عراقچی: باب مذاکره همیشه باز است / آمریکا آماده توافق عادلانه و متوازن باشد، بررسی میکنیم / عواملی در آمریکا نمیخواستند مذاکرات عمان به نتیجه برسد
وزیر امور خارجه در گفتگو با برنامه «مع موسی الفرعی» در عمان طمع و زیادهخواهی آمریکا را عامل به نتیجه رسیدن مذاکرات خواند.
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه که هفته گذشته برای شرمت در مجمع مسقط سفری به عمان داشت، با برنامه «مع موسی الفرعی» گفتوگویی داشت. عراقچی نشست مسقط را بسیار مهم و جالب درباره موضوع میانجیگری خواند و گفت: سلطنت عمان امروز بهعنوان کشوری شناخته میشود که در عرصه میانجیگری بین کشورها وزن و صدای مهمی دارد. این یک سنت دیپلماتیک مهم و ریشهدار است که عمان سالهاست آن را دنبال میکند.
وی افزود: ایران از جمله کشورهایی بود که از این ظرفیت عمان بهرهمند شد. در سال 2010 گفتگوهایی را با طرف آمریکایی در عمان آغاز کردیم که بهصورت پنهانی و غیرعلنی برگزار میشد. آن گفتوگوها به آغاز مذاکرات مربوط به «برجام» منجر شد و نتیجه آن، شروع مذاکرات رسمی بر سر برجام بود و این روند در نهایت به حصول توافق انجامید.
وزیر خارجه ادامه داد: سال گذشته نیز عمان دوباره نقش میانجی بین ایران و آمریکا را بر عهده گرفت. عمان مدیریت مذاکرات غیرمستقیم بین دو طرف را برعهده داشت. اما این بار، متأسفانه نتیجه موفقی حاصل نشد. پس از 5 دور مذاکره، در حالی که برای دور ششم آماده میشدیم، طرف آمریکایی مسیر دیپلماتیک و تلاشهای میانجیگرانه را نقض کرد.
وی همچنین گفت: روابط بینالملل از حالت مبتنی بر قانون، به روابطی مبتنی بر زور تغییر یافته و این موضوع در مداخلات نظامیِ دلخواه و اجرای عملیات ترور در هر نقطهای که اراده کنند، آشکار است. آنچه امروز شاهد هستیم موجب نگرانی جدی جهانی شده است.
باب مذاکره و میانجیگری همیشه باز است
وزیر در بخشی از این برنامه و در پاسخ به سؤال مجری مبنی بر اینکه آیا اکنون بار دیگر باب میانجیگری بین ایران و طرفهای دیگر در حال گشوده شدن است؟ گفت: باب مذاکره و میانجیگری همیشه باز است و این امکان در هر زمان وجود دارد، مشروط بر آنکه قواعد رعایت شود.
عراقچی ادامه داد: اصل نخست دیپلماسی و مذاکره این است که دو طرف با نیت واقعی برای تبادل منصفانه و برابر به میز مذاکره بیایند. اما اگر هدف یکی از طرفین تحمیل خواستههای خود باشد، چنین مذاکرهای شکل نمیگیرد و ثمری ندارد.
وزیر امور خارجه یادآور شد: علت اصلی مشکل در روابط ایران و آمریکا، که مانع آغاز مذاکرات در حال حاضر است، رویکرد آمریکا مبتنی بر تحمیل خواستهها و زیادی خواهیهای آن است. متأسفانه ما بارها این رفتار را در تعاملاتمان با آنها دیدهایم. اگر طرف آمریکایی آمادگی خود را برای یک توافق عادلانه و متوازن، مبتنی بر منافع متقابل نشان دهد، جمهوری اسلامی ایران قطعاً موضوع را بررسی خواهد کرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی بیان کرد: ما هیچگاه میز مذاکره را ترک نکردهایم، زیرا دیپلماسی جزئی اصیل از رویکرد و اصول ماست.
