محرم متفاوت لرستان در روزهای کرونایی
خرم آباد ایرنا - مردم سرزمین کهن و دوستدار اهل بیت لرستان از گذشته‌های دور تاکنون هر ساله ایام محرم و صفر را با آیین های خاصی سپری می کنند که آیین های "گل مالی" و "چهل منبر" این دیار در بین دوستداران اهل بیت عصمت و طهارت جایگاه خاصی دارد.
به گزارش ایرنا، اکنون که حدود 6 ماه از رویایی با بیماری منحوس کرونا می گذرد و تقریبا تمامی آیین ها و سبک زندگی دستخوش ورود این مهمان ناخوانده شده است با نزدیک شدن به ایام محرم، این بیماری مراسم های عزدارای شهادت اباعبدالله الحسین و یاران باوفای ایشان در لرستان را تحت تاثیر خود قرار داده است.
گرچه هر ساله از روزهای قبل از ماه محرم خیمه های عزادارای در جای جای این استان ولایی برپا می شد و جوانان شیفته اهل بیت در تکاپوی مراسم های عزاداری در تکایا و مساجد استان بودند اما امسال با تاکید متخصصان و مسولان تلاش می شود در نهایت فاصله گذاری و رعایت پروتکل های بهداشتی ایام عزاداری سالار شهیدان برگزار شود.
پیشگیری و پرهیز از برگزاری تجمعات بدون فاصله گذاری اجتماعی نه تنها مانع از ابتلای هرچه بیشتر مردم استان می شود بلکه کمک مهمی به کادر درمان خسته استان خواهد شد که برای نجات جان مردم استان از هیچ تلاشی حتی فدای جان خود نیز فروگذار نکرده اند.
اگرچه از روزهای پیشین مسوولان استان با تاکید بر رعایت هر چه بیشتر پروتکل های بهداشتی در آیین های عزاداری محرم دارند و حتی برخی آیین های کهن این استان همچون آیین گل مالی را نیز را ممنوع اعلام کرده اند اما همراهی و توجه مردم بر این مهم بیش از هر اقدام دیگری تاثیرگذار خواهد بود و اکنون زمان آن فرا رسیده که مردمان صاحب فرهنگ دیار لرستان با همراهی با مسولان و کادر درمان استان از هرگونه اقدامی که در تضاد با رعایت پروتکل های بهداشتی است دوری کنند و همانگونه که در سا لهای گذشته پیش قدم در برپای آیین هایی با غنای فرهنگی مردم لربودن بار دیگر بر فرهنگ این مرز و بوم صحه گذارند.
هر ساله در لرستان با فرا رسیدن ایام محرم و صفر به ویژه روزهای تاسوعا و عاشورا مردم لرستان با ارادت خالصانه به ائمه اطهار به ویژه امام حسین (ع) و72 شهید دشت کربلا غرق در عزا و ماتم می‌شوند و بر اساس رسم دیرینه خود که در عزای عزیزترین عزیزان خود را سر تا پا گل می‌کنند، در روز عاشورا با ایجاد حوضچه هایی از گل و برگزاری آیین گل مالی در عزای سالار شهیدان و اصحابش بر سر و سینه می زنند.
گل مالی آئینی است که مردم لر در سوگواری‌های مختلف از جمله در مرگ افراد خانواده یا عزاداری‌های مذهبی انجام می‌دهند.
این آئین در خرم‌آباد و مناطق اطراف آن دارای چند مرحله است که از روز هفتم محرم که به روز تراش عباس موسوم است شروع می‌شود و در روز هفتم محرم عزاداران حسینی به حمام رفته و پس از اصلاح سر و صورت و نظافت کامل، لباس‌های تمیز می‌پوشند که این روز را تراش عباس می‌نامند.
