نخستین جایزه بین‌المللی حکیم نظامی برگزار می شود

نخستین جایزه بین‌المللی حکیم نظامی با تمرکز بر اهمیت و تاثیر این حکیم بزرگ بر زبان، فرهنگ، هنر و ادبیات فارسی توسط کمیسیون ملی یونسکو - ایران، اسفند امسال برگزارمی‌شود.

به گزارش خبرگزاری مهر، اولین جلسه شورای سیاست‌گذاری نخستین جایزه بین المللی حکیم نظامی، روز دوشنبه 25 بهمن با حضور اکثریت اعضای این شورا از جمله حجت‌الله ایوبی دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو - ایران، علی نصیریان بازیگر، نمایشنامه نویس و کارگردان، محمدرضا اصلانی شاعر، سینماگر و هنرپژوه، بهروز غریب‌پور نویسنده، کارگردان تئاتر و سینما، استاد نمایش عروسکی، محمدباقر آقامیری نگارگر و رئیس انجمن نگارگری ایران، ژاله آموزگار پژوهشگر فرهنگ و زبان‌های باستانی و استاد دانشگاه، محمد حیدری خوشنویس و دبیر شورای ارزشیابی هنری انجمن خوشنویسان ایران، عبدالمهدی مستکین مدیر گروه فرهنگی کمیسیون ملی یونسکو - ایران و دبیر نخستین جایزه بین المللی حکیم نظامی، علیرضا قزوه رئیس دفتر شعر، موسیقی و سرود سازمان صدا و سیما، احمد محیط طباطبایی مدیر ایکوم کمیسیون ملی یونسکو - ایران، یونس شکرخواه مشاور عالی دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو - ایران برگزار شد.

در ابتدای این جلسه حجت‌الله ایوبی، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو - ایران، با اشاره به فعالیت این نهاد در حوزه فرهنگ و هنر گفت: یکی از وظایف این کمیسیون در کنار ثبت جهانی مشاهیر بزرگ ایرانی در یونسکو، پاسداری از مرزهای فرهنگی ایران است و ما سربازان مرزهای فرهنگی کشورمان هستیم. تا کنون 41 شخصیت ممتاز آموزشی، علمی و فرهنگی کشور را در یونسکو به ثبت رسانده‌ایم. کشورهای دیگر دنبال 50 سالگی و 100 سالگی هستند، اما این سرزمین دانشمند خیز و فرهنگ گستر ایران زمین به قدری چهره‌ای شاخص جهانی دارد که ما هنوز از مضرب هزاره عبور نکرده‌ایم. یکی از شخصیت‌های بزرگ این آب و خاک وجود نازنین حکیم نظامی بزرگ است.

وی افزود: حکیم نظامی به واسطه غفلتی که از سوی همه ما متولیان فرهنگ صورت گرفته؛ جلوه‌های عظمت او کمتر در میان نسل جوان ما شناخته شده است و این مسئله باعث بروز برخی تحرکات شده است. امسال کتاب‌هایی مختلفی از آثار نظامی در عرصه بین المللی ترجمه شده است که در هیچ یک اشاره‌ای به خاستگاه هویتی و زبانی و فرهنگی حکیم نظامی نشده است.

ایوبی با اشاره به آثار حکیم نظامی، گفت: کمیسیون ملی یونسکو - ایران قصد دارد که در برنامه‌های پیش رو، به این چهره شاخص فرهنگی در برنامه‌های یونسکو بیشتر توجه کند.

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو - ایران افزود: 21 اسفندماه، روز حکیم نظامی در ایران است و بر اساس اسناد فراوان، خاستگاه نیاکانی حکیم نظامی در شهر تفرش و روستای طاد است همچنین روز 19 اسفندماه برنامه‌ای در موزه ملی در تهران و پس از آن برنامه‌ای در تفرش برگزار می‌شود؛ کمیسیون ملی یونسکو - ایران در نظر دارد از امسال جایزه‌ای به نام حکیم نظامی به چهره‌های برگزیده فرهنگ و هنر در حوزه‌های مختلف اعطا کند، این جایزه در بخش بین‌الملل نیز اهدا خواهد شد.

در ادامه این جلسه عبدالمهدی مستکین، دبیر اولین جایزه بزرگ حکیم نظامی، با اشاره به جایگاه ممتاز و برجسته حکیم نظامی که از ارکان اصلی زبان و ادب پارسی است، افزود: با هدف ارج نهادن به خدمات گسترده این شخصیت بزرگ ایرانی که از 800 سال پیش الهام بخش بسیاری از آثار ادبی، نمایشی و هنری در سطح ملی و منطقه‌ای و بین المللی بوده است، برنامه‌های مفصل و مدونی را به طور مستمر و سالیانه در دستور کار کمیسیون ملی یونسکو ایران قرار داده ایم.

مستکین با اشاره به اینکه ویژگی‌های شعری و ادبی، اخلاقی، حکمی، توحیدی، خلاقیت‌ها و نوآوری‌های بی نظیر در عرصه زبان و ادبیات فارسی و تصویر گری های جاودان حکیم نظامی در آثارش؛ سبب شده تا کشورهای مختلف منطقه به هر شکل ممکن هویت خویش را به این حکیم والا مقام ایرانی پیوند بخشند، گفت: از این رو ظرفیت درخشان فرهنگی و عظیم حکیم نظامی با محوریت ایران زمین که خاستگاه نیاکانی و فکری و هویتی اوست؛ به نیکی می‌تواند ملت‌های همجوار را با سرچشمه‌های ماندگار فرهنگ ایرانی اسلامی پیوند بخشد و قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران را در حوزه فرهنگ و تمدن جهانی ژرفا بخشد.

