معمای سفر گروسی به ایران
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته که احتمالا در ماه فوریه به تهران سفر خواهد کرد؛
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از دنیای اقتصاد، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی نیز اعلام کرده که برنامه و رایزنی برای تنظیم سفر گروسی به ایران در دستور کار قرار دارد. این در حالی است که سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران در ماه های اخیر به یک معما تبدیل شده است؛ پیش از پایان سال 2022 بود که مقامات ایران اعلام کردند رافائل گروسی قرار است در آغازین روزهای سال نو میلادی به ایران سفر کند تا پیرامون اختلاف نظرها درباره مسائل پادمانی با مقامات جمهوری اسلامی گفت وگو کند؛ سفری که انجام نشد. بعد از آن نیز بارها هم از سوی ایران و هم از سوی رافائل گروسی این موضوع مطرح شد که به زودی مدیرکل آژانس به تهران سفر خواهد کرد.
گروسی به زودی در ایران
اما این بار گروسی تاریخ دقیق تری را برای سفرش به تهران بیان کرده و کمی از حالت معماگونه زمان این سفر کاسته است؛ گروسی گفته احتمالا در ماه فوریه به ایران خواهم رفت. یعنی ممکن است به زودی شاهد حضور مدیرکل آژانس در ایران باشیم. گروسی در این خصوص تاکید کرد که ممکن است به ایران بروم و شاید این سفر در ماه فوریه انجام شود. وی افزود: «احتمالا در ماه فوریه برای مسائل مختلف به تهران بروم تا گفت وگوهای سیاسی موردنیاز را انجام دهیم. امیدوارم بتوانیم در این خصوص به پیشرفت برسیم.» با این همه روزی بیرچارد - خبرنگار سی‌بی‌سی نیوز، به نقل از رافائل گروسی ابراز کرد که توافق هسته ای با ایران «به پوسته ای خالی» تبدیل شده است. گروسی ادامه داد: «هیچ کس این مرگ (توافق) را اعلام نکرده است اما وظایف انجام نمی شوند و تمامی محدودیت‌هایی که در برجام وجود دارند، برای چند بار نقض شده اند.»
ایران در تدارک مقدمات سفر
همچنین روز گذشته محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به اینکه تعاملات با آژانس برقرار است، گفت: «برنامه و رایزنی برای تنظیم سفر مدیرکل آژانس به ایران هم در دستور کار قرار دارد و در حال پیگیری آن هستیم.» به گزارش «ایسنا»، محمد اسلامی در جمع خبرنگاران در حاشیه نشست هیات دولت در رابطه با اعلام مدیرکل آژانس بین‌المللی هسته ای مبنی بر اینکه ایران اشاعه هسته ای نداشته است، با بیان اینکه «یک تفکر در صهیونیست ها هست مبنی بر اینکه یک دروغ را آنقدر بگویید و تکرار کنید تا خودتان هم باور کنید راست است» افزود: «خودشان هم می‌دانند اتهاماتی که به جمهوری اسلامی می زنند دروغ بزرگی است و به عنوان اهرم فشار برای جمهوری اسلامی از آن استفاده کردند. در اسناد رسمی شان و واحدهای اطلاعاتی‌شان گفتند هیچ نشانه‌ای از انحراف در برنامه هسته‌ای وجود ندارد و تعاملات با آژانس برقرار است و برنامه و رایزنی برای تنظیم سفر مدیرکل آژانس هم در دستور کار قرار دارد و در حال پیگیری آن هستیم.»
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه ما با آژانس هیچ بن‌بستی نداریم، افزود: «بخشی از این خبرها که به نقل از آقای گروسی در رسانه ها تیتر می‌شود مربوط به برجام است بخشی هم مربوط به همکاری‌های ما با آژانس و پادمان.» اسلامی بیان کرد: «برجام بر پایه رفع اتهامات شکل گرفته است و برای پاسخ دادن به این اتهامات 20 سال مذاکره شده است. آنها پذیرفتند این اتهامات را با توجه به بازرسی هایی که تا آن زمان انجام شد، کنار بگذارند و تحریم ها را بردارند و ایران هم محدودیت‌ها و نظارت تشدید شده را در ازای لغو تحریم ها پذیرفت. با هر منطق و دین و آیینی که باشید قرارداد یک‌طرفه نمی‌شود.
