غفلت از استاندارد‌های مناسب برای سوخت‌های فسیلی

مهدی پیرهادی در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم با انتقاد از ترک فعل دستگا‌ه‌های متولی و موظف در قانون هوای پاک و همچنین اعضای کمیته اضطرار آلودگی هوا اظهار کرد: با وجود تحمیل هزینه‌های سنگین به نظام سلامت به دلیل آلودگی هوا، سیاست‌گذاران و تصمیم‌سازان همچنان در دو راهی انتخاب از گزینه‌ای که به نفع ارتقای سلامت جامعه منجر می‌شود، دچار تعلل می‌شوند.

وی با اشاره به انتقاداتی که درباره آلودگی هوا در صحن شورای شهر داشت و با واکنش برخی از افراد به‌ویژه مدیران نفتی مواجه شد، ادامه داد: پای موضوع به اظهار نظر رئیس جمهور، رئیس قوه قضاییه و موضع‌گیری بعضی از نمایندگان مجلس نیز کشیده شد، این در حالی است که همان حرفی را که در گزارش دردناک و تلخ کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی که در تیره ماه 1402 در مجلس قرائت شده بود، در صحن شورا مطرح کردم.

پیرهادی با تأکید بر تصویب قانون هوای پاک در سال 96، عنوان کرد: متأسفانه در سنوات گذشته شاهد مازوت‌سوزی در اطراف پایتخت برای «جبران کسری گاز زمستانی» بوده‌ایم و شاهد آن شاخص آلایندگی دی‌اکسید گوگرد به‌ویژه در مقاطع سرد سال است که به نحو معناداری سیر صعودی می‌گیرد. این امر جز با تغییر الگوی سوخت در صنایع و نیروگاه‌ها و جایگزینی سوخت سنگین نظیر گازوئیل و نفت کوره و نظایر با گاز آن به‌ویژه که در فصول سرد و با کاهش سهمیه گاز هیچ توجیه دیگری ندارد.

رئیس کمیسیون سلامت محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران گفت: با اعلام مازوت‌سوزی در اطراف استان تهران مطابق با گزارش کمیسیون اصل نود در دو نیروگاه در استان‌های مجاور استان تهران و با تأکید مسئولین سازمان هواشناسی که صریحاً اعلام کردند در صورت سوزاندن مازوت به‌ویژه در استان‌های غربی با توجه به الگوی وزش باد که عمدتاً از غرب و شمال غرب به سمت تهران جریان دارد، ورود آلودگی‌های گازی حاصل از سوختن مازوت که عمدتاً دی اکسید گوگرد (2so) هستند به هیچ وجه امر بعیدی نیست.

وی افزود: رهگیری غلظت این آلاینده گازی به تفکیک مناطق، مشخص می‌کند نواحی نزدیک‌تر به صنایع و نیروگاه‌های مستقر در داخل یا حریم شهر تهران با غلظت به مراتب بیشتری از آلاینده (2so) روبه‌رو بوده‌اند که مؤید جایگزین شدن سوخت مایع به جای گاز است.

رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران تصریح کرد: اگرچه طی روز‌های گذشته شاخص کیفیت هوا به لحاظ غلظت ریزذرات معلق افزایش پیدا کرده است، اما این نگرانی کماکان پابرجاست که گزینه مازوت‌سوزی که طی سال‌های گذشته به‌ویژه در زمستان همواره بر روی میز صنایع و نیروگاه‌ها بوده باز هم عرصه را بر ریه شهروندان تنگ‌تر کند.

وی ادامه داد: البته ذکر این نکته بسیار حائز اهمیت است که استاندارد‌های مناسب برای سوخت‌های فسیلی که صریحاً در ماده 18 قانون هوای پاک مصوب سال 1396 مصرح شده است و وزارت نفت را مکلف به رعایت استاندارد در این مورد کرده است سال‌هاست به عناوین مختلف مغفول مانده است و عدم رعایت استاندارد مناسب نه‌تنها شامل مازوت که سایر سوخت‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند.

پیرهادی با تحلیل آماری سال‌های گذشته، گفت: در سال‌های گذشته نیز به دنبال جیره‌بندی گاز صنایع استفاده از سوخت مایع با وجود تبعات آن تنها راه پیش پای صنایع برای استمرار فعالیت بود که منجر به افزایش غلظت (2so) در هوای تهران و برخی دیگر از کلان‌شهر‌ها و تهران شد که میانگین شاخص کیفیت هوا به لحاظ (2so) در آن مقطع زمانی جهش قابل ملاحظه‌ای کرد.

وی خاطرنشان کرد: مسئله مهمی که سیاست‌گذار باید به آن توجه کند، پایداری آلاینده ناشی از مازوت‌سوزی در هواست؛ (2so) می‌تواند بین دو تا چهار روز در لایه‌های پایینی جو باقی بماند و هوا را آلوده نگه دارد یا هوای آلوده به ذرات معلق را سمی کند. به این ترتیب آثار سوء هر یک روز مازوت‌سوزی توسط صنایع کوچک و بزرگ تا چند روز بعد در شهری مثل تهران ملموس است و شهروندان ناگزیر به تنفس این آلاینده با غلظت بیش از حد معمول برای چند روز پیاپی خواهند بود.

رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران ادامه داد: مواجهه کوتاه مدت با غلظت‌های بالای گاز دی اکسید گوگرد می‌تواند سلامت شهروندان را به جد در معرض خطر قرار دهد. افراد مبتلا به آسم یا بیماری انسداد مزمن ریه (COPD) در خطر بیشتری هستند. کودکان خردسال و سالمندان نیز در معرض خطر هستند و علائم این بیماری نیز شامل تنگ و سفت شدن مجرا‌های تنفسی در ریه‌ها، سرفه کردن، خس خس کردن و تنگی نفس است.

وی افزود: این آلودگی همچنین می‌تواند باعث تحریک مجرای بینی، گلو و چشم‌ها شود. مواجهه بلندمدت با ذرات معلق تولید شده در اثر واکنش دی اکسید گوگرد با سایر ترکیبات موجود در هوا، به‌ویژه برای افرادی که حساسیت دارند می‌تواند عمیقاً بر سلامتی اثر بگذارد و باعث تحریک و التهاب شده و به جداره ریه‌ها آسیب رسانده و نیز بیماری‌های تنفسی و قلبی از جمله آمفیزم و برونشیت را وخیم‌تر کنند، به همین دلیل، کودکانی که در مناطق دارای غلظت بالای دی اکسید گوگرد زندگی می‌کنند ممکن است با افزایش سن دچار مشکلات تنفسی شوند.