فوتبال ایران آماده نجات جان فوتبالیست‌هاست؟
با وجود جذابیت‌های بسیاری که فوتبال برای علاقه‌مندان به این رشته دارد، همواره خطر مصدومیت بازیکنان را تهدید می‌کند و امدادرسانی به فوتبالیست‌ها تبدیل به یکی از مهم‌ترین عوامل شده و به تازگی در دیدار ذوب آهن و تراکتور پزشکان دو تیم جان دو بازیکن مصدوم خود را نجات دادند؛ با این حال باز هم نگرانی‌هایی درباره چگونگی امدادرسانی به فوتبالیست‌ها وجود دارد.
در هیاهوی هفته هفدهم لیگ برتر ایران، یک برخورد سخت میان بازیکنان تراکتور و ذوب آهن می‌توانست تبدیل به یک حادثه دلخراش و تراژدی تلخ تبدیل شود، اما با اقدام به موقع نیرو‌های پزشکی و امداد حاضر در ورزشگاه و پزشک‌های دو تیم حاضر در مسابقه، خطر بزرگ از سر فوتبال ایران رفع شود.
سیدمحمد حسینی، مدافع تراکتور و امیرحسین صدقی هافبک ذوب‌آهن دیروز در ورزشگاه فولادشهر در متن این برخورد بودند و بعد از اینکه در تقابل برای زدن ضربه توپ در آسمان، سر به سر شدند، به سرعت روی زمین فرود آمدند و بازیکن تراکتور بیهوش شد. بعد از این اتفاق با درخواست پزشکان دو تیم، دستگاه‌های اورژانس دو بازیکن را به سرعت راهی بیمارستان کردند.
هنگام مسابقه اخبار منتشر شده از مسابقه از بیمارستان، حاکی از رفع خطر و بهبود هر دو بازیکن بود. فردای بازی، حسینی در گفتگو با ایسنا به بیان وضعیتش بعد از برخورد با مدافع ذوب‌آهن پرداخت و گفت: «بعد از صحنه برخورد با بازیکن حریف دچار بیهوشی و فراموشی موقت شدم و حتی برای دقایقی به یاد نیاوردم که چه اتفاقی برایم رخ داده است!»
این اتفاق یادآور برخی تصاویر و لحظات تلخ در سالیان گذشته است. کم نیستند تعداد بازیکنانی که به خاطر شوک ناگهانی در داخل زمین و رسیدگی دیرهنگام و بعضا نادرست نیرو‌های امدادی جان خود را در زمین چمن از دست داده‌اند.
نگرانی از کاستی‌های امدادی و پزشکی فوتبال ایران با اتفاقاتی که این روز‌ها در دنیای فوتبال رخ می‌دهد، همواره این نگرانی وجود دارد که به علت وجود کم و کاستی‌های موجود هنگام این قبیل اتفاقات، عوامل امدادی به خصوص مسئولان برانکار که وظیفه حمل و خروج ورزشکاران از زمین را برعهده دارند، به خوبی این مسئولیت را انجام ندهند.
شاید این مساله در دیدار‌های لیگ برتری کمتر نمود داشته باشد، اما وقتی پای لیگ‌های پایه و محلات به میان بیاید، این مساله تشدید می‌شود چرا که حتی برخی از بازی‌ها بدون وجود دستگاه‌های آمبولانس یا حتی یک پزشک برگزار می‌شود.
عباس تیموری، دبیر هیات فوتبال تهران که در دیدار‌های مختلفی به عنوان نماینده این استان حضور دارد، در گفتگو با ایسنا، درباره وضعیت آموزش به نیرو‌های امدادی برای اقدامات هنگام مصدومیت فوتبالیست‌های حرفه‌ای و نحوه انتخاب این افراد برای حضور در مسابقات گفت: وقتی یک مسابقه در تهران برگزار می‌شود، باشگاه میزبان مسئولیت صفر تا صد برگزاری مسابقه را برعهده دارد. عوامل برانکار معمولا توسط هیات‌های فوتبال یا مدیران مجموعه‌های ورزشی معرفی می‌شوند. مثلا در ورزشگاه دستگری مدیر مجموعه یکسری از پرسنل را در نظر می‌گیرد، اما در تهران، این عوامل را توسط دپارتمان و کمیته پزشکی به صورت اجرایی و عملیاتی و میدانی آموزش داده‌ایم که وقتی یک عامل برانکار وارد زمین می‌شود باید چه اقداماتی انجام دهد. مثلا قسمت جلوی برانکار به کدام سمت باشد یا با بازیکنی که کفتش در رفته، چطور برخورد شود و او را چطور حمل کنند.
او در واکنش به این سوال که آیا عواملی که توسط مسئولان ورزشگاه‌های معرفی می‌شوند، شناختی به شیوه‌نامه‌های امدادرسانی دارند یا خیر؟ اظهار کرد: این عوامل به مدت 10 سال در ورزشگاه آزادی کار می‌کنند. اینطور نیست که هر بازی یک گروه بیاید. عوامل امداد، ثابت هستند.
