مسابقه ملی فناوری نانو؛ نخبگان در پی حل چالش‌های اساسی کشور
در سیزدهمین دوره مسابقه ملی فناوری نانو، نخبگان جوان ایرانی به بررسی چالش‌های اساسی کشور می‌پردازند. این مسابقه با هدف شناسایی استعدادهای برتر و ارائه راهکارهای نوآورانه برای مشکلات ملی، به‌زودی آغاز می‌شود.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، علی‌اصغر اصولی مسابقه ملی فناوری نانو، با حضور دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در جهت شناسایی نخبگان نانویی کشور و همچنین ارتقای سطح گفتمان علم و فناوری نانو در دانشگاه‌ها، هرساله توسط بنیاد آموزش فناوری نانو و با همکاری بنیاد ملی نخبگان برگزار می‌شود.
سیزدهمین دوره از این مسابقه در تابستان سال 1403 در سه مرحله درحال برگزاری است. مرحله نخست از 13 تا 16 تیرماه به‌صورت غیرحضوری (آنلاین) در بستر سایت آموزش فناوری نانو برگزار شد و از میان 6714 نفر شرکت‌کننده، 400 نفر برتر این مرحله، وارد مرحله دوم شدند.
این نفرات در مرحله دوم که به‌صورت حضوری در روز 19 مردادماه 1403 در 22 حوزه سراسر کشور برگزار شد، با یکدیگر به رقابت پرداختند.
برای آشنایی با جزئیات این مسابقه ملی به سراغ عوامل برگزاری مسابقه ملی فناوری نانو رفته‌ایم.
محمد محمدی؛ مدیر ترویج دانشجویی ستاد نانو در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم می‌گوید: مسابقه ملی نانو که به مدت 13 سال است برگزار می‌شود، امروز مرحله نهایی سیزدهمین دوره خود را تجربه می‌کند. هدف این مسابقه ترویج فناوری نانو در بین دانشجویان و شناسایی نخبگان این حوزه بوده است. همچنین، در ادامه این رویداد، تلاش‌هایی برای آموزش و ترویج پژوهش و فناوری در زمینه‌های مرتبط با نانو صورت می‌گیرد.
محمدی گفت: در دوره سیزدهم مسابقه ملی فناوری نانو، حدود 6700 نفر ثبت‌نام کردند که پس از انجام دو مرحله غربالگری، این تعداد به 400 نفر کاهش یافت. این فرایند غربالگری از طریق یک آزمون برخط انجام شد.
مدیر ترویج دانشجویی ستاد نانو اعلام کرد: از میان 400 شرکت‌کننده که در آزمون حضوری چهار گزینه‌ای شرکت کردند، این تعداد به 30 نفر کاهش یافت. این 30 نفر شامل 15 دانشجو در مقطع کارشناسی و 15 دانشجو در مقطع تحصیلات تکمیلی هستند. مرحله نهایی مسابقات که از تاریخ 26 تا 30 شهریور برگزار می‌شود، در پژوهشگاه شیمی و مهندسی شیمی انجام خواهد گرفت.
وی افزود: در این مرحله نهایی، دو روز به انجام کارهای آزمایشگاهی اختصاص دارد، یک روز آزمون علمی برگزار می‌شود و در دو روز باقی‌مانده، نتایج فعالیت‌های آزمایشگاهی تحلیل خواهد شد. در نهایت، در روز آخر، شرکت‌کنندگان باید پروژه‌های خود را به داوران ارائه دهند و از آنها دفاع کنند.
محمدی همچنین خاطرنشان کرد: از هر 15 نفر شرکت‌کننده، 5 نفر مدال طلا، 5 نفر مدال نقره و 5 نفر مدال برنز دریافت خواهند کرد. همچنین، این افراد امتیاز نخبگی و جوایز نقدی از سوی ستاد نانو و بنیاد ملی نخبگان خواهند گرفت. در زمینه‌های مرتبط با پژوهش، پایان‌نامه و مقاله، حمایت‌های تشویقی مضاعفی نیز برای آنها در نظر گرفته شده است.
یک گزینه جدید نانویی برای درمان سرطان ارائه شدوی ادامه داد: هدف ما این است که دانشجویان را به اکوسیستم و زیست‌بوم فناوری نانو وارد کنیم و براساس توانمندی‌ها و علاقه‌مندی‌هایشان، حوزه‌های مختلف را به آنها پیشنهاد دهیم تا بتوانند بیشتر در زمینه‌های مختلف فناوری نانو فعال شوند.