در روز تاسوعا عزاداران خاک نرم و مخصوصی به نام گل باغچاله (گل رس) را مهیا کرده و در میدان‌های بزرگ و کوچک که معمولا با آجر چینی در جلوی خیمه‌ها و تکیه‌های شهر درست می‌شود می‌ریزند و در روز عاشورا این خاک را با گلاب مخلوط کرده و گل روز عاشورا را مهیا می‌کنند.
روز عاشورا، عزاداران فراخوانده شده با حضور در تکیه‌های محله و گل مالیدن به خود گرد آتش می‌ایستند تا لباس ها خشک شود وسپس سینه زنی و عزاداری می‌کنند.
در روز عاشورا مردم لرستان از کودک و جوان، زن و مرد خود را همزمان با آغاز روز عاشورا خود را در گل و گلابی که از قبل آماده شده، غرق می‌کنند.
زنان به یاد مصیبت و بی‌برادر شدن حضرت زینب (س) گل را بر چادر سیاه و سر خود و دسته‌ها عزاداری هر کدام سعی می‌کنند خود و دیگری را کمک کنند، تا سر تا پای خود را گل یا همان خره به زبان لری را بگذارند.
در حین این مراسم نوحه‌های محلی مانند دستگیر بی‌دس حسین دسم بیر، ساقی حنا رس حسین دسم بیر (ای برادر بی‌دست امام حسین (ع) کسی که پشت و پناه وی بوده کمک من هم بکن، ای ساقی بی‌دست حسین دست من را بگیر)، ده مین دریای خی دور گرو گم کردمه (در میان دریای خون (در مروارید) گران‌بها گم کرده‌ام، سر می‌دهند.
در بین برخی مردم دیده می‌شود که پدر و مادرهای لرستانی لباس‌های به گل مالیده جوانان خود را همچنان گل‌مالی شده برای سال آینده نگه‌داری می‌کنند که این کار به نیت بیمه شدن جان و مال و سلامتی فرزندان خود است.
در روز عاشورا سازهای غمگینی در استان لرستان که به زبان محلی به آن چمرانه می‌گویند، به صدا درمی‌آید و دسته‌های عزا همزمان با آن سازها بر سر و سینه‌های خود می‌زنند.
عزاداری در لرستان از عصر عاشورا به مدت سه شب با انجام مراسم شام غریبان که عزاداران یک دستار سیاه مخصوص به نام کت را به سر و گردن و شانه‌های خود می‌پیچانند، در عزا شرکت می‌کنند و با روشن کردن شمع برای غریبی یاران و اصحاب امام حسین (ع) به پایان می‌رسد.
سوگواری دیار لرستان در این ایام جلوه ای دیگر از افتخارات مردم استان را به نمایش می گذارد و توسل به ابا عبدالله الحسین (ع) و جوش و خروش در مراسم عزای حسینی موج می زند. در این ایام حزن انگیز آیین عزاداری سنتی سینه زنی، زنجیر زنی و تعزیه خوانی مردم این دیار زبانزد عام و خاص است. لرستانی ها با برپا کردن خیمه ها و سقاخانه ها، سیاه پوش کردن سر درب مساجد و تکایا و نصب پرچم های سیاه در خیابان ها به عزاداری و سوگواری می پردازند. هیات های عزادارای حسینی لرستان در ده شب اول محرم با برگزاری آیین های سوگواری عزاداران را به سوی خود فرا می خوانند و دراین ایام هیات علم، طوق و چهل چراغ به راه می اندازند. دراین روز ها مراسم چهل منبر، تعزیه خوانی، سقا نمودن طفلان و کودکان، گهواره بستن، نذری دادن از جمله سنت های عزاداری در این استان به شمار می رود. در لرستان تکایا، محل خاصی برای عزاداری جوانان این شهر است، تکیه درب دلاکان با 150 سال قدمت قدیمی‌ترین تکیه خرم آباد است که در محله ای به همین نام واقع شده، و در حال حاضر نیز میعادگاه سوگواران حسینی است. آیین چهل منبر در روز تاسوعا برگزار می شود در این روز بانوان باید با چهره ای پوشیده شده چهل سقاخانه و یا تکیه را با پای برهنه به قصد ادای نذر رفته، شمع و چراغ روشن می نمایند و حاجت خود را از امامان معصوم طلب می کنند.