عدم موفقیت مذاکرات بهدلیل طمع و زیادهخواهی آمریکا بود
مجری از عراقچی پرسید که تفاوت بین مذاکرات 2010 و مذاکرات اخیر در مسقط چیست؟ در 2010 مذاکرات محرمانه بود و چیزی منتشر نشد، اما مذاکرات اخیر علنی و با جزئیات اعلام شد. چرا مذاکرات اخیر علنی بود؟ آیا همین علنی بودن باعث نتیجه نگرفتن آن شد؟ وزیر خارجه عنوان کرد: عدم موفقیت مذاکرات امسال به دلیل علنیبودنش نبود، بلکه بهدلیل طمع و زیادهخواهی آمریکا بود.
عراقچی اضافه کرد: در سال 2010 مذاکرات پنهانی آغاز شد و سپس علنی شد و به مذاکرات ببن آمریکا و 1+5 تبدیل شد. این روند در 2015 به توافق انجامید. مذاکرات اخیر نیز میتوانست همان مسیر را طی کند. گفتوگوها غیرمستقیم آغاز شد و اگر مسیر درست و متوازنی دنبال میشد، امکان رسیدن به توافق وجود داشت.
رئیس دستگاه دیپلماسی بیان کرد: مشکل اصلی مذاکرات سال جاری، که موجب ناکامی آنها شد، گرایش آمریکا به تحمیل خواستههایش بود. آنها با سیاست «غنیسازیِ صفر» وارد مذاکره شدند. ما از ابتدا گفتیم چنین چیزی ممکن نیست و باید به راهحلی میانه رسید..
از حقوق اساسی خود چشمپوشی نمیکنیم
وی ادامه داد: هیچ کشوری را نمیتوان از حق مشروعش محروم کرد. البته میتوان شفافیت و اعتمادسازی را مطالبه کرد و ما آماده آن هستیم. اما چشمپوشی از حقوق اساسیمان هرگز مطرح نیست. عراقچی گفت: بنابراین تنها راه، رسیدن به راهحلی متوازن است که منافع همه طرفها را در نظر بگیرد.
من آن روزها جملهای گفتم که امروز هم تکرار میکنم: «اگر غنیسازی صفر میخواهید، توافقی بین ما نخواهد بود». اما اگر «بمبِ صفر» میخواهید، ما توافق خواهیم کرد و امکان دستیابی به توافق کاملاً وجود دارد. وی افزود: با این حال، معتقدم برخی عوامل در داخل آمریکا نمیخواستند که این مذاکرات به نتیجه برسد و همین باعث شد که مذاکرات به نتیجه نرسد.
خیلی به توافق نزدیک بودیم
سیدعباس عراقچی در ادامه گفتوگو با برنامه «مع موسی الفرعی» و در پاسخ به سؤال مجری مبنی بر اینکه بر اساس اطلاعات برخی از حاضران در آن مذاکرات، گفته شده که شما به توافقات پیشرفته و نزدیک به یک تفاهم رسیده بودید، بهگونهای که جلسه پیش از حمله به تهران، در آستانه اعلام توافق بود. آیا موضوع غنیسازی علت آن حمله نبود؟ گفت: ما خیلی به توافق نزدیک بودیم و در پنج دور مذاکرات به میانجیگری عمان، راهحلهای متعددی بررسی شد و به راهحلهایی رسیدیم که میتوانست مشکل را حل کند. وی یادآور شد: اما این راهحلها در واشنگتن رد شد و در نهایت نیروهای خواهان جنگ در آنجا غالب شدند و کشور و منطقه را به مسیر تأسفباری کشاندند. مجری پرسید که آیا ایران همچنان عمان را تنها میانجی معتبر برای گفتوگو با آمریکا میداند، با توجه به اینکه آن حمله، نه فقط به ایران، بلکه توهینی به عمان بهعنوان میانجی نیز بود؟ عراقچی پاسخ داد: ما عمان را بهدلیل سابقه درخشانش در میانجیگری انتخاب کردیم؛ عمان بارها این نقش را ایفا کرده و موفقیتهای ملموسی داشته است. ما کاملاً به حسن نیت برادرانمان در عمان و به خرد سلطان معظم اعتماد داریم و به همین دلیل این دور از مذاکرات را با میانجیگری آن آغاز کردیم. وزیر خارجه افزود: من معتقدم عمان همواره قادر به ادامه این نقش سازنده بوده و هست.