محمدی خاطرنشان کرد: ثبت‌نام دانشجویان برای شرکت در این مسابقات از طریق انجمن‌های علمی در سراسر کشور انجام شده است. ما حدود 130 نهاد ترویجی شامل انجمن‌های علمی دانشگاهی در کشور داریم که به تبلیغ و ترویج مسابقه ملی فناوری نانو پرداخته و حتی به ثبت‌نام‌کنندگان آموزش داده‌اند.
مدیر ترویج دانشجویی ستاد فناوری نانو گفت: در واقع، ما یک زیست بوم داریم که افراد در کنار انجمن‌های علمی برای شرکت در این مسابقات ثبت‌نام می‌کنند و این انجمن‌ها نیز پیش‌قدم آموزش دیگران هستند و حتی در مرحله دوم که آزمون حضوری است، هماهنگی حوزه‌های آزمون نیز توسط این انجمن‌ها انجام می‌شود.
وی افزود: از 130 انجمن موجود در کشور، 50 انجمن به‌طور مستقیم در فرآیند ثبت‌نام و آموزش شرکت‌کنندگان دخیل بودند.
محمدی گفت: بر اساس جایگاهی که نفرات برتر در بین رتبه‌های 1 تا 15 کسب کنند، بنیاد ملی نخبگان به آنها امتیاز نخبگی اختصاص می‌دهد. پس از برگزاری مسابقه، جلسه‌ای با کارشناسان بنیاد نخبگان تشکیل خواهیم داد تا از فرآیند برگزاری مسابقات دفاع کنیم و براساس صلاحدید آنها، امتیاز نخبگی به شرکت‌کنندگان اعطا خواهد شد.
وی افزود: دانشجویان برگزیده براساس این امتیاز نخبگی می‌توانند از مزایای مختلفی مانند نظام وظیفه تخصصی، تحصیل در مقطع دکترا و فرصت‌های پسادکتری بهره‌مند شوند که این موارد مطابق با آیین‌نامه‌های بنیاد ملی نخبگان است.
محمدی همچنین به مزایای ستاد فناوری نانو برای برگزیدگان این مسابقه اشاره کرد و گفت: بر اساس رتبه کسب‌شده، برگزیدگان می‌توانند بین 1 تا 15 میلیون تومان پاداش نقدی دریافت کنند. علاوه بر این، گرنت‌های آزمایشگاهی نیز بین 1 تا 15 میلیون تومان به آنها اعطا می‌شود تا در تحقیقات خود از آن بهره‌مند شوند.
وی ادامه داد: اگر دانشجویان پایان‌نامه‌های خود را در حوزه فناوری نانو تعریف کنند، ما با همکاری گروه سرمایه انسانی ستاد نانو، حمایت‌های تشویقی مضاعفی برای آنها در نظر خواهیم گرفت تا این دانشجویان در این فضا باقی بمانند و کارهای جدی‌تری انجام دهند.
محمدی افزود: پس از اتمام پایان‌نامه‌ها، این دانشجویان می‌توانند ایده‌های خود را ارائه دهند و اعتبارسنجی کنند. آنها می‌توانند در یک فرآیند یک‌ساله ایده‌های خود را به یک محصول اولیه در حوزه نانو تبدیل کنند.
وی ادامه داد: ستاد نانو تلاش کرده است این زنجیره را ادامه دهد تا دانشجویان به کارآفرینان موفق در حوزه فناوری نانو تبدیل شوند یا به کارشناسان متخصص تبدیل شوند و مهارت‌های تدریس خود را تقویت کنند.
"پوشش‌های آبگریز" موضوع سیزدهمین مسابقه فناوری نانو
خانم سمیرا شریفی؛ دبیر بنیاد آموزش فناوری نانو و دبیر علمی سیزدهمین مسابقه فناوری نانو به خبرنگار تسنیم گفت: منابع علمی تعریف‌شده در این مسابقه به چهار دسته تقسیم می‌شود. اولین دسته شامل مفاهیم پایه و نانوساختارها است که دانشجویان و دانش‌آموزان باید با اصول اولیه فناوری نانو آشنا شوند. دسته دوم به سنتز می‌پردازد و شامل روش‌های سنتز بالا به پایین و پایین به بالا است.
