نشست معاون زنان ریاست جمهوری با اصولگرایان فعال در حوزه زنان و خانواده

امروز 27 شهریور، انسیه خزعلی معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با فعالان اصول‌گرا در حوزه زنان و خانواده نشستی برگزار کرد. همچنین خزعلی در این نشست، شنونده پیشنهادات و مطالبات جمعی از فعالان اصول‌گرا در حوزه زنان و خانواده بود.

سید کاظم فروتن، عضو هیات علمی دانشگاه شاهد و رییس کلینیک خانواده در این نشست عنوان کرد: بحث ساختار و تثبیت معاونت می‌تواند جزئی از توانمند شدن این معاونت باشد. همچنین با استناد به بیانات مقام معظم رهبری در دیدار 24 مرداد 98 که فرموده بودند: امروزه در حوزه خانواده تعداد زیادی اسناد بالادستی، دستگاه، تشکیلات، سخنرانی ها، سایت ها، فضای مجازی و... وجود دارد، اما می‌بینیم که روز به روز آمار ازدواج کاهش پیدا کرده، آمار طلاق افزایش می‌یابد. همچنین استحکام خانواده‌ها پایین آمده و جمعیت کاهش پیدا می‌کند. از این رو؛ ایشان ضروری می‌دانند که در چهار محور از جمله؛ تشکیل و ازدواج، تحکیم و خانواده، توسعه و تعالی باید قوت پیدا کنیم. همچنین به صورت کلی؛ نیاز به یک مرکز اجرایی فعال و مومن در حوزه زنان و خانواده را لازم دانستند که نافذ و قانونی باشد و باید دید چطور می‌شود این مرکز اجرایی را فعال کرد. همچنین علاوه بر آن؛ نیاز به یک مرکز تجمع و همسان‌سازی داریم تا هماهنگی همسان سازی و جلوگیری از موازی کاری را برعهده داشته باشد.

فروتن ادامه داد: به نظر می‌رسد با یک نگاه به معاونت زنان و خانواده، در هر دوره تغییراتی در کار‌ها میبینیم، اما هیچ زمان مشکل حل نشد و فقط ظاهر، لباس و برنامه‌ها تغییر یافته است. از این رو؛ معتقدم که باید در ساختار کار شود. چراکه اکنون طرحی در مجلس با عنوان تشکیل وزارت خانواده و جوانان مطرح است که 19 نفر از نمایندگان آن را امضا کردند. این طرح ادامه وصول شد که معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری با معاونت جوانان وزارت ورزش ادغام شود و در این راستا هم، چندین وزارتخانه تشکیل شد. اما اکنون در قانون حجاب و عفاف نیز، 26 دستگاه اجرایی شرح وظیفه نوشته اند، اما هیچ زمان عملیاتی نشده و قانون تسهیل ازدواج و طرح جوانی جمعیت نیز همینطور بوده و معتقدم اجرایی هم نخواهد شد. چراکه به دلیل گسستگی و نپذیرفتن مسئولیت توسط دستگاه‌ها پیشنهاد این وزارتخانه نیز به همین سرنوشت دچار خواهد شد. حالا به صحبت‌های حضرت آقا برمیگردیم، چرا که همه این‌ها نیاز به فعال شدن یک بخش و نهاد اجرایی قوی در زمینه‌های مختلف با همکاری نهاد‌ها و مراکز مختلف نیاز است. چراکه اگر با شرایط فعلی تصویب هم شود؛ بسیار مورد هجمه قرار خواهد گرفت. اما پیشنهاد ما این است که یک کارگروه در حوزه زنان و خانواده تشکیل شود و به طور ویژه به هر دو مورد رسیدگی شود.

مهدیه خادم، دبیر جبهه بانوان مطالبه‌گر نیز گفت: ما انتظار داریم معاونت امور زنان و خانواده در راستای اهداف و آرمان‌های نظام جمهوری اسلامی برنامه‌ریزی و نظارت کند. متاسفانه در دوره‌های گذشته سیاسی‌بازی غلبه پیدا کرده و مطالباتی که حضرت آقا در این حوزه داشتند، روی زمین مانده اند. همچنین مطالبات در این حوزه بسیار زیاد است و خوب است بتوانید گزارشات فصلی، 6ماهه و سالانه در مورد مطالبات حضرت آقا که انجام شده اند به مردم بدهید. چراکه در دوره‌های گذشته پیگیری‌ها در راستای اسناد بین المللی و یا مبنی بر تفکرات فمنیستی و لیبرالی بوده اند. این‌ها برای مردم و خانواده‌های مومن و انقلابی قابل پذیرش نیست. نکته اول فرزندآوری و جمعیت است. شما آن عزم ملی که در دهه 60 برای سیاست‌های کاهش جمعیت بود را ببینید، به طور مثال حتی روی دستمال و قوطی چای و... این نگاه تبلیغات می‌شد. اما اکنون برای افزایش جمعیت، چنین کار ابتدایی‌ای هم انجام نمی‌شود. همچنین وزارت صمت با این سیستم عظیمی که دارد یا خود وزارت بهداشت، در درمانگاه، بیمارستان و مرکز بهداشتی یک پوستر تشویق فرزندآوری به عنوان یک قدم حداقلی، ارائه نکرده است.