، آش و ای ری، و و داغ و ز ورات در ت‌ی اداری از آ ا در ام م و دم ا از رن ام د.
از ااد دن و و و ای ری ت‌ی اداری را ف م ر دت. آ و ی وه در روز و رای در ا ان ار د.
در چند سال اخیر، آیین عزاداری سنتی مردم خرم آباد در روز عاشورا و سنت سقاخانه های خانگی بروجرد به عنوان دو اثر معنوی استان، در فهرست آثار معنوی کشور به ثبت رسیده است.
برگزاری آیین "گل مالی" محرم در لرستان ممنوع شد
استاندار لرستان گفت: با توجه به شیوع ویروس کرونا و ضرورت حفظ سلامت مردم، محرم امسال برگزاری آیین سنتی گل مالی روزهای تاسوعا و عاشورا در استان ممنوع است.
سیدموسی خادمی افزود: با توجه به تصمیم گیری صورت گرفته مراسمی همچون شیرخوارگان حسینی نیز ممنوع شده است.
وی اظهار داشت: علاوه بر بررسی پروتکل های ستاد ملی مدیریت کرونا در ماه محرم؛ مصوبات استانی نیز صورت گرفته و به هیات های عزاداری و مذهبی ابلاغ خواهد شد.
وی تاکید کرد: بر این اساس محرم 99 پیاده روی و دسته روی هیاتها برگزار نمی شود و آیین عزاداری باید در مکان های ثابت؛ با مجوز سازمان تبلیغات اسلامی و رعایت پروتکل ها باشد.
استاندار لرستان استفاده از ماسک در هیات های عزاداری را الزامی دانست و تصریح کرد: امسال به منظور جلوگیری از ایجاد تجمعات بزرگ؛ مکان های بیشتری برای هیات های عزاداری در نظر گرفته شده است.
خادمی ادامه داد: همچنین روضه های خانگی متداول نیز ممنوع است و با توجه به شعار هر منزل یک حسینیه مردم در خانه های خود عزاداری کرده و از تجمع افرادی در یک منزل پرهیز شود.
وی با بیان اینکه امام حسین (ع) سلامت جامعه اسلامی و پیروان خود را می خواهد تاکید کرد: هر فرد ناقل کرونا همانند بمب عمل کرده و می تواند تا 15 نفر را درگیر بیماری کووید 19 کند بنابراین همه باید ایام عزاداری محرم را با رعایت پروتکل های مصوب سپری کنند.
وی اضافه کرد: با همکاری مردم استان روند ابتلا به ویروس کرونا نزولی شده که انتظار می رود این همکاری ها ادامه داشته باشد.
عزاداری ماه محرم در لرستان با رعایت مصوبات ستاد مدیریت کرونا برگزار شود
نماینده ولی فقیه در لرستان و امام جمعه خرم‌آباد نیز گفت: مراسم عزاداری ماه محرم باید بر اساس مصوبات و توصیه های ستاد ملی و استانی مقابله با کرونا برگزار شود.
حجت الاسلام و المسلمین سید احمدرضا شاهرخی افزود: شیوه نامه ای از سوی ستاد ملی مدیریت کرونا ارسال شده که باید بر اساس آن، هم عزاداری امام حسین (ع) را برگزار و هم سلامت عزاداران را تامین کرد.
وی تصریح کرد: تقویت امت اسلامی یک ضرورت و هر چه که در تعارض با این امر باشد، حرام است بنابراین باید مراسم عزاداری امام حسین (ع) به نحوی برگزار شود که زمینه برای تقویت یا تشدید کووید 19 فراهم نباشد.
