نرخ «حق بیمه» امسال تامین اجتماعی اعلام شد

به موجب بخشنامه حداقل دستمزد سال 1402 وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از ابتدای سال 1402 حداقل مزد روزانه با نرخ یکسان برای تمام کارگران مشمول قانون کار (اعم از قرارداد دائم یا موقت) مبلغ 1.769.428 ریال تعیین شد. همچنین از اول سال 1402 سایر سطوح مزدی نیز روزانه 21 درصد مزد ثابت یا مزد مبنا (موضوع ماده 36 قانون کار) به اضافه روزانه 83.596 ریال نسبت به آخرین مزد در سال 1401 افزایش یافت. با اعمال افزایش بند فوق، مزد شغل کارگران مشمول طرح‌های طبقه‌بندی مشاغل مصوب وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نیز مزد ثابت سایر کارگران نباید از مبلغ 1.769.428 ریال کمتر شود. در همین راستا و با توجه به تغییر حداقل دستمزد روزانه و سایر سطوح دستمزدی و حداقل مزایای پرداختی به کارگران مشمول قانون‌کار در سال 1402، در روز ششم فروردین ماه، بخشنامه دستمزد مبنای کسر حق‌بیمه در سال 1402 نیز از سوی سازمان تأمین‌اجتماعی صادر شد. اعلام دستمزد روزانه مبنای وصول حق بیمه براساس این بخشنامه، حداقل دستمزد روزانه مبنای وصول حق‌بیمه بیمه‌شدگان مشمول قوانین کار و تأمین‌اجتماعی (به استثنای مشاغل و فعالیت‌های دارای دستمزد مقطوع) مبلغ 1.769.428 ریال است و سایر سطوح دستمزدی مبنای کسر حق بیمه نیز براساس آخرین دستمزد روزانه سال 1401، معادل 21 درصد به علاوه رقم ثابت روزانه 83،596 ریال افزایش می‌یابد. مزد روزانه شغل سال 1402= (83،596+1/21 × آخرین مزد روزانه شغل در سال 1401) درج مبالغ مزایای رفاهی و حق مسکن در قرارداد‌ها در بخشنامه سازمان تأمین‌اجتماعی همچنین آمده است: با توجه به اینکه طبق بند (3) تصویبنامه شورای عالی کار مقرر شده کارفرمایان مشمول قانون کار به کلیه کارگران اعم از دائم و موقت و مجرد یا متأهل، ماهیانه مبلغ 11 میلیون ریال بابت کمک هزینه اقلام مصرفی خانوار به‌عنوان مزایای رفاهی و انگیزه‌ای و همچنین حق مسکن به کارگران مشمول قانون پرداخت کنند (توضیح ایسنا: مبلغ حق مسکن سال جاری، هفته گذشته به تصویب هیئت وزیران رسیده و 9.000.000 ریال تعیین شد)، لذا کارفرمایان کارگاه‌های مشمول قانون کار می‌بایست، به هنگام تنظیم صورت مزد و مزایا نسبت به درج مبالغ یادشده به همراه سایر اقلام مشمول کسر حق‌بیمه از جمله خواروبار در ایام اشتغال و... در ستون مربوطه و کسر حق‌بیمه متعلقه و پرداخت آن به شعبه اقدام کنند. همچنین به موجب بند (2) مصوبه مزبور و تبصره‌های ذیل آن و نیز دستورالعمل‌های صادره از سوی اداره‌کل روابط کار و جبران خدمت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و جداول مربوطه، کلیه کارفرمایان مکلفند از مبلغ مزد پایه سنواتی کارگران مشمول قانون کار (اعم از کارگاه‌های دارای طرح طبقه بندی و فاقد طرح طبقه بندی مشاغل) که "دارای حداقل یک سال سابقه کار در همان کارگاه شده یا یک سال از دریافت آخرین پایه سنواتی آنان گذشته است" مبلغ روزانه 70،000 ریال حق‌بیمه متعلقه را کسر و با رعایت ماده (39) قانون تامین اجتماعی و آیین نامه اجرایی مربوطه به سازمان پرداخت کنند. براساس بخشنامه سازمان تأمین‌اجتماعی، به هنگام محاسبه حق‌بیمه آن دسته از بیمه‌شدگان که در آخرین گزارش بازرسی انجام شده مربوط به قبل از اول فروردین 1402، دستمزد آنان بیش از حداقل دستمزد روزانه سال گذشته درج شده است، چنانچه در سال 1402 کارفرما از ارسال لیست و پرداخت حق‌بیمه بیمه‌شدگان مذکور خودداری یا در لیست‌های ارسالی ترک‌کار آن‌ها را اعلام نکند، باید دستمزد آن‌ها مطابق این بخشنامه تعیین و سپس مبنای محاسبه حق‌بیمه ماه‌هایی