مقایسه درآمد بیکاران در ایران!/ بیکارهای درسخوان

بررسی‌های دفتر مطالعات رفاه اجتماعی وزارت کار در مورد وضعیت تأهل بیکاران دارای تحصیلات عالی، نشان می‌دهد 84 درصد این جمعیت یک‌میلیون و 711 هزار نفری در سال 1399 مجرد، 14 درصد متأهل و 2 درصد (به دلیل فوت یا طلاق) بدون همسر هستند.

از نگاهی دیگر به این ماجرا، بیشترین تعداد این گروه از بیکاران معادل یک‌میلیون و 547 هزار نفر، در خانواده نقش فرزند را دارا هستند. به‌عبارت‌دیگر، بیش از 90 درصد بیکاران فارغ‌التحصیل دانشگاهی زیر 40 سال کشور، همچنان به‌عنوان فرزند در کنار خانواده زندگی می‌کنند و عمدتاً بار مالی معیشت آنها نیز بر گرده خانواده‌هاست.

بیکاری درس‌خوانده‌ها به تفکیک استان

بررسی نقشه پراکندگی بیکاران فارغ‌التحصیل زیر 40 سال در ایران حاکی از این است که کانون اصلی این جمعیت بنا به جغرافیای اقتصادی و اجتماعی کشور، در تهران است و درمجموع 254 هزار و 445 نفر از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی زیر 40 سال بیکار در سال 1395 در این استان زندگی می‌کنند.

البته این موضوع برای تهران به‌عنوان پایتخت و پرجمعیت‌ترین استان کشور که بیشترین مهاجرت‌پذیری را دارد، دور از انتظار نیست؛ اما نکته قابل‌توجه این است که در این رده‌بندی، استان خوزستان به‌عنوان پنجمین استان پرجمعیت کشور، در رتبه دوم بیکاران فارغ‌التحصیل دانشگاهی قرار گرفته و بعد از آن استان کرمان به‌عنوان نهمین استان پرجمعیت کشور در رتبه سوم قرار دارد. استان‌های فارس و اصفهان نیز به‌عنوان چهارمین و سومین استان‌های کشور از لحاظ جمعیت، در رتبه‌های سوم و چهارم میزبانی از فارغ‌التحصیلان بیکار جای می‌گیرند.

از منظر جمعیت بیکاری درس‌خوانده‌ها به تفکیک استان، بدترین شرایط به استان خوزستان تعلق دارد که باوجود سهم 14.8 درصدی از تولید ناخالص ملی، فارغ‌التحصیلان دانشگاهی آن چنین شرایطی نامساعدی دارند. در مقابل، استان‌های یزد، قزوین، خراسان جنوبی و قم به ترتیب از نظر جمعیت بیکاران فارغ‌التحصیل زیر 40 سال بهترین شرایط را دارند به‌گونه‌ای که در سال 1399، فقط 8307 فارغ‌التحصیل دانشگاهی بیکار زیر 40 سال در استان یزد وجود داشته و جمعیت این افراد در استان قزوین 8610 نفر و در استان خراسان جنوبی 8840 نفر بوده است.

سایر شاخص‌های بیکاری درس‌خوان‌ها

برآوردهای انجام شده بر پایه اطلاعات سامانه ملی اشتغال و مرکز آمار ایران حاکی از این است که در سال 1399 حدود 52 درصد بیکاران دارای تحصیلات دانشگاهی زیر 40 سال در ایران را مردان و 48 درصد را زن تشکیل می‌دادند. از نگاهی دیگر، بررسی جمیع بیکاران این گروه به تفکیک دهک‌های درآمدی نیز حاکی از این است که بیشترین سهم از این جمعیت بیکاران معادل 14.3 درصد به دهک هفتم درآمدی مربوط می‌شود و درمجموع، دهک‌های متوسط درآمدی (از 4 تا 7) با سهم 46.3 درصدی، بیشترین سهم را بیکاران فارغ‌التحصیل زیر 40 ساله کشور دارند.

از این منظر، کمترین تعداد بیکاران معادل 6.1 درصد متعلق به دهک اول درآمدی است. بررسی جایگاه درآمدی خانوارهای دارای فرزند فارغ‌التحصیل دانشگاهی نشان می‌دهد که سهم خانوارهای ضعیف‌تر از بیکاران فارغ‌التحصیل کمتر است و این رویه تا دهک هفتم درآمدی که مرز میان دهک‌های فقیر و دارا محسوب می‌شود، ادامه دارد.

احتمالاً، همراهی فارغ‌التحصیلان در خانوارهای فقیر با مشاغل با درآمد کمتر یا نامتناسب آب تحصیلات در خانوارهای فقیر یکی از دلایل کاهش سهم درس‌خوانده‌ها در این خانوارها باشد؛ به‌خصوص که طبق گزارش معاونت رفاه اجتماعی وزارت کار، بیش از 90 درصد فارغ‌التحصیلان بیکار زیر 40 سال کشور همچنان به‌عنوان فرزند در کنار خانواده زندگی می‌کنند و طبیعتاً هزینه معیشت آنها به خانوار تحمیل خواهد شد. بالا ماندن سهم این جمعیت در خانوارهای 4 دهک بالای درآمدی هم می‌تواند به‌نوعی وابسته با تاب‌آوری اقتصادی بالاتر این خانوارها باشد.

بیشتر بخوانید:

راستی‌آزمایی ادعای تحقق 50 درصدی اهداف اشتغال‌زایی دولت

220 35