مجموعه تئاتر شهر فقط یک ساختمان نیست

تعدادی از هنرمندان شناخته شده تئاتر روز گذشته با حضور یک گردهمایی که به دعوت مدیریت تئاترشهر صورت گرفته بود، از مسئولان شهری خواستار استمرار طرح پاکسازی محوطه تئاترشهر و اغاز اجرای عملیات عمرانی حریم این مجموعه شدند.

در این مراسم که طی دو مرحله برگزار شد ابتدا جمعی از هنرمندان تئاتر با مدیران شهرداری تهران و شورای اسلامی شهر تهران دیدار و پیرامون مسائل مختلف محیط پیرامونی مجموعه تئاتر شهر گفتگو کردند.

علیرضا نادعلی سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران، سید محمد موسوی شهردار منطقه 11، مسعود رنجبریان مدیرعامل شرکت شهربان و حریم‌بان شهرداری تهران، سرهنگ حسن رحمان پور جانشین کلانتری جامی، اسماعیل خلج نویسنده، کارگردان و بازیگر تئاترو نماینده موسسه هنرمندان پیشکسوت، قطب الدین صادقی نویسنده، کارگردان و مدرس تئاتر، امیردژاکام نویسنده، کارگردان و مدرس تئاتر، مقصود نعیمی ذاکر مدیرعامل خانه تئاتر، هادی حجازی فر بازیگر و کارگردان تئاتر و سینما، نعمتی معاون اداره کل هنر‌های نمایشی و سید محمدجواد طاهری رئیس مجموعه تئاترشهر از جمله افرادی بودند که در این نشست حضور داشتند.

شیرینی و زیبایی تئاتر شهر را باید از دور حس کنیم 

اسماعیل خلج نمایشنامه‌نویس و کارگردان پیشکسوت تئاتر گفت: اگر بخواهیم هنر در میان مردم گسترش پیدا کند، باید از جنبه ظاهری شروع کنیم که یکی از راه‌های آن، توجه به مجموعه تئاتر شهر است. این مجموعه هنری باید از دور داد بزند که مکانی فرهنگی است.

وی افزود: قبل از اینکه ما به‌عنوان جامعه تئاتری نشان بدهیم که تئاتر چیست، باید تماشاگر را جذب کنیم چراکه بدون حضور تماشاگر تئاتری اتفاق نمی‌افتد. یکی از راه‌های جذب تماشاگر تئاتر، این است که توجه او را به مجموعه تئاتر شهر جلب کنیم. در همین راستا در برنامه‌های شهری، باید شیرینی تئاتر شهر را از دور حس کنیم تا عاشق آن بشویم و دوست داشته باشیم نمایش‌هایش را ببینیم.

با همراهی هنرمندان، پاک‌سازی تئاتر شهر را رسمیت می‌دهیم

علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای شهر تهران درباره حریم تئاتر شهر گفت: این موضوع تا دوره‌ای بیشتر در حد پیگیری‌های مطبوعاتی بود و عملیاتی نشده بود. البته می‌دانستیم مطالبه جامعه هنری است.

وی افزود: متأسفانه دیدن آسیب‌های اجتماعی در پرترددترین نقطه شهر عادی شده است. در این شرایط خیلی تلاش کردیم که به‌طور هم‌زمان چند بحث را جلو ببریم؛ جمع‌آوری دست‌فروش‌ها یک‌سوی ماجرا بود و بخشی دیگر هم به زورگیران و بزهکاری‌ها مربوط می‌شد. البته این انتقاد به شهرداری وارد بود که نزدیک عید غرفه‌های بهاره را در اطراف تئاتر شهر به رسمیت شناخت که همین موضوع سبب ماندگاری آن‌ها شد و جمع‌کردن‌شان را سخت کرد. به‌خصوص که قبل‌تر بحث قمه‌کشی هم مطرح شده بود.

سخنگوی شوری شهر تهران گفت: ازآنجاکه، چون ریشه کردن این مشکلات سخت است، همه در برابر آن مقاومت می‌کنند. البته آقای چمران، رئیس شورای شهر خیلی کمک کرد و ما هم کوتاهی نکردیم.