که لیست آن ارسال نشده است، قرار گیرد. دستمزد مبنای کسر حق بیمه بیمه‌شدگان اختیاری در مورد بیمه‌شدگان اختیاری نیز در این بخشنامه اعلام شده است که حداقل مبنای پرداخت حق‌بیمه بیمه‌شدگان ادامه بیمه به‌طور اختیاری در سال 1402 معادل 1/2 برابر حداقل دستمزد مصوب شورای عالی‌کار خواهد بود. همچنین مبنای پرداخت حق‌بیمه بیمه‌شدگان ادامه بیمه به‌طور اختیاری که مبنای پرداخت حق‌بیمه آنان در سال 1401 از رقم روزانه 1.393.250 ریال بیشتر بوده است، همانند سایر سطوح دستمزدی معادل 21 درصد به علاوه رقم ثابت روزانه 83.596 ریال افزایش می‌یابد که در هر حال از 1/2 حداقل دستمزد مصوب شورای‌عالی کار کمتر نخواهد بود. مبنای پرداخت حق‌بیمه روزانه سال 1402 = (83،596+1/21× آخرین مبنای پرداخت حق‌بیمه روزانه در سال 1401) دستمزد مبنای کسر حق بیمه بیمه‌شدگان حرف و مشاغل آزاد حداقل مبنای پرداخت حق‌بیمه بیمه‌شدگان صاحبان حرف و مشاغل آزاد نیز در سال 1402 معادل رقم روزانه 1.769.428 ریال خواهد بود و در مواردی که دستمزد مبنای پرداخت حق‌بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد بالاتر از حداقل دستمزد مصوب شورای‌عالی کار در سال 1401 باشد، باید ضریب دستمزد مربوطه نسبت به حداقل دستمزد مصوب شورایعالی‌کار در سال 1402 رعایت شود. در این بخشنامه همچنین اعلام شده است که کلیه پرداختی‌های آن دسته از مقرری‌بگیران بیمه بیکاری که تاریخ وقوع بیکاری آنان از تاریخ اول فروردین 1402 به بعد است، با رعایت حداقل دستمزد سال 1402 خواهد بود. همچنین پرداختی‌های آن دسته از مقرری‌بگیران بیکاری سنوات قبل که در سال 1402 ادامه می‌یابد و مبلغ آن کمتر از حداقل دستمزد مزبور در سال 1402 است تا مبلغ حداقل دستمزد سال 1402 ترمیم می‌شود. دستمزد مبنای کسر حق بیمه کارگران ساختمانی ضرایب دستمزد مقطوع کارگران ساختمانی موضوع بند (4) یک‌هزار و چهارصد و پنجاه و پنجمین جلس مورخ 23 دی ماه 1392 هیئت مدیره سازمان، به شرح ذیل تعیین و از تاریخ اول فروردین 1401 مبنای دریافت حق بیمه و تعهدات قانونی قرار می‌گیرد. الف) - کارگر درجه یک (کارگر ماهر، استادکار) 1/4 برابر حداقل دستمزد ب) - کارگر درجه دو (کارگر نیمه ماهر، کمک استادکار) 1/3 برابر حداقل دستمزد ج) - کارگر درجه سه (کارگر عمومی) 1/2 برابر حداقل دستمزد با توجه به بند فوق حق‌بیمه کارگران ساختمانی می‌بایست براساس سطح مهارت اعلام شده در کارت مهارت فنی آنان و براساس دستمزد مقطوع روزانه شغل مربوطه با اعمال ضرایب 1/2، 1/3، 1/4 برابر حداقل دستمزد (به ترتیب 2،123،300، 2،300،300 و 2،477،200) ریال براساس سطح مهارت کارگران مزبور و با رعایت مصوبات هیئت مدیره محاسبه و وصول شود. نحوه محاسبه و میزان حق بیمه سال جاری طبق ماده (28) قانون تامین اجتماعی، مبلغ حق بیمه به میزان 30 درصد مزد یا حقوق بیمه‌شدگان مشمول قانون کار است که از این میزان 23 درصد (20 درصد حق بیمه + سه درصد بیمه بیکاری) بر عهده کارفرما و هفت درصد بر عهده بیمه شده است (که علاوه بر میزان نرخ فوق الاشاره، سه درصد نیز به وسیله دولت تامین می‌شود). طبق ماده (36) قانون کارفرما مسئول پرداخت حق‌بیمه سهم خود و بیمه‌شده به سازمان بوده و مکلف است در موقع پرداخت مزد یا حقوق و مزایا سهم بیمه شده را کسر کرده و سهم خود را بر آن افزوده به سازمان تامین اجتماعی تأدیه کند. حق بیمه را می‌توان به چهار دسته عمده تقسیم کرد: 1- حق‌بیمه‌ای که براساس دستمزد و حقوق پرداختی توسط کارفرما، محاسبه و تعیین شده و به صورت لیست پرداخت حق‌بیمه به شعب سازمان ارائه می‌شود. 2- حق‌بیمه‌ای که به صورت مقطوع و بر اساس ماده (35) قانون توسط