکزیک و چین برای مهار تصمیم جنجالی ترامپ