نادعلی درباره بحث طراحی و اجرای حریم تئاتر شهر هم گفت: سال گذشته این طرح با سازمان زیباسازی مطرح شد و دوستان تئاتر شهر هم طرحی دیگر ارائه کردند. برای ما فرقی ندارد کدام طرح اجرایی شود بلکه مهم، سلامت محیط مجموعه است.

وی درباره حمایت و دلگرمی دادن هنرمندان به همکاران‌شان در شهرداری گفت: با برخی برنامه‌ها مانند اجرای نمایش‌های خیابانی، باید فضای بیرونی تئاتر شهر را پر کنیم، چون نمی‌توان اینجا را خالی گذاشت، زیرا به‌سرعت جایگزینی پیدا می‌شود. امید بیهوده هم ندهیم که برای همه دست‌فروش‌ها فوری جا پیدا می‌کنیم، زیرا این همه زمین نداریم. امیدواریم با همراهی هنرمندان، پاک‌سازی تئاتر شهر را رسمیت بدهیم تا همکاران ما دلگرم شوند که در این ماجرا تنها نیستند.

علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای شهر همچنین در پایان سخنانش گفت: قبلاً بوستان‌ها مورداستفاده خانواده‌ها بود، ولی مشکل بزرگ ما این است که امروز در اطراف تئاتر شهر که جزو میراث فرهنگی هم هست، شبانه‌روز با انواع معضلات اجتماعی مواجه هستیم و حضور دست‌فروشان سبب شده بود کنترلی بر این فضا نداشته باشیم.

مجموعه تئاتر شهر برای ما فقط یک ساختمان نیست

قطب‌الدین صادقی، کارگردان و بازیگر پیشکسوت تئاتر دیگر سخنران این نشست هم بیان کرد: دو منطقه 6 و 11 تهران به دلیل وجود مجموعه‌های نمایشی، کتاب‌فروشی‌ها و گالری‌ها جزو مناطق فرهنگی تهران هستند و تئاتر شهر، شاخص‌ترین مکان فرهنگی این منطقه است. هرچند متأسفانه امروزه وجه فرهنگی این مناطق سقوط کرده. با این وصف، کار شهرداری این دو منطقه به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارند، سخت است. به هر حال هویت یک شهر از فرهنگ آن است؛ یعنی فرهنگ به یک شهر هویت می‌دهد. شهر بدون فرهنگ، روستاست و آنچه جامعه را از حالت غریزی بیرون می‌آورد، خلق فرهنگ است.

این هنرمند گفت: بسیاری از کتاب‌فروشی‌ها تعطیل شده‌اند و شهر ما مدیریت فرهنگی ندارد. اگر نجنبیم و میان‌مایگی را کنار نزنیم، حیثیت‌مان در دنیا از بین می‌رود چراکه ما را به فرهنگ و هنرمان می‌شناسند.

قطب‌الدین صادقی تأکید کرد: مدیران می‌آیند و می‌روند، ولی هنرمندان و مکان‌های فرهنگی ماندگار هستند. تئاتر شهر برای ما فقط یک ساختمان نیست. معبدی است که قداست دارد و موتور خلاقه و الگوی تئاتر ماست پس نگذاریم تخفیف پیدا کند.

این کارگردان تئاتر افزود: دست دست‌فروشان را می‌بوسم، ولی جای‌شان اینجا نیست. به آقای کرباسچی، شهردار پیشین تهران آفرین می‌گویم که با برداشتن نرده پارک‌ها ازجمله پارک دانشجو، فرهنگ را از پشت میله‌ها بیرون آورد، ولی در حال حاضر، استقرار دست‌فروش‌ها در حریم فرهنگی این مجموعه بسیار ناشایست است. مگر آنان جلوی مسجد یا دانشگاه می‌روند. حضور دست‌فروشان در اینجا نشان‌گر دست کم گرفتن فرهنگ است درحالی‌که باید از داشته‌های‌مان مراقبت کنیم.

صادقی با ابراز تأسف از ناهنجاری‌های اجتماعی در اطراف تئاتر شهر، توضیح داد: اتفاق‌هایی که اینجا می‌افتد، سقوط اخلاق و فرهنگ است. این اتفاق‌ها در قامت هزار سالانه فرهنگ ما نیست. مسئله مهم‌تر ساماندهی درون حریم تئاتر شهر است. هرکسی در خلأ می‌تواند وارد شود؛ بنابراین حتماً باید برای اینجا برنامه داشته باشیم. ما عاشق سازندگی، خلاقیت و پاکی و قداست هستیم.

