فیلترینگ و سانسور با رؤسای جمهور بالقوه به کدام سو خواهد رفت؟
مسائل کلان فرهنگی مطرح شده در جریان انتخابات به سه کلان مسئله هنر و سینما، حجاب و عفاف و سبک زندگی و همچنین فضای مجازی و رسانهها تقسیم میشوند که در بخش دوم به فیلترینگ و سانسور خواهیم پرداخت.
به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو - فاطمه قربانی رضوان؛ سانسور و فیلترینگ دو مسئله مهمی که از جنبههای گوناگون فرهنگی و اجتماعی در سالهای گذشته در صدر مباحث قرار گرفته است. رئیس جمهور به عنوان مهمترین فرد دخیل در تصمیم گیری در خصوص این دو مسئله میتواند راهبردهای گوناگونی را در جهت تغییر یا تعدیل قوانین ارائه دهد. از این رو بسیاری از مخاطبان مناظرات چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری براساس نظرات نامزدها در خصوص این دو مسئله دست به انتخاب میزنند.
میزگرد فرهنگی هر شش نامزد با سوالی در خصوص سانسور و فیلترینگ همراه بود. اما نقطه اشتراک هر شش نامزد را میتوان در یک واژه یعنی تمکین به قانون و اقدام در راستای آن خلاصه کرد. با این حال با نگاهی جزئی به نظرات هر یک از نامزدها به بیان نظرات هر یک میپردازیم.
جلیلی پاسخ به مسائلی همچون فیلترینگ را فرهنگی دانست نه امنیتی. او با اشاره به اینکه آگاه است عرصه فضای مجازی ابعاد گوناگونی دارد و امروزه با زندگی مردم عجین است، برای مقابله با آسیبهای آن راهکاری همچون ایجاد مسئولیت پذیری و نه محدودیت را پیشنهاد کرد. این نگاه نشان میدهد که جلیلی با دیدی باز و نه محدود در خصوص این مهم اقدام خواهد کرد. باتوجه به شعار این نامزد انتخابات یعنی یک جهان فرصت، او به دنبال این شعار راههای مختلفی را درخصوص یافتن راهکارهایی در جهت ایجاد فضای گسترده و نمود این فرصتها و مسئولیتها در خصوص فضای مجازی ایجاد خواهد کرد. اگرچه که او از طیف انقلابیون شمرده میشود و گروهی معتقدند فیلترینگ از سوی این جبهه مدیریت میشود، جلیلی با بیان دیدگاههای خود تاکید داشت که نگاهی مسئولیت پذیر متکی به مردم و نه حزبی را عرضه خواهد داشت و مخالف رویکرد امنیتی در خصوص فیلترینگ است.
رویکرد قالیباف در خصوص فضای مجازی نیز تاییدی بر قانون دارد. او با بیان اینکه درحوزه فضای مجازی باید حضور قدرتمندانه و موثر همراه با حکمرانی داشته باشیم، شرایط خارج از این حکمرانی را ولنگاری دانست و سراسر دنیا را دارای حکمرانی در حوزه فضای مجازی معرفی کرد. او محدودیت در فضای مجازی را بدون شک حتمی خواند، اما این محدودیت را تنها برای جلوگیری از ولنگاری مورد تایید دانست. قالیباف در خصوص فیلترینگ معتقد است که قانون بد باید اصلاح شود، اما نباید گفته شود که قانون اجرا نشود. او در برنامه مناظرات فرهنگی رسما اعلام کرد که با موضوع فیلترینگ مخالف است، چون خطرات و فساد زیادی به دنبال دارد. او فضای مجازی را یک فرصت دانست. درواقع قالیباف با نگاهی محتاطانه در خصوص فیلترینگ اعلام موضع کرد و اگرچه در میزگرد فرهنگی اعلام کرد که محدودیتها برای جلوگیری از ولنگاری هاست، در برنامه مناظره که مخاطبان بیشتری آن را دنبال میکردند از مخالفت صددرصدی خود از فیلترینگ سخن گفت، اما در شرایط تهاجم امنیتی همچون حوادث 1401 فیلترینگ را راهکار موثر دانست.
پزشکیان فیلترینگ و سانسور را کلیدواژه اصلی مباحث خود در تمامی مناظرات و میزگردها قرار داد. او که نماینده طیفی است که به جد مخالف صددرصدی فیلترینگ هستند، با بیان آنکه در مقابله با فیلترینگ تلاش خواهد کرد رای گروه زیادی از افراد را به خود متوجه کرد. او در پیامی توییتری نوشت: «تمام تلاش خود را برای اصلاح نظام ناکارآمد فیلترینگ به کار میبندم تا هزاران کسبوکار فعال در فضای مجازی که میلیونها ایرانی در آن مشغول به کار هستند را به چرخهی اقتصاد باز گردانم». اما نکته اینجاست که این نامزد انتخاباتی بی آنکه به پیامدهای مثبت فیلترینگ و اهمیت آن در برخی مواقع حساس امنیتی اشارهای کند به طور کلی آن را رد کرد و با وعده رفع فیلترینگ قدمی متفاوت در جذب آراء برداشت.
پورمحمدی در خصوص فیلترینگ از همان ابتدا مخالفت صریح خود را اعلام کرد. او فیلترینگ را بازی سیاسی و امنیتی خواند که مردم در آن متضرر شدند. او با اشاره به فروشگاههای اینترنتی و از بین رفتن کسب و کارهای فراوان بیان داشت که تمام تلاش خود را در جهت حذف فیلترینگ و از میان برداشتن vpnها انجام خواهد داد. اگرچه با این رویکردی که پورمحمدی از خود ارائه کرد نگاهی تک بعدی و نه جامع از خود نشان داد به طوری که گروهی نظرات او را در راستای کسب آراء دانستند. درواقع پورمحمدی با نادیده گرفتن جنبه امنیتی فیلترینگ، صرفا با بیان بعد اقتصادی آن یک روی سکه را که از سوی مردم بیشتر مورد توجه است مورد ارزیابی قرار داد، بی آنکه با صحبت از روی دیگر فیلترینگ از عملکرد قانونی این محدودیت سخن بگوید.