علی (ع): هرچه شنیدی با مردم در میان مگذار که همین کار بر دروغگویی کفایت می‌کند
به گزارش خبرنگار قرآن و فعالیت‌های دینی خبرگزاری فارس، مولا امیرالمومنین علی علیه‌السلام در نامه 69 نهج‌البلاغه خطاب به حارث بن عبدالله همدانی از اصحاب خاص خود و از نخستین بیعت‌کنندگان با ایشان در مدینه که در زمره 10 یار معتمد خود برشمرده است، می‌نویسد: هر آنچه را شنیدی با مردم در میان مگذار، که همین کار بر دروغگویی کفایت می‌کند.
متن کامل نامه مولا علی علیه‌السلام به حارث همدانی با ترجمه استاد حسین انصاریان به شرح زیر است:
وَ تَمَسَک بِحَبلِ القُرآنِ وَ استَنصِحهُ، وَ اَحِلَ حَلالَهُ، وَ حَرِم به ریسمان قرآن چنگ زن و از آن طلب پند کن، حلالش را حلال و حرامش را حَرامَهُ، وَ صَدِق بِما سَلَفَ مِنَ الحَقِ، واعتَبِربِما مَضی مِنَ الدُنیا حرام شمار، به آنچه که از حق گذشته است تصدیق کن، از گذشته جهان برای باقیمانده ما بَقِیَ مِنها، فَاِنَ بَعضَها یُشبِهُ بَعضاً، وَ آخِرَها لاحِق بِاَوَلِها، آن پند گیر، زیرا بعضی از آن شبیه بعض دیگر است و انجامش به آغازش می‌پیوندد، وَ کُلُها حائِل مُفارِق. وَ عَظِمِ اسمَ اللهِ اَن تَذکُرَهُ اِلا عَلی حَق. و همه آن از بین رفتنی و از دست دادنی است. نام خدا را بزرگ دار در اینکه از نام خدا جز به حق یاد کنی. وَ اَکثِر ذِکرَ المَوتِ وَ ما بَعدَ المَوتِ. وَ لاتَتَمَنَ المَوتَ اِلا بِشَرط بسیار یاد مرگ و بعد از مرگ باش. مرگ را جز با شرط محکم و استوار وَثیق. وَ احذَر کُلَ عَمَل یَرضاهُ صاحِبُهُ لِنَفسِهِ وَ یُکرَهُ لِعامَهِ آرزو مکن. از هر عملی که کننده اش آن را برای خود می‌پسندد و برای مسلمین المُسلِمینَ. وَاحذَر کُلَ عَمَل یُعمَلُ بِهِ فِی السِرِ، وَ یُستَحی مِنهُ فِی خوشایند نیست برحذر باش. و از هر برنامه ای که در نهان انجام می گیرد و در آشکار از آن شرم می‌رود العَلانِیَهِ. وَ احذَر کُلَ عَمَل اِذا سُئِلَ عَنهُ صاحِبُهُ اَنکَرَهُ اَوِ اعتَذَرَ دوری کن. از کارهایی که اگر از کننده اش سؤال شود به انکار برمی خیزد یا از آن پوزش می‌طلبد مِنهُ. وَ لاتَجعَل عِرضَکَ غَرَضاً لِنِبالِ القَولِ، وَ لا تُحَدِثِ الناسَ بپرهیز. آبرویت را نشانه تیرهای گفته‌های مردم قرار مده و هر آنچه را شنیدی با مردم بِکُلِ ما سَمِعتَ بِهِ، فَکَفی بِذلِکَ کَذِباً، وَ لا تَرُدَ عَلَی الناسِ کُلَ در میان مگذار، که همین کار بر دروغگویی کفایت می‌کند و نیز هر آنچه را برای تو می‌گویند ما حَدَثُوکَ بِهِ، فَکَفی بِذلِکَ جَهلاً. وَ اکظِمِ الغَیظَ، وَ تَجاوَز عِندَ تکذیب مکن، که این گواه بر جهل است. خشم را فرو خور، به هنگام توانایی المَقدُرَهِ، وَ احلُم عِندَ الغَضَبِ، وَ اصفَح مَعَ الدَولَهِ تَکُن لَکَ گذشت کن و به وقت غضب بردبار باش و زمان حکومت و قدرت چشم پوشی داشته باش تا عاقبت خوشی العاقِبَهُ. وَ استَصلِح کُلَ نِعمَه اَنعَمَها اللهُ عَلَیکَ، وَ لاتُضَیِعَنَ نِعمَهً برایت باشد. از هر نعمتی که خداوند در اختیارت گذاشته به راه صلاح مصرف کن و هیچ نعمت مِن نِعَمِ اللهِ عِندَکَ، وَلیُرَ عَلَیکَ اَثَرُ ما اَنعَمَ اللهُ بِهِ عَلَیکَ. خداداده را به تباهی نبر، باید نشانه نعمت‌هایی که خداوند به تو داده در تو دیده شود. وَاعلَم اَنَ اَفضَلَ المُؤمِنینَ اَفضَلُهُم تَقدِمَهً مِن نَفسِهِ وَ اَهلِهِ آگاه باش بهترین مؤمنین بهترین ایشان است در پیش فرستادن جان و اهل و مالش در وَ مالِهِ، فَاِنَکَ ما