این هنرمند در پایان گفت: شهرداری و شورای شهر باید مانند شهرداری‌های دیگر کشور‌ها برای فرهنگ و هنر هزینه کنند، نه اینکه آن را آخرین اولویت بدانند.

همه ما می‌دانیم تئاتر شهر نیازمند حریم است

امیر دژاکام کارگردان و بازیگر سینما و تئاتر و تلویزیون گفت: معرفت ساده است و جهل پیچیده. همه می‌دانیم این محیط نیازمند حریم است. کدام‌یک از ما نمی‌دانیم در این سال‌ها چه جرم و جنایت‌هایی در اینجا رخ داده؟ کدام‌یک از شما حاضرید اعضای خانواده خودتان در این محدوده تردد کنند؟

او ادامه داد: خواسته ما به‌عنوان خانواده تئاتر ایجاد این حریم است و اجرای برنامه هنری در داخل آن است. شهرداری باید هزینه کند، چون وظیفه اوست و این پرسش را هم داریم که چرا از تئاتر مالیات می‌گیرند؟

نگرانی همیشگی ما وضعیت اطراف تئاتر شهر بوده است

هادی حجازی‌فر، دبیر جشنواره نوزدهم نمایش عروسکی و بازیگر تئاتر و سینما گفت: ما در دوران دانشجویی در شهر‌های دیگر بودیم، همه پول‌مان را پس‌انداز می‌کردیم که به تهران برویم و در تئاتر شهر تئاتر ببینیم.

وی ادامه داد" ممنونم که کار مهم پاک‌سازی تئاتر شهر بالاخره شروع شد، چون نگرانی همیشگی ما وضعیت اطراف تئاتر شهر بود. امیدوارم این ساماندهی استمرار داشته باشد.

این هنرمند تئاتر گفت: متأسفانه در این سال‌ها مطالبات ما جامعه تئاتری خیلی پایین آمده است. اگر ما عاشق تئاتر نمی‌شدیم، شاید اتفاق‌های بدی برای‌مان رخ می‌داد. اگر بچه‌های تئاتر فرصت کار داشته باشند، امیدشان به زندگی بالا می‌رود. هرچند به نظر می‌رسد عده‌ای تئاتر را نمی‌خواهند، اما این هنر می‌ماند. ما تئاتری‌ها هم به‌عنوان بچه‌های ناتنی در کنار بچه‌های تنی خواهیم ماند.

برای تداوم پاکسازی از هنرمندان پشتیبانی معنوی می‌خواهیم

محمد موسوی، شهردار منطقه 11 هم در این نشست گفن: مدیران شهری همه دغدغه فرهنگی دارند. خوشبختانه پاک‌سازی اطراف تئاتر شهر را انجام دادیم و ایجاد حریم هم به‌زودی اجرایی می‌شود.

وی ادامه داد: ما دغدغه آن را داریم، همچنان که بوستان دانشجو هم برای‌مان مهم است. برای تداوم این کار، ما فقط از شما، هنرمندان پشتیبانی معنوی می‌خواهیم. در چنین اتفاق‌هایی، مردم مقابل ما می‌ایستند و می‌گویند زور شهرداری به دست‌فروش‌ها رسید؛ درحالی‌که ما با دست‌فروش مواجه نیستیم بلکه با کسانی مواجهیم که کارمند دارند و درآمدشان از برخی هنرمندان ما بیشتر است.

شهردار منطقه 11 هم در پایان این گردهمایی گفت: بخش مهمی از هویت شهر تهران در محدوده اطراف تئاتر شهر تعریف می‌شود و این مجموعه، نقطه‌ای استراتژیک است.

درخواست مهم مدیرعامل خانه تئاتر از مسئولان شهرداری 

مقصود نعیمی ذاکر، مدیرعامل خانه تئاتر نیز گفت: از شورای شهر و شهرداری دعوت می‌کنم با حضور در خانه تئاتر جلسات مشترکی برای آسیب‌شناسی داشته باشیم. چون کار فرهنگی حتماً تأثیرات خود را بر مسائل اجتماعی می‌گذارد.