شریفی افزود: بحث بعدی مربوط به آنالیزها و تجهیزات است که به ما کمک می‌کند تا مشخص کنیم ماده سنتز شده به محدوده نانو رسیده است یا خیر.
وی تصریح کرد: بخش آخر به کاربردها اختصاص دارد و ما منابعی در اختیار دانشجویان قرار داده‌ایم که هر چهار حوزه را پوشش می‌دهد. به‌عنوان مثال، حدود 40 مقاله در حوزه مفاهیم پایه، 40 مقاله در زمینه ساخت سنتز و 40 مقاله در حوزه آنالیز و تجهیزات معرفی شده است.
شریفی ادامه داد: همچنین یک بخش در حوزه مالکیت فکری و تجاری‌سازی محصولات داریم. ما کتاب‌های محصولات ستاد نانو را در اختیار دانشجویان قرار داده‌ایم تا با نمونه‌های تجاری‌شده در فناوری نانو آشنا شوند.
وی افزود: در مرحله سوم سیزدهمین دوره مسابقه ملی فناوری نانو، 30 نفر روی پوشش‌های آبگریز کار می‌کنند. امسال پروژه‌ای تعریف کردیم که دانشجویان سنتزی از SiO2 انجام دادند و پس از اصلاح سطحی، عملیات لایه‌نشانی روی شیشه انجام دادند و تست‌های آبگریزی را انجام دادند.
شریفی تصریح کرد: مرحله سوم این مسابقات با توجه به نیاز کشور در حوزه فناوری‌های خاص تعریف می‌شود. به‌عنوان مثال، سال گذشته موضوع حذف آلاینده‌های آبی را بررسی کردیم، که با توجه به بحران آبی در کشور، این پروژه به‌طور ویژه تعریف شد.
محمدی افزود: فناوری آبگریزی نه‌تنها در صنعت ساختمان، بلکه در تجهیزات پزشکی و خطوط انتقال آب، گاز و نفت نیز کاربردهای زیادی دارد. برای مثال، استفاده از پوشش‌های آبگریز در نمای ساختمان‌ها موجب تمیزتر ماندن آنها می‌شود و در صنعت پزشکی دقت جراحان را افزایش می‌دهد تا از خطای دید در حین عمل جلوگیری کند.
وی ادامه داد: همچنین، استفاده از این فناوری در خطوط انتقال آب و گاز می‌تواند از خوردگی جلوگیری کند و نیاز به تعویض مکرر خطوط آهنی و فولادی را کاهش دهد.
شریفی خاطرنشان کرد: فناوری پوشش آبگریزی در صنعت ساختمان، خودروسازی و چراغ‌های مه‌شکن خودروها نیز کاربردهای فراوانی دارد.
به گزارش تسنیم، مسابقه ملی فناوری نانو به عنوان یک پل ارتباطی میان دانشجویان و پژوهشگران، فرصتی بی‌نظیر برای شناسایی نخبگان و ارتقای سطح علمی در حوزه فناوری نانو فراهم کرده است. این مسابقه با تمرکز بر مفاهیم پایه، سنتز، آنالیز و کاربردهای فناوری نانو، تلاش می‌کند تا نه تنها دانش دانشجویان را افزایش دهد، بلکه آنان را به سمت تحقیق و توسعه محصولاتی در این حوزه هدایت کند. این رویداد، با حمایت بنیاد ملی نخبگان و نهادهای ترویجی، موجب می‌شود تا دانشجویان در مسیر تبدیل ایده‌های خود به محصولات واقعی قدم بردارند و در نهایت به کارآفرینان موفق تبدیل شوند.
از سوی دیگر، توجه به نیازهای کشور در تعریف پروژه‌های مسابقه، نشان‌دهنده رویکرد کاربردی و هدفمند این مسابقه است. با تمرکز بر چالش‌های کنونی مانند بحران آبی، فناوری‌های نوآورانه‌ای مانند پوشش‌های آبگریز، به دنبال ارائه راه‌حل‌های مؤثر در صنایع مختلف هستند. این امر نه تنها به توسعه فناوری نانو کمک می‌کند، بلکه می‌تواند تأثیرات مثبتی در بهبود کیفیت زندگی و افزایش بهره‌وری در بخش‌های مختلف اقتصادی داشته باشد.