سازمان تامین‌اجتماعی برای برخی از مشاغل و منطبق بر ضوابط قانونی از جمله تصویبنامه شورای عالی کار درخصوص تغییر حداقل دستمزد روزانه و سایر سطوح دستمزدی و حداقل مزایای پرداختی به کارگران مشمول قانون کار، هر سال تعیین می‌شود و کارفرمایان مکلف‌اند برمبنای دستمزد تعیین شده نسبت به ارسال لیست و پرداخت حق بیمه بیمه‌شدگان کارگاه اقدام کنند. دستمزد مقطوع تنها در مورد برخی مشاغل صنفی موضوعیت دارد و دستمزدی است که کارفرما ملزم به رعایت آن در زمینه محاسبه و پرداخت حق‌بیمه کارگران است و مجاز به پرداخت حق بیمه برمبنای دستمزدی کمتر از دستمزد مقطوع اعلام شده برای هر سال نیست. 3- درخصوص نحوه تعیین دستمزد بیمه شدگان اختیاری و مشاغل آزاد: 1-3- نحوه تعیین دستمزد بیمه شدگان اختیاری: مبنای پرداخت حق بیمه برای کسانی که بیش از 5 سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند بین 70 تا 100 درصد میانگین دستمزد آخرین (360) روز قبل از ثبت تقاضا بیمه اختیاری به انتخاب متقاضی خواهد بود مشروط بر اینکه از 1/2 حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار کمتر نباشد و مبنای پرداخت حق بیمه متقاضیانی که پنج سال و کمتر از پنج سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند به انتخاب متقاضی بین 1/2 حداقل دستمزد و حداکثر دستمزد شاغلین خواهد بود. از ابتدای هر سال به میزانی که طبق مقررات مصوب شورای عالی کار به سطوح دستمزد شاغلین اضافه می‌شود مبنای پرداخت حق بیمه افزایش می‌یابد. 3-2- نحوه افزایش دستمزد بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد: حق‌بیمه‌ای که برای بیمه‌شدگان حرف و مشاغل آزاد و اختیاری (خویش‌فرما) تعیین می‌شود که براساس دستمزد و حقوق اعلامی متقاضی و قرارداد فی‌مابین تعیین می‌شود. در این حالت میزان دستمزد اعلامی می‌بایست مابین حداقل و حداکثر دستمزد سال مورد نظر باشد. 4- حق بیمه افراد شاغل در اجرای قرارداد‌های مقاطعه کاری که به دو صورت محاسبه می‌شود: الف) قرارداد‌هایی که مشمول ماده 40 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب اول اردیبهشت 1394 و همچنین ماده 11 قانون حداکثر استقاد از توان تولید و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی مصوب 15 اردیبهشت 98 بوده و کار توسط کارکنان همان کارگاه و در محل ثابت کارگاه پیمانکار انجام می‌گیرد وفق صورت مزد و حقوق افراد شاغل و بازرسی طبق ماده 47 قانون محاسبه و مطالبه می‌گردد و از تعیین نسبت مزذ به کل کار وفق ماده 41 قانون تامین اجتماعی معاف هستند. ب) قرارداد‌هایی که خارج از ضوابط بند یک می‌باشند وفق ماده 41 قانون نسبت مزد به کل کار تعیین و حق‌بیمه براساس آن محاسبه و مطالبه می‌شود. به صورت کلی حق‌بیمه براساس فرمول زیر محاسبه می‌شود: حق‌بیمه = {(دستمزد روزانه * تعداد روز‌های کارکرد) + حق مسکن + مزایای رفاهی و انگیزه‌ای} *30درصد در سال 1402 براساس پایه حقوق روزانه (1،769،428 ریال) و میزان حق مسکن (9،000،000 ریال) و مزایای رفاهی و انگیزه‌ای (11،000،000 ریال) میزان حق‌بیمه به این شرح است: ماه 31 روزه: مبلغ کل حق‌بیمه 22،455،680 ریال سهم کارفرما: 17،216،021 ریال سهم کارگر 5،239،659 ریال ماه 30 روزه: مبلغ کل حق‌بیمه 21،924،852 ریال سهم کارفرما: 16،809،053 ریال سهم کارگر 5،115،799 ریال درخصوص سایر سطوح دستمزدی نیز براساس آخرین دستمزد روزانه سال 1401، معادل 21 درصد به علاوه رقم ثابت روزانه 83،596 ریال به شرح ذیل افزایش می‌یابد: مزد روزانه شغل سال 1402= (83،596+1/21 × آخرین مزد روزانه شغل در سال 1401) باشگاه خبرنگاران جوان اجتماعی رفاه و تعاون