توهینی آشکار به دیپلماسی، مذاکره و میانجیگری و عمان بود
رئیس دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: در واقع مشکل اصلی بین ما و آمریکا نه در میانجی یا سازوکار میانجیگری، بلکه در ماهیت رویکرد آمریکا نهفته است. همانطور که اشاره کردید، ما در میانه مذاکرات بودیم که آمریکا و اسرائیل حمله را آغاز کردند. نخستین موشکی که اسرائیل شلیک کرد، عملاً «وسط میز مذاکره» فرود آمد. این رفتار، همانگونه که گفتید، توهینی آشکار به دیپلماسی، مذاکره و میانجیگری و البته به عمان بود و بسیار تأسفبار است.
وزیر امور خارجه در ادامه گفتوگو با برنامه «مع موسی الفرعی» و در پاسخ به پرسش مجری مبنی بر اینکه اکنون نگاه شما به رویکرد کلی حاکم بر روابط بینالملل چیست؟ اکنون پس از این رخدادها در منطقه، گویی منطقه با «قانون جنگل» اداره میشود و رژیم اسرائیل دست بالا را در تصمیمات مربوط به منطقه دارد. اظهار داشت: بله، متأسفانه سیاستهای آمریکا واقعاً جهان را به چنین سمتی سوق میدهد و آنچه شما «قانون جنگل» نامیدید، دقیقترین توصیف وضعیت کنونی است، و عملاً به قاعده غالب تبدیل شده است. وی گفت: وقتی مفهوم «صلح از راه قدرت» مطرح میشود، معنایش این است که پیروز کسی است که قدرت بیشتری دارد، در حالی که قاعده درست آن است که صلح از راه دیپلماسی برقرار شود. اما اگر مقصود برقراری صلح از طریق قدرت باشد، نتیجهای جز جنگهای بیشتر و رویاروییهای مکرر نخواهد داشت، چون هر طرف تلاش میکند قویتر شود تا ارادهاش را تحمیل کند. این رویکرد آمریکا در عمل تمام دستاوردهای بشری از پایان جنگ جهانی دوم تاکنون را تضعیف میکند.
رئیس دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: بیش از هشت دهه است که همه کشورهای جهان در تلاشند روابط بینالمللی مبتنی بر قانون را تثبیت کنند، اما این روابط متأسفانه امروز به سمت روابط مبتنی بر زور در حال حرکت است؛ چیزی که «قانون جنگل» نام دارد؛ جایی که هرکس زور بیشتری دارد، برای خود و برای کسانی که تحت حمایتش هستند، مصونیت ایجاد میکند و هر چه میخواهد انجام میدهد بدون اینکه کسی بتواند او را بازخواست کند. عراقچی اضافه کرد: متأسفانه در منطقه ما نیز شاهدیم که رژیم صهیونیستی هیچ خط قرمزی را باقی نگذاشته و همه را نقض کرده است. این رژیم به جنایتها و کشتارهای روزانه خود ادامه داده، بیمارستانها، مدارس، مساجد، کلیساها و همه مراکز را بمباران کرده است، و تنها خط قرمز باقیمانده، حمله به تأسیسات هستهای صلح آمیز بود، که آن را هم در ایران مرتکب شد. عراقچی گفت: این رژیم هر زمان و هر کجا که خواسته حمله کرده است. در دو سال گذشته به هفت کشور تجاوز کرده، و هماکنون نیز اراضی سه کشور را اشغال کرده است. با این حال، از مصونیت کامل آمریکا و برخی کشورهای اروپایی برخوردار است، که به او برای هر کاری که میخواهد پوشش میدهند. وزیر خارجه اظهار داشت: این وضعیت متأسفانه منطقه را دقیقاً به همان سمتی میبرد، که شما اشاره کردید و بهترین توصیف آن همان «قانون جنگل» است.
