منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان هنوز ویژه است؟

مناطق ویژه اقتصادی به محدوده‌های مصوب قانونی گفته می‌شوند که خارج از قلمرو گمرکی کشور هستند و به منظور تسهیل در امر واردات و صادرات کالا و حمایت از صنعت داخلی کشور و همچنین جذب سرمایه گذاری و فناوری های نوین خارجی در امر تولید و توسعه فعالیت دارند که علاوه بر تامین نیاز داخلی امکان صادرات را فراهم می‌نمایند. با توجه به اینکه در فعالیت‌های تولیدی این منطقه بیان شده اولویت با شرکت‌هایی است که دستگاه‌های خطوط تولید و موارد مصرفی خود را از خارج از کشور وارد می‌کنند، همچنین در حوزه تجارت نیز به صورت مستقیم با خارج از کشور در ارتباط است تحریم‌ها و شیوع ویروس کرونا سبب اختلال زیادی در فعالیت‌های این منطقه شده است. سید مهدی علیزاده طباطبایی در گفت‌وگو با ایسنا در رابطه با وضعیت کنونی منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان بیان کرد: در این منطقه فعالیت‌های تجاری و تولیدی هر دو به موازات یکدیگر انجام می‌شود اما عمه فعالیت تولیدی است به طوری که از 166 واحد 134 واحد تولیدی و مابقی تجاری هستند. وی در خصوص ظرفیت‌های حوزه تجاری این منطقه اظهار کرد: در حوزه تجارت معمولا گمرکات، تخصصی هستند و هر فعالیت خاص تجاری مرتبط با یک کمرگ به خصوص انجام می‌شود؛ تخصص تجاری این منطقه واردارت خوردو بوده که از اواخر سال 97 که ورود خوردو ممنوع شد و این قسمت راکد شده است. طباطبایی ادامه داد: حجم کالاهای ورودی و خروجی متأثر از تحریم‌ها وشرایط به وجود آمده ناشی از کرونا نسبت به گذشته بسیار کاهش یافته است؛ به عنوان مثال در سال 99 حدود 32 میلیون دلار صادرات و 14 میلیون دلار واردات داشتیم که این مقدار نسبت به سال‌های گذشته تفاوت کاهشی چشمگیری دارد زیرا بسیاری از موارد مورد نظر واحدهای تولیدی تحریم است. وی در رابطه با مشکلات به وجود آمده برای منطقه با توجه به تحریم و شرایط کرونا عنوان کرد: مشکلات ناشی از این شرایط در منطقه با مشکلات بقیه کشور یکی است اما این منطقه به واسطه ارتباط مستقیم امور با خارج از کشور نسبت به شهرک‌های صنعتی که با دیگر گمرکات در ارتباطند آسیب‌پذیرتر است. طباطبایی افزود: برای دور زدن تحریم‌ها در منطقه کاری از دست ما برنمیاید و منتظر اقدامات وزارت خارجه کشور هستیم اما تولیدی‌ها سعی می‌کنند مشکلاتشان را با راه حل‌های جایگزین برطرف کنند که در این مورد هم منطقه حق دخالت ندارد و مربوط به خود شرکت‌هاست. مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان در خصوص ظرفیت‌های تولیدی این منطقه توضیح داد: در قسمت تولیدی مجوزهای منطقه عام هستند و در تمام زمینه‌ها اعم از شیمیایی، غذایی، پزشکی، آرایشی بهداشتی، فلزی، تولید خودرو و غیره واحدها مشغول به فعالیت هستند. وی در رابطه با پروژه‌های در حال انجام جهت توسعه این منطقه عنوان کرد: فازهای یک، دو و سه منطقه را جهت ایجاد شبکه‌های ارتباطی راه ایجاد کردیم که فاز یک تکمیل و تمام آسفالت، فاز دو نیمه تکمیل و نیمه آسفالت و فاز سوم در حال زیرسازی بوده و هنوز آسفالت نشده است؛ همچنین شبکه‌های آب، برق و گاز برای تمام واحدهای مستقر ایجاد شده و اجرای شبکه فیبر نوری در حال انجام است. طباطبایی اینگونه اقدامات را سبب جذب سرمایه‌گذار جدید دانست و در خصوص دیگر اقدامات در همین راستا اضافه کرد: در سال 99 مهمترین اقدامی که در این راستا انجام گرفت در نظرگرفتن تخفیف 40 درصدی در چهار ماه اول سال و 20 درصدی در چهار ماه دوم در فروش زمین‌ها بود. وی با اشاره به هزینه چهارهزار و400 میلیارد تومانی برای ایجاد زیربناها و واحدهای تولیدی منطقه از ابتدا خاطرنشان کرد: این منطقه با ایجاد اشتغال و به تبع رونق تولید تأثیر به سزایی در بهبود اقتصاد استان قم دارد اما در حال حاضر با مشکلات به وجود آمده نمی‌تواند آن طور که انتظار می‌رود نقشی در اقتصاد کلان کشور ایفا کند.