تُقَدِم مِن خَیر یَبقَ لَکَ ذُخرُهُ، وَ ما تُؤَخِرهُ یَکُن راه حق، که هر آنچه از نیکی پیش فرستی برای تو ذخیره شود و آنچه را به جای گذاری خیرش لِغَیرِکَ خَیرُهُ. وَ احذَر صَحابَهَ مَن یَفیلُ رَأیُهُ وَ یُنکَرُ عَمَلُهُ، برای غیر تو خواهد بود. از همنشینی با کسی که رأیش سست و کارش زشت است بپرهیز، فَاِنَ الصاحِبَ مُعتَبَر بِصاحِبِهِ. وَ اسکُنِ الاَمصارَ العِظامَ، فَاِنَها که هر دوستی را از دوستش می‌شناسند. در شهرهای بزرگ مسکن گزین که آنجا جِماعُ المُسلِمینَ. وَ احذَر مَنازِلَ الغَفلَهِ وَ الجَفاءِ وَ قِلَهِ الاَعوانِ مرکز اجتماع مسلمین است، از اقامت در مراکز غفلت و ستمکاری و آنجا که مددکاران بر طاعت عَلی طاعَهِ اللهِ. وَاقصُر رَأیَکَ عَلی ما یَعنیکَ. وَ اِیاکَ وَ مَقاعِدَ خدا اندکند بپرهیز. اندیشه ات را در اموری که به کارت آید مشغول دار. از نشستن در گذرگاه‌های الاَسواقِ، فَاِنَها مَحاضِرُ الشَیطانِ وَ معاریضُ الفِتَنِ. وَ اَکثِر اَن بازار حذر کن، زیرا آن مراکز محل حضور شیطان و پیش آمدن فتنه‌هاست. در رابطه با کسی که تَنظُرَ اِلی مَن فُضِلتَ عَلَیهِ، فَاِنَ ذلِکَ مِن اَبوابِ الشُکرِ. تو را بر او برتری داده اند زیاد توجه داشته باش، که این توجه از جمله راه‌های شکرگزاری است. وَ لا تُسافِر فی یَومِ جُمُعَه حَتی تَشهَدَ الصَلاهَ، اِلا فاصِلاً فی سَبیلِ در روز جمعه سفر مکن تا به نماز جمعه حاضر شوی، مگر سفری که برای جهاد اللهِ، اَو فی اَمر تُعذَرُ بِهِ. وَاَطِعِ اللهَ فی جُمَلِ اُمُورِکَ، فَاِنَ طاعَهَ اللهِ بروی، یا کاری که نسبت به آن معذوری. در تمام کارهایت از خدا اطاعت کن، که اطاعت از خدا فاضِلَه عَلی ما سِواها. وَ خادِع نَفسَکَ فِی العِبادَهِ، وَ ارفُق بِها از همه چیز برتر است. نفس خود را در عبادت بفریب و با او به رفق و مدارا باش و لا تَقهَرها، وَ خُذ عَفوَها وَ نَشاطَها، اِلا ما کانَ مَکتُوباً عَلَیکَ مِنَ و به او سختگیری مکن و زمانی که نشاط و فراغت دارد به عبادتش آر، مگر در آنچه بر تو الفریضَهِ، فَاِنَهُ لابُدَ مِن قَضائِها وَ تَعاهُدِها عِندَ مَحَلِها. وَ اِیاکَ اَن واجب است، که تو را از انجامش و مراعات آن در زمان معینش چاره ای نیست. بترس از اینکه یَنزِلَ بِکَ المَوتُ وَ اَنتَ آبِق مِن رَبِکَ فی طَلَبِ الدُنیا. وَ اِیاکَ مرگ بر تو درآید و تو در آن وقت برای به دست آوردن دنیا از خداوندت فراری باشی. از همنشینی وَ مُصاحَبَهَ الفُساقِ، فَاِنَ الشَرَ بِالشَرِ مُلحَق. وَ وَقِرِ اللهَ وَ اَحبِب با بدکاران دوری کن، که بدی به بدی پیوندد. خداوند را بزرگ دار و دوستانش را اَحِباءَهُ. وَ احذَرِ الغَضَبَ، فَاِنَهُ جُند عَظیم مِن جُنُودِ اِبلیسَ. وَالسَلامُ. دوست بدار. از خشم بپرهیز، که خشم سپاهی بزرگ از سپاهیان ابلیس است. والسلام.
به نوشته «ویکی شیعه»، حارث بن عبدالله همدانی، یا حارث اعور، تابعی کوفی (درگذشته به سال 65 قمری)، از اصحاب امام علی (ع) و از نخستین بیعت‌کنندگان با ایشان در مدینه بود. حارث اعور احادیث و خطبه‌های امیرمؤمنان (ع) را می نوشت و به نوشته شوشتری، او نخستین گردآورنده خطبه‌های امام علی (ع) است.
روایات بسیاری به نقل از حارث در کتاب‌های شیعه و اهل سنت آمده است. وی از امام علی (ع)، عبدالله بن مسعود و زید بن ثابت حدیث نقل کرده و بسیاری از او حدیث نقل کرده‌اند. ذهبی از حارث با عناوینی چون علامه، فقیه، امام و کثیرالعلم یاد کرده است.
پایان پیام /