مجری با بیان اینکه امروز دو قطب قدرت در منطقه وجود دارد، با پوزش که این دو را در یک سؤال کنار هم قرار میدهم، ایران و اسرائیل. آیا امکان طرح موضوع گفتوگوی مستقیم بین ایران و اسرائیل وجود دارد؟ سیدعباس عراقچی تصریح کرد: ما هیچگونه مشروعیتی برای رژیم صهیونیستی قائل نیستیم؛ این رژیم متعلق به این منطقه نیست و بر پایه غصب سرزمین ملت فلسطین شکل گرفته است و ادامه موجودیت خود را با جنایتها، کشتارها و نسلکشی حفظ کرده است. وی افزود: بنابراین ما هیچ مشروعیتی برای این رژیم قائل نیستیم.
مجری خطاب به عراقچی گفت که گفته میشود ضربهای که شما را نکشد، قویترتان میکند. اکنون حمله اسرائیل به ایران را چگونه ارزیابی میکنید؟ و وزیر خارجه پاسخ داد:: این واقعیت است؛ همانگونه که اشاره کردید، جنگ 12 روزه بیتردید خسارتهای سنگین و هزینههای زیادی بر ما تحمیل کرد، اما در دل خود برکاتی نیز داشت. وی افزود: مهمترین آنها این بود که موشکها و سلاحهای ما برای نخستینبار در یک جنگ واقعی آزمایش شدند. این ظرفیتها را بهطور کامل به کار گرفتیم و همه نقاط قوت و ضعف برای ما آشکار شد، امروز میتوانم با اطمینان بگویم که از نظر دفاعی در جایگاهی بهتر از پیش از 13 ژوئن قرار داریم، یعنی پیش از آغاز جنگ اخیر؛ چه از نظر کمیت و چه کیفیت تسلیحات و موشکهایمان. وزیر خارجه اضافه کرد: نقاط ضعف خود را شناختیم و همچنین نقاط ضعف دشمن را و بسیاری از آنها را برطرف کردیم. همچنین بسیاری از سیاستهایمان را بازنگری کردیم. عراقچی خاطرنشان کرد: بهنظر من امروز از نظر دفاعی در وضعیتی بهتر از قبل از جنگ اخیر هستیم و باور داریم کشورهای بزرگ، همچون انسانهای بزرگ، در سختیها شناخته میشوند. زیرا مشکلات هستند که کشورها را همچون انسان صیقل میدهند و نیرومندتر و استوارتر میسازند.
مجری عنوان کرد که با وجود قدرتی که ایران در جنگ علیه اسرائیل نشان داد، اما اسرائیل همچنان با کمک آمریکاییها تهدید به تکرار آن میکند. عراقچی بیان کرد: اسرائیل آن جنگ را نه فقط با حمایت آمریکا، بلکه با مشارکت مستقیم آمریکا آغاز کرد. رئیسجمهور آمریکا، دونالد ترامپ، چند روز پیش اعتراف کرد که آمریکا همه چیز را برنامهریزی و اجرا کرده است و آن جنگ در درجه نخست، جنگ آمریکا بود. وی افزود: بنابراین در میدان نبرد، ما تنها با اسرائیل نمیجنگیدیم، بلکه با اسرائیل، آمریکا و چندین کشور دیگر که پشتیبانی دفاعی به آنها میدادند، روبرو بودیم. با اطمینان کامل میگویم، اگر آنها تصمیم به تکرار این تجربه شکستخورده بگیرند، نتیجهای جز همان شکست گذشته برایشان نخواهد داشت.
بخش سایتخوان، صرفا بازتابدهنده اخبار رسانههای رسمی کشور است.