وی با بیان اینکه اصل اساسی همکاری در این رابطه، بر عهده مردم است ادامه داد: بدون شک عزاداری‌های امسال با گذشته متفاوت خواهد بود و هیات های مذهبی باید آن را با رعایت فاصله اجتماعی، استفاده از ماسک و رعایت اصول بهداشتی برگزار کنند.
حجت الاسلام و المسلمین شاهرخی تاکید کرد: بر اساس بیانات مقام معظم رهبری باید از شیوه نامه های ستاد کرونا تبعیت کنیم بنابراین در این راستا مردم باید همکاری لازم را داشته باشند و افرادی در هیات ها برای این امر آموزش لازم را فراگیرند.
نماینده ولی‌فقیه در لرستان با بیان اینکه مقرر شده که دانشگاه علوم پزشکی آموزش‌های لازم را به هیات‌های عزاداری ارائه دهد، اظهار داشت: کمیته‌ای با ریاست تبلیغات اسلامی ایجاد می‌شود تا راجع به مسائل و موضوعات مختلف در رابطه با مراسم ماه محرم تصمیم گیری و اطلاع رسانی داشته باشد.
حجت الاسلام و المسلمین شاهرخی گفت: سابقه برگزاری شب‌های قدر، دعای عرفه و عید غدیر نشان داد اگر همدل باشیم و از رهنمودهای رهبری و توصیه‌های ستاد کرونا تبعیت کنیم می‌توانیم مراسم محرم را به نحو مطلوبی برگزار نماییم.
رعایت پروتکل‌های بهداشتی در هیات های عزاداری رصد می شود
فرماندار خرم آباد گفت: رعایت شیوه نامه های بهداشتی ستاد ملی و استانی مدیریت کرونا در برگزاری مراسم عزداری ماه محرم توسط هیات های مذهبی رصد و با خاطیان برخورد می شود.
جعفر طولابی روز یکشنبه افزود: برپایی آیین های عزاداری پیش رو باید با حفظ سلامت شهروندان و رعایت توصیه های بهداشتی بوده و منجر به شیوع ویروس کرونا نشود.
وی با اشاره به تاکیدات رهبری در خصوص برگزاری مراسم عزاداری محرم اظهار داشت: فرمایشات رهبر معظم انقلاب مبنای حرکت همه است و نباید فردی خود را جلوتر از آن بداند بنابراین برپایی عزاداری و حفظ سلامت مردم باید در کنار هم مورد توجه قرار گیرد.
فرماندار خرم آباد با تاکید بر اینکه همه باید پشت سر رهبر انقلاب و حول محور ولایت عمل کنند تصریح کرد: ادعاها در میدان عمل مشخض و ثابت می شود چه افرادی ولایی؛ معتقد به ولایت؛ رهبری؛ ارزش های نظام و قانون و مقرارت هستند.
طولابی اضافه کرد: شیوه نامه های ابلاغی به همه اعضای شورای اداری ارسال شود و دستگاهایی همچون شهرداری؛ اصناف؛ سازمان تبلیغات اسلامی و تشکل های مذهبی باید فضاسازی کرده و جوعمومی و معابر شهر برای ماه محرم آماده را کنند.
وی گفت: همچنین اطلاع رسانی و تشریح مصوبات ستاد ملی؛ استانی وشهرستانی کرونا توسط صدا و سیما و کمیته اطلاع رسانی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی با جدیت دنبال شود چراکه بسیاری شهروندان در فضای مجازی فعال نیستند.
فرماندار خرم آباد افزود: مسوولیت هماهنگی؛ برنامه ریزی و صدور مجوز هیات های عزاداری با سازمان تبلیغات اسلامی؛ نظارت بر نحوه رعایت شیوه نامه های بهداشتی با دانشگاه علوم پزشکی و توزیع اقلام ضدعفونی همچون الکل با سازمان صنعت؛ معدن و تجارت است.
*س_برچسب‌ها_س* *س_پرونده خبری_س*