سند برجام بر این مبنا بود که تحریم ها را لغو و اتهامات را کنار گذارند و ما هم نظارت و محدودیت‌ها را بپذیریم تا اعتماد‌سازی بشود.» وی با تاکید بر اینکه بن‌بستی از نظر ما نیست و مذاکرات هم برقرار است گفت: «ما نه با آژانس اختلاف داریم و نه در برجام بن‌بست بوده است. مذاکرات در چارچوب سند 2015 انجام شد، اینکه هر از‌گاهی از یک جبهه ای به جبهه دیگر برای فشار به ایران مهاجرت می‌کنند، دشمنی آنهاست.» اسلامی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه فکر می کنید سفر آقای گروسی مشکلات میان ایران و آژانس و نیز در برجام را حل کند؟ خاطرنشان کرد: «سفر ایشان همیشه برقرار بوده است، بازرسان در ایران هستند و رابطه ما با آژانس برقرار است.»
آخرین مذاکرات ایران و آژانس
در آخرین سفر معاون گروسی به ایران نتیجه رضایت بخشی از مذاکرات طرفین حاصل نشد. هیات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ریاست ماسیمو آپارو، معاون پادمانی رافائل گروسی دوشنبه 28 آذر سفری یک روزه به تهران داشت. ماسیمو آپارو، در طول این سفر علاوه بر مذاکرات با هیات ایرانی، با معاون بین‌الملل، حقوقی و مجلس وزارت امور خارجه و مدیرکل خلع سلاح و امنیت بین‌الملل وزارت امور خارجه دیدار و گفت وگو کرد. در جریان این مذاکرات طرفین علاوه بر موضوعات پادمانی، در زمینه همکاری ها و برنامه های مشترک آتی به گفت وگو و تبادل نظر پرداختند. بعد از این سفر، نشریه پولیتیکو در مقاله ای که روز پنج‌شنبه 1 دی منتشر شد، نوشت که هیچ پیشرفتی برای مذاکره بر سر آنچه آخرین مانع باقی مانده برای توافق بر سر احیای توافق هسته ای ایران می خوانند، حاصل نشد.
اظهار آمادگی دو هفته پیش
هفته گذشته نیز اسلامی با اشاره به اظهار تمایل و آمادگی رافائل گروسی برای سفر به ایران گفته بود: «باید هماهنگی سفر انجام شود؛ به محض اینکه اهداف و برنامه سفر نهایی و هماهنگ شود، سفر مدیرکل به ایران انجام می‌شود.» همچنین گروسی نیز در تاریخ پنج‌شنبه 29 دی ماه در گفت وگو با کریستین امانپور خبرنگار شبکه سی ان ان گفته بود: « انتظار من این است که شاهد تعاملات بیشتر ایران با آژانس باشم. این روابط در ماه های اخیر دشواری هایی داشته است و ما پاسخ های مورد نظر خود را از ایران دریافت نکرده ایم.» وی در ادامه ابراز امیدواری کرد که بتواند برای تنظیم دوباره روابط مبتنی بر اعتماد با ایران به تهران سفر کند. وی پیش‌تر در تاریخ جمعه 23 دی ماه نیز در گفت‌وگو با واتیکان مدیا، نسبت به سفر به تهران برای گفت وگوهای دوجانبه اعلام آمادگی کرده بود.
گروسی در این گفت‌وگو به نگرانی‌های آژانس درباره برنامه اتمی ایران اشاره کرده و گفته بود: «دو مسیر موازی وجود دارد؛ یکی مسیر توافق کلی و حصول توافق برای برجام و دیگری مذاکرات آژانس و ایران. ما تاکنون نتوانسته ایم پیشرفتی حاصل کنیم اما ایران به پیشرفت در غنی سازی اورانیوم ادامه می‌دهد و درحال ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته بیشتری است. این مساله نگران کننده است چراکه گام هایی در جهت اشاعه انرژی هسته ای محسوب می‌شود و ما باید از آن ممانعت کنیم.» آخرین بار مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اواسط اسفند ماه سال گذشته به ایران سفر کرده بود. البته گروسی در مهر ماه سال‌جاری در جریان برگزاری کنفرانس سالانه آژانس بین‌المللی اتمی میزبان محمد اسلامی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران بود.
مدیرکل آژانس در آن زمان با اشاره به دیدارش با محمد اسلامی در صفحه خود در توییتر نوشت: «گفت وگو با ایران در خصوص شفاف سازی مسائل باقی مانده پادمانی از سر گرفته شده است.» با وجود این اظهارنظر گروسی اما همچنان مسائل پادمانی با آژانس محل بحث بین دو طرف باقی مانده است و دستورکار سفر احتمالی گروسی به ایران نیز همین اختلافات باقی مانده است.
همچنین بخوانید