مظلومیت مشترک حضرت عیسی و حضرت فاطمه

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، حضرت مریم (سلام‌الله‌علیها) و حضرت خدیجه (سلام‌الله‌علیها) طبق روایت پیامبر از برترین زنان عالم به شمار می‌روند.[1] از این دو بانوی مکرمه و جلیل‌القدر، دو فرزند با کرامت و پاکیزه تولد یافته که در جهات متعددی با یکدیگر شباهت دارند. یکی از جنبه‌های شباهت حضرت مسیح و صدیقه طاهره (سلام‌الله‌علیها)، مظلومیت و بی‌توجهی اطرافیان به مقام والای ایشان در هنگام تولد است.

در ادامه با بررسی شباهت‌های حضرت مسیح و حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) گوشه‌ای از مظلومیت و فضائل این حضرات را به تصویر خواهیم کشید.

بشارت به تولد حضرت مسیح و فاطمه اولین نکته مشترک حضرت مسیح و فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) بشارت خداوند به میلاد ایشان پیش از تولدشان است. قرآن کریم ماجرای بشارت حضرت مسیح را چنین بیان می‌کند: «اذ قالت الملائک یا مریم ان الله یبشرک بکلم منه اسمه المسیح عیسی ابن مریم؛[2] [یاد کنید] زمانی که فرشتگان گفتند: ای مریم! یقینا خدا تو را به کلمه‌ای از سوی خود که نامش مسیح عیسی بن مریم است مژده می‌دهد.»

در احادیث ما آمده است که در شب معراج جبرئیل؛ فرشته امین پروردگار، تولد حضرت فاطمه [سلام‌الله‌علیها] را به پبامبر بشارت می‌دهد: «ای محمد! همانا خداوند تعالی [تولد] فاطمه از خدیجه دختر خویلد را به تو بشارت می‌دهد.»[3]

مظلومیت حضرت مسیح و صدیقه طاهره در هنگام تولد مهم‌ترین نیازی که یک مادر در هنگام تولد فرزندش احتیاج دارد، همراهی و مساعدت دیگر بانوان در هنگام وضع حمل است. حضرت مریم (سلام‌الله‌علیها) نیز از این قاعده مستثنی نبود. امام صادق (علیه‌السلام) درباره‌ی نادانی و بی‌معرفتی مردم نسبت به مقام حضرت مریم (سلام‌الله‌علیها) می‌فرمایند: «[حضرت مریم] هیچ انسان رشدیافته و خردمندی در میان قوم خود پیدا نکرد که از او در برابر اتهام‌های مردم حفاظت نماید.»[4]

به همین خاطر حضرت مریم از مردم فاصله گرفت و به خارج از شهر رفت. قرآن در این باره می‌فرماید: «پس [مریم] به عیسی حامله شد و به خاطر او در مکانی دور کناره گرفت.»[5]

به همین خاطر حضرت عیسی (علیه‌السلام) به دور از مردم و در غربت و تنهایی به دنیا آمد. قدرنشناسی و بی‌معرفتی مردم نسبت به حضرت خدیجه (سلام‌الله‌علیها) نیز همین گونه بود. هنگام تولد حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها)، در مکه، زنان دانا و با معرفتی که قدر و عظمت برترین بانوی عالم را دانسته و خدمت‌گذاری حضرت را افتخار خود بدانند وجود نداشت. مردم مکه و قریش، دل‌خوشی از پیامبر و خدیجه نداشتند؛ به همین خاطر هیچ زنی حاضر نشد حضرت را هنگام به دنیا آوردن فرزند طاهره و مبارکه‌اش یاری رساند. در روایات ما آمده است که خداوند چهار زن بهشتی؛ ساره، آسیه، مریم و کلثوم خواهر حضرت موسی را مامور مساعدت حضرت خدیجه در هنگام وضع حمل گردانید.[6]

قدرنشناسی‌های مردم عرب نه تنها در اوایل بعثت پیامبر بلکه بعد از فراگیری اسلام در تمام شبه جزیره نیز ادامه داشت. بعد از شهادت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) برخی مسلمانان نه تنها در وضع حمل صدیقه طاهره به یاری حضرت نرفتند بلکه نوزاد فاطمه زهرا (سلام‌الله‌علیها) را در رحم مادر به شهادت رساندند.[7]

سخن گفتن و دلداری به مادر نکته بسیار زیبا در کنار مظلومیت حضرت خدیجه و مریم (سلام‌الله‌علیهما) دلداری فرزندان این دو بانو به مادرانشان است. درد زایمان و نگرانی از رسوایی، در کنار تنهایی و بی‌کسی، سخت قلب حضرت مریم را فشرده و طاقتش تنگ شده بود.[8] در این حال بود که گفت: «ای کاش پیش از این می مردم و یکسره از خاطره‌ها فراموش شده بودم.»[9] در میان این همه رنج و سختی، حضرت عیسی به یاری مادر شتافته و حضرت را آرام می‌کند تا اندوهگین نباشد: «پس (به ناگاه فرزندش) از زیر (پای) او ندا داد که اندوه مخور.»[10]

این قوت قلب بزرگی برای حضرت مریم بود و به ایشان نیرو و توانی دوباره بخشید. مشکلات و مصائب پیغمبر گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در مکه نیز بسیار شدید بود و مشرکان هر روز حضرت را آزار می‌دادند. در این میان این حضرت فاطمه (سلام‌الله‌علیها) بود که از درون رحم با مادر سخن می‌گفت و حضرت خدیجه را آرام می‌کرد. در روایت است که خدیجه کبری به پیامبر عرض کرد: «جنینی که در شکم من است، پیوسته با من حرف می زند و موجب آرامش من می شود.»[11]

جمع‌بندی زندگی غالب اولیای الهی با رنج و سختی همراه بوده و عمده این رنج‌ها نیز به خاطر حق‌نشناسی و حسادت دیگر انسان‌هاست. در این میان، غربت و تنهایی حضرت عیسی (علیه‌السلام) و حضرت زهرا (سلام‌الله‌علیها) به خاطر شناخت اندک اطرافیان از مقام این حضرات، شباهت قابل توجهی به یکدیگر داشته که در این مقاله به بیان گوشه‌ای از آن پرداختیم.

پی‌نوشت [1] بحارالانوار، ج43، ص36. [2] سوره آل عمران، آیه45. [3] بحارالانوار، ج8، ص151. [4] مجمع البیان، ج6، ص790. [5] سوره مریم، آیه22. [6] امالی صدوق، ص594. [7] سیراعلام النبلاء، ج12، ص126. [8] تفسیر نمونه، ج13، ص42. [9] سوره مریم، آیه23. [10] همان، آیه24. [11] بحار الانوار، ج16، ص80.

نویسنده: محمد سفرکرده