منطقه اقتصادی سلفچگان در تلاش برای افزایش اشتغال و تولید طباطبایی در خصوص میزان ایجاد اشتغال منطقه بیان کرد: در حال حاضر دوهزار و500 نفر در منطقه اقتصادی سلفچگان مشغول به فعالیت هستند؛ همچنین در تلاشیم با ایجاد مشوق‌هایی برای سرمایه‌گذاران مانند تخفیف در فروش زمین، کاهش دریافت اولیه و معرفی به بانک جهت دریافت تسهیلات به جذب آن‌ها و در نتیجه افزایش اشتغال و تولید بپردازیم. وی با استناد به ماده 41 مقررات اشتغال مناطق ویژه در رابطه با تعداد کارگران اتباع اظهار کرد: در ساخت‌وساز محدودیتی در به کارگیری نیروی خارجی وجود ندارد اما در زمان بهره‌برداری حداکثر ده درصد از نیروهای فعال در کل منطقه می‌تواند از اتباع باشد که در حال حاضر فقط 100 نفر از تعداد کل کارگران منطقه اتباع خارجی هستند. طباطبایی همچنین در خصوص فعالیت‌های مشترک با فنی و حرفه‌ای در جهت آموزش کارگران واحدهای تولیدی توضیح داد: تاکنون چندین دوره در همین راستا با همکاری فنی و حرفه‌ای انجام شده اما در حال حاضر دوره‌ای نداریم و مشغول شناسایی آموزش مورد نیاز واحدها هستیم.

مرکز علمی کاربردی سلفچگان از ورود دانشجوی جدید محروم ماند طباطبایی همچنین در رابطه با مرکز علمی کاربردی منطقه اقتصادی سلفچگان بیان کرد: این مرکز شامل رشته‌های مرتبط با فعالیت‌های واحدهای فعال در منطقه است که از جمله آن‌ها می‌توان به حسابداری، امور گمرکی، سخت افزار و نرم افزار اشاره کرد. وی در خصوص نحوه همکاری واحد علمی کاربردی و شرکت‌های منطقه ابراز کرد: مرکز علمی کاربردی با اطلاع‌رسانی به کلیه واحدها و سنجش نیاز آن‌ها به انتخاب رشته‌ها می‌پردازد تا علاوه بر تأمین نیروی کار واحدها، دانشجویان نیز مشغول به کار شوند. طبابایی با اشاره به اینکه درصد بالایی از دانشجویان به امید کسب مهارت و پیدا کردن شغل به دانشگاه علمی کاربردی می‌آیند گفت: با این حال نمی‌توان گفت تمام دانشجوها جزء نیروهای فعال در منطقه هستند اما واحدها سعی می‌کنند دانشجویانی ماهر را جذب کنند. وی با توجه به اینکه اساس دانشگاه علمی کاربردی مهارت پروری است و ساعات کار عملی دانشجویان بیش از سایر دانشگاه‌ها است عنوان کرد: شرایط کرونا و آموزش مجازی کار مرکز علمی کاربردی را سخت کرده و کارعملی دانشجویان به شدت کاهش پیدا کرده است به همین دلیل این مرکز در ترم آتی دانشجو نمی‌پذیرد. بدیهی است کارکرد کنونی این منطقه به عنوان بهترین و نزدیکترین منطقه ویژه اقتصادی به مرکز سیاسی و اقتصادی کشور، آن طور که انتظار می‌رود نبوده و توجه و همت بیشتری می‌طلبد تا اهدافی همچون تسهیل تولید و تجارت و حتی مساعدت در بهبود اقتصاد کلان کشور که به جهت تحقق آن‌ها ایجاد گردیده به فراموشی سپرده نشود.