نیرو‌های امدادی سالانه دو بار آموزش می‌بینند این مقام مسئول درباره حضور عوامل هلال احمر به عنوان نیرو‌های امدادی در ورزشگاه انزلی خاطرنشان کرد: به انزلی اشاره کردید که از نیرو‌های آموزش دیده هلال احمر استفاده می‌کنند. در سایر ورزشگاه‌ها هم از عواملی استفاده می‌شود که آموزش‌های لازم را دیده‌اند. در ورزشگاه آزادی هر سال دو بار آموزش می‌دهیم. یک بار برای مسابقات داخلی و یک بار هم برای مسابقات لیگ قهرمانان آسیا یا جام جهانی به کارکنان مربوطه آموزش می‌دهیم.
دبیر هیات فوتبال استان تهران به نقش کلیدی پزشکان تیم‌ها در هنگام مصدومیت بازیکنان اشاره کرد و گفت: هنگام حادثه پزشک تیم میزبان یا مهمان ماموریت خود را انجام می‌دهد و عوامل برانکار و پزشک استادیوم هم کمک حال او هستند.
او با اشاره به اتفاقی که در بازی تراکتور و ذوب آهن برای محمدحسین و امیرحسین صدقی رقم خورد، گفت: من شاهد بودم که پزشک تیم میزبان و مهمان وارد زمین شدند. علاوه بر آن پزشک ورزشگاه هم کنار آن‌ها بود. در تهران دکتر پورمند کنار عوامل برانکار حضور دارد. در اصفهان هم یک پزشک در ورزشگاه این وظیفه را برعهده دارد. در نهایت این پزشک هر تیم است که دستور نهایی را می‌دهد. مثلا پزشک تصمیم می‌گیرد که بازیکن به رختکن برود یا راهی بیمارستان شود. وظیفه آسیب شناسی با پزشک تیم است.
هنوز پروتکل‌های ضربه مغزی به ایران نرسیده است! او با اشاره به اینکه "هنوز پروتکل‌های ضربه مغزی در لیگ برتر ایران اجرا نمی‌شود، " یادآور شد: اگر یادتان باشد در جام جهانی علیرضا بیرانوند از ناحیه سر ضربه دید، در نتیجه سرمربی تیم ملی هم از پروتکل ضربه مغزی و تعویض اضطراری استفاده کرد. به همین دلیل دپارتمان پزشکی فیفا مانع حضور بیرانوند در بازی دوم شد تا از سلامتی او مطمئن شود. البته این قانون الان در ایران وجود ندارد و باید در پروتکل‌های آینده الحاق شود. الان در برخی لیگ‌های مهم مانند لوشامپیونه اجرا می‌شود، اما در لیگ خودمان نیست.
چند سال قبل لئاندرو پادوانی، مدافع برزیلی سابق استقلال در جریان دیدار تیمش با فولاد خوزستان به دلیل برخورد با هم تیمی خود نقش بر زمین شد و از زمین بیرون رفت. کسی در آن لحظه فکر نمی‌کرد که این اتفاق آغاز مشکلات پادوانی است و او توانایی خود برای راه رفتن را از دست خواهد داد.
پادوانی بعد‌ها گفت که هنگام جابجایی او از زمین فوتبال با برانکار، پروتکل‌های لازم انجام نشده است و همین مساله مشکلات او را دو چندان کرده است!
احتمال امدادرسانی اشتباه به پادوانی؟ تیموری در واکنش به این مساله می‌گوید: احتمال دارد این مساله برای پادوانی رعایت نشده باشد، اما وقتی این اتفاق رخ داد، دکتر ستوده که پزشک با باتجربه‌ای است، در استقلال فعالیت می‌کرد و آدم تازه‌کاری نیست. شک نکنید که او به خوبی می‌داند چه می‌کند. بعید نیست این اتفاق در سطوح پایین رخ دهد. تیم استقلال یا پرسپولیس و تیم‌های لیگ برتری از پزشکی استفاده می‌کنند که پروتکل‌ها را می‌دانند. شاید من و امثال من در هنگام این حوادث دست و پای خودمان را گم کنیم، ولی پزشک‌ها در این قضیه تجربه دارند و نهایت کمک را می‌کنند. من در سال روی 200 مسابقه نظارت دارم، اما می‌بینم پزشکان حاذق هستند و اگر تجربه نداشته باشند، اتفاقات بدی می‌افتد. خدا را شکر در قضیه بازیکن تراکتور هم این اتفاق به خیر گذشت.
او درباره حضور عوامل حرفه‌ای در تیم پزشکی و امدادی بازی‌ها گفت: در شهر‌هایی مثل اصفهان، تبریز و خوزستان که تیم‌های لیگ برتری دارند این مسائل رعایت می‌شود و مدیرعامل تیم‌ها هم پیگیر هستند، اما در سطوح پایین تیم‌ها پزشک ندارند. گاهی دستگاه آمبولانس هم وجود ندارد. در طول سال با بازی‌هایی در لیگ استان تهران مواجه هستیم که به علت نبود دستگاه آمبولانس، به سود تیم مهمان 3 بر صفر اعلام می‌شود. حتی تیم میزبان باید دستگاه شوک قلبی را هم تعبیه کند. به علت مشکلات تیم‌ها کمیته پزشکی استان تهران 70 پزشک‌یار آموزش دیده را معرفی می‌کند که تیم‌ها برای مسابقات خود می‌توانند با این پزشکان قرارداد ببندند تا جلوی هر حادثه تلخی گرفته شود.
منبع: خبرگزاری ایسنا از میان اخبار