شنبه 3 آذر 1403

مطبوعات، رکن چهارم دموکراسی

وب‌گاه خبر آنلاین مشاهده در مرجع
مطبوعات، رکن چهارم دموکراسی

17 مرداد ماه در تقویم روز خبرنگار است و خبرنگاری و کار رسانه در دنیای آزاد یعنی خبررسانی و مطلع کردن جامعه از آنچه در جهان می گذرد و این جمله آشنا که رسانه ها "رکن چهارم دموکراسی" هستند.

اما در ایران مدت هاست که کلمه روزنامه نگاری گره خورده است با مفاهیمی چون توقیف روزنامه و زندانی شدن روزنامه نگاران، تحت اتهام های کلی چون نشر اکاذیب و تهدید امنیت ملی و آنچه نشر اکاذیب است تدقیقا واقعیاتی است که مردم جامعه در کف خییابان و زندگی روزمره لمس می کنند و تعریف آن می تواند بر اساس آنکه کدام جریان در راس قدرت قرار دارد، فرق کند.

اینکه کدام رسانه هم بگوید هم مهم است چون معنی دموکراسی یا مردم سالاری هم در ایران متفاوت است؛ مردم در ایران طبقه بندی می شوند به کسانی که باید این نام را برآنها قرار داد و اکسانی که نباید این نام را بر آنها گذاشت. بدین ترتیب روزنامه نگار به عنوان "رکن چهارم دموکراسی" هم باید ضامن بقای طیف خاصی در مسند قدرت باشد؛ مثلا در دولت روحانی اگر از تورم و گرانی و قیمت گوشت می نوشت روزنامه نگاری بود انقلابی، اما اگر در دولت رئیسی بنویسد می شود عامل دشمن که در حال سیاه نمایی است و روزنامه هم باید توقیف شود با چنین وضعیتی تکلیف این روز، روشن است. در واقع روز خبرنگار از سوی مراجع دولتی، روزی است که به نام این جماعت کلی مراسم برای تعریف و تمجید از خود برگزار کنند و برای مردم هم، خبرنگار، کلا خارج نشینانی هستند که گاه به هر چیز و هرکس منتسبند الا روزنامه نگاران، چرا که با بستن دهان روزنامه نگار داخل کشور، اعتماد از رسانه داخلی با هزینه گزاف به رسانه های خارجی منتقل می شود و جالب انجاست که آتکه بیش از همه متضرر می شود همان است که بیشترین تلاش را کرده تا این جابجایی صورت بگیرد.

هواپیمای اوکراینی سقوط کرده است. تمام رسانه های جهان بر این خبر تلخ متمرکز شده اند و یک صدا در تحلیل هایی علمی و با کمک متخصصان از سقوط هواپیما، توسط عوامل داخلی می گویند اما رسانه های داخل مجبورند که روایتگر اخبار منابع رسمی باشند که به مدت سه شبانه روز از اسقاط هواپیما به دست دشمن خارجی می گوید و بعد از سه روز ناگاه اعلام می شود که هواپیما با اشتباه اپراتور داخلی مورد اصابت موشک قرار گرفته است.

دختری در مقر پلیس امنیت اخلاقی فوت می کند و دو روزنامه نگار می روند که کارشان را که روایت گری است انجام دهند، اما بازداشت می شوند. در حالیکه صدها رسانه که حتی نماینده و خبرنگاری در داخل کشور ندارند، در هر دقیقه دهها خبر، بر اساس فیلم ها و تصاویر منتشره در فضای مجازی مخابره می کنند؛ اخباری که رسانه های داخلی جرات پرداختن بدان ها را ندارند و دو همکارشان هم زندانی شده و بعد تازه مشکل کشور عیان می شود. در جنگ روایت ها میدان به خارج از کشور واگذار شده چرا که رسانه های داخل کشور دیگر مشتری ندارند. حجم سانسور آنقدر بالاست که اگر رسانه ای مستقل در داخل هم روایتی برخلاف رسانه های خارج بدهد کسی باور نمی کند. در حالیکه تیراژ روزنامه ها، به زیر 4 تا 5 هزار نسخه در روز رسیده اما بینندگان شبکه های ماهواره ای میلیونی است و طبیعی است که در جنگ هزار با میلیون برنده میلیون است. رئیس جمهور در روز خبرنگار از "نضمین آزادی قلم و بیان" می گوید اما خبرنگاران منتقد از زندانی شدن همکارانشان و محدودیت ها برای حضور خبرنگاران منتقد در برنامه های دولتی و در هیمن دولتی که از تضمین ازادی بیان می گوید روزنامه ای به علت انتقاد از بالا رفتن قیمت گوشت توقیف می شود.

این یک واقعیت است؛ امروز جنگ، جنگ روایت هاست. اما پیروزی زمانی اتفاق می افتد که روایت اول از سوی رسانه داخلی منتقد باشد تا اعتبار رسانه به داخل کشور بازگردد. روزنامه نگار روایتگر واقعیت است نه حقیقتی که تفکری آن را در نزد خود بر حق یافته است. بگذارید که خبرنگار داخل کشور خبر کذب بدهد اما خبر دست اول را رسانه خارج از کشور منتقل نکند. اخبار مذاکرات برجام از سوی رسانه های خارجی به دست مردم نرسد. بگذارید خبرنگار کارش را بکند. چه فرقی می کند که همان خبر کذبی که قرار است از سوی رسانه خارج گفته شود از سوی رسانه داخلی گفته شود؟ ان خبر در نهایت تکذیب می شود و در رقابت رسانه ها برای کسب اعتبار، قطعا رسانه هایی که اخبار کذب و زرد تولید می کنند از بازار رانده می شوند. اما آنچه به دست می آید بازگشت اعتماد به رسانه های داخل کشور است.

245245

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1799253