قرن پانزدهم؛ زمان اجرای سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

به گزارش ایسنا، سیدحسین میرمعزی و حمید ابدی مرزونی امروز با ارائه مقاله ای به دهمین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به تبیین منطق ساختار کلان سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت پرداختند. سیدحسین میرمعزی، عضو هیات علمی گروه اقتصاد که مقاله خود را در سالن شماره یک کنفرانس ارائه کرد، گفت: سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت سند بالادستی همه اسناد برنامه ای کشور و سندی مرجع برای چشم‌انداز، سیاست ها و برنامه های کشور خواهد بود. وی ادامه داد: این سند دارای ساختار کلان ویژه ای است که مشتمل بر دو بخش «اسلامی» و «ایرانی» است. بخش اسلامی سند مشتمل بر «مبانی نظری»، «مبانی عملی یا اصول»، «آرمان‌ها» و بخش ایرانی آن مشتمل بر «رسالت»، «افق» و «تدابیر» است. در این مقاله منطق حاکم بر ساختار کلان سند و نظام معنایی که گزاره‌های سند الگو را به این نحو در کنار هم سامان داده، بیان می شود. تبیین منطق این ساختار، علاوه بر پاسخگویی به ابهامات نخبگان، بستر و زمینه‌ای برای به‌کارگیری بهتر این سند در مقام چشم‌اندازنگاری، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی خواهد بود. میرمعزی تبیین منطق ساختار کلان سند را منوط به تبیین سه مقدمه مهم و اساسی دانست و افزود: این سه مقدمه اساسی عبارتند از «مفهوم فرامکتبی و مکتبی پیشرفت»، «تمدنی و کلان بودن مقیاس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت» و «مسئله‌ی ثبات شریعت و تغییرات جوامع بشری» است. آنگاه با تکیه بر این سه مقدمه می توان منطق تقسیم گزاره های سند به دو بخش «اسلامی» و «ایرانی» و تقسیم گزاره های هر بخش به سه بخش پیش گفته را توضیح داد. دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهار کرد: مطابق بیانات مقام معظم رهبری، سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت پس از طی شدن فرآیند ارتقاء و تکمیل از ابتدای قرن پانزدهم شمسی به عنوان سند بالادستی نسبت به همه‌ی اسناد برنامه ای از قبیل چشم‌انداز، سیاست های کلان و برنامه های پنج ساله و سالانه کشور ابلاغ می‌شود. این سند حاوی ساختاری شامل 6 بخش مبانی، اصول، آرمان، رسالت، افق و تدابیر است که ذیل هر بخش، مجموعه‌ای از گزاره‌ها قرار دارند. بخشی از پرسش‌ها و ابهاماتی که در مورد سند الگو از سوی نخبگان مطرح شده است، مربوط به شاکله و ساختار کلی این سند است. معزی خاطرنشان کرد: با توجه به منزلت تمدنی و بالادستی این سند نسبت به سایر اسناد و احیانا تاثیری که بر آن اسناد خواهد داشت، ضروری است منطق پشتیبان ساختار کلان این سند تبیین شود. تبیین این منطق، کمک خواهد کرد دستگاه‌های متولی امر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی، با فهم منطق چینش گزاره‌ها، روابط میان بخش های سند را دریابند. اگرچه در مقام چشم‌اندازنگاری، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی، عمدتا مفاد بخش‌های «افق» و «تدابیر» سند الگو مبنا قرار خواهد گرفت، لکن گزاره‌های این دو بخش بدون نظر به نظام معنایی کل سند الگو، به صورت صحیح و دقیقی قابل فهم و بهره‌برداری نخواهد بود. عضو هیات علمی گروه اقتصاد یادآور شد: سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از دو بخش اصلی تشکیل شده است: بخش اول که عناصر «اسلامیت» این الگو را بیان می کند شامل سه عنصر اصلی است که عبارتند از «مبانی نظری»، «مبانی عملی یا اصول» و «آرمانها». بخش دوم که ناظر به «ایرانیت» الگو است مشتمل بر سه عنصر «رسالت» «افق» و «تدابیر» است. وی سند الگو را مشتمل بر 6 بخش دانست و افزود: سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به عنوان سند تمدنی و بالادستی کلیه‌ی اسناد برنامه ای کشور دارای ساختار کلان شش‌بخشی است. بر اساس دلالت‌های برآمده از نحوه‌ی پاسخگویی به مسئله‌ی «ثابت متغیر» در شریعت اسلامی، سند الگو حاوی دو بخش است. بخش اسلامی که حاوی گزاره‌های ثابت، فرازمانی و فرامکانی است که به صورت قضایایی حقیقیه انشاء شده‌اند و موضوع آن‌ها عناوین شریعت است و نه مصادیق آن و بخش ایرانی که محصول تطبیق گزاره‌های بخش اسلامی بر شرایط و مقتضیات پایدار ایران است. معزی تصریح کرد: در بخش اسلامی، «آرمان‌ها» حاوی مطلوبیت‌های فرازمانی و فرامکانی مستخرج از آیات و روایات است که با تطبیق آن بر ظرفیت‌ها، فرصت‌ها و شرایط خاص ایران در 50 سال اول قرن پانزدهم هجری شمسی، «افق» 50 ساله ایران نمودار می‌شود. «مبانی عملی یا اصول» بایدهای کلان و فرازمانی و فرامکانی برآمده از شریعت اسلامی است که چگونگی حرکت به سمت آرمان‌ها را ترسیم می‌کند. دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پایان اظهار کرد: با تطبیق این اصول بر ظرفیت‌ها و مقتضیات پایدار ایران، اقدامات اساسی که باید در دستور کار قرار گیرد، در قالب «تدابیر» نمودار شده است. «مبانی» زیرساخت و زیربنایی هستی‌شناختی است که چرایی گزینش گزاره‌های آرمان‌ها و اصول را تبیین می‌کند. «رسالت» نیز بیانیه‌ی ماموریت الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت است که حلقه‌ی وصلی بین بخش اسلامی و بخش ایرانی سند الگو است. انتهای پیام