علی نصیریان پیشکسوت عرصه تئاتر و سینما نیز با تاکید بر اهمیت برگزاری این برنامه، گفت: این جایزه اقدامی بسیار شایسته است. بزرگان این مملکت، هویت ما هستند و ما باید با تمام وجود از این گنجینه‌های درخشان پاسداری و در ترویج اندیشه‌هایشان بیش از پیش کوشا باشیم.

در ادامه نیز بهروز غریب‌پور، کارگردان مطرح سینما با انتقاد از عملکرد کشور در عرصه پاسداری از ظرفیت عظیم مشاهیر ایرانی در عرصه منطقه‌ای و جهانی افزود: 10 سال پیش پیشنهاد اپرای با شکوه حکیم نظامی را ارائه دادم که با بی مهری و بی توجهی روبه رو شد، امروز که شاهد رفتار سرقت گونه ادبی برخی کشورها هستیم، طبیعی است که این اتفاقات رقم بخورد.

وی با استقبال از اقدام کمیسیون ملی یونسکو ایران گفت: راه اندازی جایزه بزرگ حکیم نظامی تأثیر به سزایی در بازگشت به سرچشمه‌های اصیل فرهنگ و هویت ایرانی خواهد داشت. نظامی یک اسطوره ملی است. نباید در این حوزه انفعالی عمل کرد.

سید احمد محیط طباطبایی نیز افزود: باید در نظر داشت که مرزهای ایران ذاتی است و نه قراردادی. مانند مرزهای اروپا، آفریقا و دیگر نقاط، خط کش نگذاشته‌اند. زاگرس، قفقاز، دریای مازندران، هندوکش، عمان، خلیج فارس و... نشان‌دهنده یک ظرف هستند که گروه‌های فرهنگی مختلف طی هزاران سال با هم زیسته اند و در نهایت یک فرهنگ مشترک و تاریخی به نام ایران را پدید آورده اند. هیچ کشور دیگری دارای این ویژگی نیست و شاید چین تا حدودی شبیه باشد.

وی افزود: تمام زبان‌های دنیا بر اساس حاکمیت سیاسی گسترش پیدا می‌کنند اما زبان فارسی دری به شکل اختیاری زبان مشترک شد. قبایل و گروه‌ها اختیار می‌کنند که با فارسی دری با هم صحبت کنند. یونسکو نهادی فرا قومی و نماد میراث بشری است.

در ادامه جلسه، محمدرضا اصلانی نیز گفت: نظامی بزرگ‌ترین رمان‌نویس بزرگ ایران و از یک منظر جهان است و ما او را به این عنوان نمی‌شناسیم. او بنیان‌گذار رمان تمثیلی، نمادین و سمبلیک است. ما او را فقط به عنوان یک شاعر معرفی کرده‌ایم. اگر ما این چهره‌ها را درست شناسایی نکنیم، نمی‌توانیم به درستی آن‌ها را به جهان معرفی کنیم.

همچنین علیرضا قزوه، در این جلسه گفت: استاد شفیعی کدکنی کاری درباره عطار می‌کرد که بعد شنیدم او 70 عطار دروغین را پیدا کرده است. مطمئن باشید که نظامی‌های زیادی هم هستند. آن‌ها می‌خواستند عطار ثانی و نظامی ثانی باشند. این‌ها دلیل بر قوت این شاعر است. عرس‌هایی می‌گرفتند که الان فقط عرس مولانا هست. چرا عرس نظامی را نمی‌گیریم؟ بیاییم از بزرگان زبان فارسی کشورهایی مثل پاکستان، افغانستان، تاجیکستان، هند و... نیز دعوت کنیم.

در ادامه آقامیری که حدود 20 اثر درباره نظامی دارد، افزود: نظامی در عین اینکه شاعری بزرگ و تأثیرگذار در ادبیات و رمان‌نویسی است، حکیم است. زبان ما، زبان موسیقی و بی‌نظیر است. شعر شاعران ما با شاعران دیگر دنیا فرق داد، چون آهنگین است. نظامی عظمتی دارد که سعدی و حافظ هم از او الهام می‌گیرد.

ژاله آموزگار چهره ماندگار و اسطوره شناس برجسته با حمایت کامل و استقبال از این حرکت ارزشمند گفت: حکیم نظامی بهترین داستان‌سرای ادبیات ماست و ما باید با تمام وجود از مرزهای هویتی و زبانی ادبیات فارسی که حکیم نظامی از ارکان مسلم آن است حفاظت و پاسداری کنیم.

محمد حیدری در پایان گفت: خوشنویسی و نگارگری از جمله هنرهایی هستند که با نگارش و تصویرگری خدمات شایانی به شعر و ادبیات کرده‌اند. درباره حکیم نظامی نیز اثری معروف به خط شاه محمود نیشابوری داریم که صفحاتش به لحاظ فرم و فضا هم متفاوت است، وی افزود چهره‌های بزرگی خوشنویسی در طول تاریخ چند صد ساله اخیر، بارها آثار حکیم نظامی را کتابت کرده اند که این بیانگر اهمیت و جایگاه بی نظیر او در ساختار زبان وادبیات فارسی است.