فارس من | چرا قوه قضائیه با توهین‌کننده به شهید سلیمانی برخورد نکرد؟
گروه حقوقی و قضایی خبرگزاری فارس - ماه گذشته همزمان با ایام سالگرد شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی، توییت‌های یک خبرنگار با محتوای توهین به سیدالشهدای مقاومت منجر به خشم گسترده کاربران شبکه‌های اجتماعی شد.
با این حال توهین به سردار سلیمانی اولین توهین هادی مهرانی، خبرنگار و فعال رسانه‌ای اصلاح طلب به شخصیت‌های مورد احترام عموم مردم ایران نبود و وی پیشتر نیز در توییت‌هایی به شخصیت‌هایی مانند آیت الله مصباح یزدی، آیت الله بهجت و دیگر مفاخر و بزرگان ایران توهین کرده بود.
با این حال پس از گذشت بیش از یک ماه از این مطالبه، هنوز پرونده‌ای قضایی برای این خبرنگار ایجاد نشده است و برخی معتقدند با توجه به قوانین کیفری موجود اصولا امکان پیگیری قضایی این موضوع وجود ندارد. در همین راستا جمع گسترده‌ای از مردم با ایجاد پویش‌هایی خواستار برخورد قضایی با این خبرنگار شدند. در این میان پویش «برخورد با روزنامه‌نگار هتاک به شهید سردار حاج قاسم سلیمانی» در سامانه فارس با حمایت بیش از 14 هزار نفر از کاربران این سامانه از جمله پویش‌های پرامضا درباره این موضوع بود.
علی ولی‌پور وکیل عضو مرکزوکلای قوه قضائیه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس درباره ابعاد حقوقی توهین به سردار سلیمانی و امکان پیگیری قضایی آن اظهار کرد: به طور کلی جرم دارای دو جنبه است، یک جنبه عمومی و جنبه دیگر خصوصی. در جرایمی که جنبه عمومی آنها غالب است علاوه بر تضرر شخص بزه دیده، وجدان عمومی را نیز جریحه دار کرده است.
در قانون توهین جرم عمومی نیست
در قانون مجازات اسلامی جدید مصوب سال 1392 در بند 1 ماده 100 جرم توهین به اشخاص حقیقی و حقوقی جرم عمومی در نظر گرفته نشده است و بنابراین دادستان نمی‌تواند راسا به موضوع ورود کند و تنها شخصی که به او توهین شده می‌تواند با شکایت خود موضوع را پیگیری کند.
وی افزود: ماده 608 قانون مجازات اسلامی بیان می‌کند «توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک، چنانچه موجب حد قذف نباشد، به مجازات شلاق تا (74) ضربه و یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود». البته متأسفانه قانون کاهش مجازات حبس تعزیری مجازات شلاق را حذف کرد و جزای نقدی نیز کاهش یافت و به جزای نقدی درجه 6 تبدیل شد.
ولی پور درباره موضع قانونگذار درباره توهین به اشخاص فوت شده گفت: قانون مجازات درباره توهین به شخص فوت شده اعم از شهید و یا غیرشهید ساکت است. از این رو به نظر میرسد این موضوع قابل پیگیری قضایی نباشد؛ چرا که جرم توهین قائم به شخص بوده و می‌توان گفت وقتی به کسی توهین شده مستقیما حیثیت و آبروی خودش مورد هجمه و بزه قرار گرفته و نه شخص دیگری مانند خانواده او. از طرفی در حق تعقیب کیفری جرم توهین توارث نیز نداریم و وراث متوفی نمی‌توانند به جای فرد فوت شده طرح شکایت نمایند.
حرمت میت مانند حرمت فرد زنده است
وی افزود: البته ما در فقه یک قاعده مسلم داریم که حرمت میت مانند حرمت فرد زنده است (حرمه المیت کحرمه الحی)؛ بنابراین حکم حرمتی که بر زنده بار می شود برای مرده نیز صادق است. بر همین اساس تعرض جسمی به مرده نیز در قانون مجازات اسلامی به صورت جزئی جرم‌انگاری شده است اما قانون به تعرض غیرجسمانی به مرده از جمله توهین به شخصیت او توجه نداشته است.
توهین به فرد فوت‌شده قابل پیگیری نیست
این وکیل دادگستری تصریح کرد: بنابراین مبتنی بر قانون مطبوعات، قانون جرائم رایانه ای و قانون مجازات اسلامی و قانون تعزیرات که مصادیق توهین در آنها تبیین شده است، توهین به فرد فوت شده قابل پیگیری نیست.
وی افزود: البته ناظر به موضوع مورد بحث، شاید بتوان برخی موارد را ملحق به توهین به مقدسات دینی دانست. یعنی بگوییم توهین به شهید والامقامی مانند شهید سلیمانی توهین به مقدسات است که البته بعید است با توجه به اصل تفسیر مضیق قوانین کیفری مورد قبول قضات قرار گیرد.
بن‌بست راهکار مدنی
ولی پور در ادامه پیگیری حقوقی و مدنی را طریق موفق‌تری در مطالبه این مورد تأسف بار در نظام حقوقی ایران توصیف کرد و گفت: راه دیگری که باقی می‌ماند این است که موضوع از طریق دادگاه مدنی و بحث جبران خسارت معنوی پیگیری شود. با این توضیح که اگر با توهین آبروی خانواده شهید سلیمانی مخدوش شده باشد، خانواده ایشان امکان مطالبه خسارت و عذرخواهی از توهین‌کننده را خواهند داشت.
وی افزود: البته درباره این موضوع نیز ایراداتی وجود دارد؛ چراکه برای احراز مسئولیت مدنی سه رکن وجودخسارت، زیان زننده و انتساب خسارت به زیان زننده، باید وجود داشته باشد و در اینجا اثبات وجود ضرر محل اشکال است؛ چون به آبرو و احترام شهید سلیمانی با توهین از طرف این خبرنگار هیچ لطمه‌ای وارد نشده است.
خلاء مشهود قوانین درباره جرم توهین
این وکیل دادگستری در پایان با تأکید بر لزوم اصلاح قوانین در حوزه جرم توهین تصریح کرد: واضح است که قانون ما در خصوص پیگیری توهین به اشخاص فوت شده مخصوصا اشخاص نمادین مکتب اسلامی و ایرانی ضعف دارد و دارای خلاء میباشد و لازم است که این موضوع اصلاح شود.
بنابراین به نظر میرسد با عنایت به خدشه‌دار شدن افکار عمومی در مواجه با توهین به بزرگانی نظیر سردار سلیمانی، ضروری است که نمایندگان مجلس به اصلاح قوانین کیفری در خصوص مجازات توهین توجه ویژه‌ای داشته باشند تا با ایجاد ابزار قانونی برخورد با چنین ناهنجاری‌هایی از بی‌کیفرمانی اعمال قبیحی مانند توهین به مفاخر کشور جلوگیری شود.
انتهای پیام /