وی تصریح کرد: پارک دانشجو جدای از تئاتر شهر نیست و می‌تواند نجات‌دهنده دانشجویان هم باشد، اما انجام این‌ها نیازمند مهندسی فکری است.

چند نکته مهم درباره دستفروشانی که برای امرارمعاش کار می‌کنند

مسعود رنجبریان، مدیرعامل شرکت شهربان و حریم‌بان نیز گفت: محدوده تئاتر شهر همیشه دغدغه شورای شهر و شهرداری بوده. در این محدوده، همکاران ما را با چاقو زده‌اند و بعد از ساعت کار نیروی انتظامی، نگهداری اینجا سخت می‌شود.

وی ادامه داد: بعضی دست‌فروشان اینجا واقعاً خرج خانواده را می‌دهند و هرچند پاک‌سازی این مکان لازم است، اما خوب است که دست‌فروشان با یک‌فاصله‌ای، جانمایی و مستقر شوند.

نادعلی، سخنگوی شورای شهر تهران در پاسخ به او تأکید کرد که وقتی زمینه حضور دوباره دست‌فروشان ایجاد شود، جمع‌کردن‌شان آسان نخواهد بود و در این شرایط، کسی سراغ کسب‌وکار‌های قانونی نمی‌رود.

براساس این گزارش پس از برگزاری این نشست، گردهمایی اصلی برنامه با حضور تعدادی از هنرمندان شناخته شده عرصه تئاتر در سالن انتظار تالار اصلی مجموعه تئاتر شهر برگزار شد، این درحالی است که کاظم نظری مدیرکل هنر‌های نمایشی، اسرافیل فرج اللهی مدیرعامل انجمن هنر‌های نمایشی ایران، مهدی یوسفی کیا مدیرروابط عمومی اداره کل هنر‌های نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در این گردهمایی حضور داشتند.

سیدمحمدجواد طاهری، مدیر مجموعه تئاتر شهر در جمع هنرمندان و هنردوستان در تئاتر شهر گفت: درخواست هنرمندان استمرار این شرایط است که در این چندروزه شاهد امنیت بوده‌ایم و نیز اجرای طرح حریم مجموعه، دیگر درخواست ماست امیدواریم با پیگیری و همت دوستان مسئول، این طرح که در میراث فرهنگی هم مصوب شده، اجرایی شود.

امیر دژاکام نیز در ادامه گفت: «حریم پارک دانشجو باید طوری طراحی و اجرا شود که فضای درونی آن مورداستفاده هنرمندان همه رشته‌ها باشد. البته که مشکل دست‌فروش‌ها زمانی حل می‌شود که مشکلات اقتصادی کشور در گستره‌ای کلی حل شود.

شایان ذکر است مدیریت مجموعه «تئاتر شهر» طی روز‌های گذشته، همزمان با آغاز طرح بهسازی و پاکسازی محیط پیرامون «تئاتر شهر» که وضعیت بحرانی و آشفته آن طی ماه‌های اخیر مورد انتقاد شهروندان، تماشاگران و هنرمندان عرصه‌های مختلف تئاتر قرار گرفته است، از هنرمندان و فعالان عرصه هنر‌های نمایشی دعوت کرده بود تا روز یکشنبه 25 تیرماه 1402 با حضور در یک گردهمایی هم‌دلانه، از تسریع و استمرار در روند اجرای این طرح حمایت کنند.

براساس این گزارش طرح پیشنهادی مجموعه تئاترشهر برای اجرای عملیات عمرانی «حریم تئاترشهر» بر اساس ضوابط عملیات عمرانی در محوطه‌های دارای حریم عرصه و اعیان، به تصویب شورای حریم وزارت میراث فرهنگی و گردشگری رسیده است.

طبق اعلام کمیته تعیین حریم آثار تاریخی کشور، خردادماه سال 1401 ضوابط و مقررات حفاظتی عرصه و حریم اثر تاریخی تئاتر شهر تشریح و به ریاست این مجموعه اعلام شد. در این محدوده که به‌عنوان عرصه اثر تاریخ تئاتر شهر تعیین و ابلاغ شده هر گونه عملیات اجرایی و اقدامی که منجر به تخریب و یا آسیب به اثر تاریخی شود، ممنوع و رعایت ضوابط عمومی حریم مصوب آثار الزامی است.