ما انتظار داریم معاونت امور زنان خانواده علمدار این موضوع باشد و حضرت آقا فرموده اند که باید یک اقناع نخبگانی در این خصوص صورت گیرد. ولی فقیه در این خصوص میگویند: فرهنگ سازی تعطیل است. نهاد‌های دولتی بماند، نهاد‌های انقلابی (سپاه، سازمان تبلیغات و...)، به غیر از یک سال اخیر که در اثر حرکت نیرو‌های مردمی اتفاقاتی افتاده، این نهاد‌های همسو هم در خواب غفلتند. البته امید داریم با این دولت انقلابی، در حوزه فرزندآوری و جمعیت، ورق برگردد. وی ادامه داد: نکته دوم حجاب، عفاف، مد و لباس است که این حوزه که جزو مطالبات اصلی نظام جمهوری اسلامی به شمار می‌آید. چراکه ارکان مهم سیاست، اقتصاد و فرهنگ است. اما 8 وظیفه برای معاونت در این خصوص طراحی شده که به نظر می‌رسد معاونت زنان و خانواده دولت قبل اراده‌ای نسبت به آن نداشتند.

یکی از این موارد "همکاری با صداوسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد در خصوص ترویج الگو‌ها و نماد‌های بومی ایرانی" بوده است. شما کافیست همین فیلم، سریال دورهمی، خندوانه و عصر جدید را ببینید تا عفاف، حجاب، منبر و تبلیغ همگی زیر سوال بروند. تا کی قرار است صداوسیما جمهوری اسلامی، برخلاف آرمان‌ها و اهداف انقلاب اسلامی کار کند؟ جوان و نوجوان ما حق دارند که فیلم و سریال سالم ببینند. این مسئله جز وظایف شما نیز هست. حضرت آقا میفرمایند در خصوص مسائل زن و خانواده، نقش صداوسیما 100درصدی است. پس فشار از طرف معاونت بر صداوسیما به منظور حل این معضلات، ضروریست. کارگروه مد و لباس هم تعطیل است. سال گذشته یا قبل از، برای مد و لباس فجر، جشنواره لباس عروس گذاشتند! دختران ما لباس و مانتویی دیگر ندارند و الان پوشش، بلوز - شلوار شده است. از این رو؛ از دیگر وظایف شما، پیگیری فرهنگ عفاف و حجاب در مورد زنان آسیب دیده است. بماند که در دولت قبل کارگر جنسی به رسمیت شناخته شد و مراکزی برای این‌ها ساختند که معلوم نیست بر اساس کدام یک از اهداف انقلاب اسلامی بود.

پیشنهاد می‌کنیم که با گروه‌های مردمی در ارتباط باشید. ما رصد‌های دقیق در خصوص مسایل مختلف انجام داده ایم. شما بیایید در مشهد تا در آنجا اتاق‌های عملیات و قرارگاه جنگی طراحی کنیم. ما زن جنگنده و فرمانده جنگ نرم می‌خواهیم. ما از شما دعوت میکنیم در مشهد، یک اتاق عملیات جنگ نرم با حضور کارشناسان، تراوش فکری و طراحی عملیات انجام شود تا در کنار راهکار‌های ایجابی، یک سری کار‌های موثر با چاشنی سلبی انجام دهیم.

دکتر حسینی مجرد عضو شورای فرهنگی اجتماعی زنان نیز اشاره کرد: ما در معاونت زنان و خانواده دوره‌های متعددی داشتیم که از دوره مرحومه حبیبی تا اکنون؛ برخی تجربیات صحیح و قابل بهره برداری و برخی دیگر اشتباه بوده است. اما نهاد‌ها و دستگاه از جمله؛ پژوهشکده‌های زنان با پژوهش‌های خوبی دارند، اما اکنون یک فرا تحلیل علمی و منطقی نیاز داریم که کار را از صفر شروع نکنیم بلکه این پژوهش‌ها را تقویت و اجرا کنیم. اما نکته این است که مسائل بومی اقشار مختلف زنان با یکدیگر متفاوت است. نمی‌توانیم برای همه یک برنامه مشخص داشته باشیم و قطعا مسائل بانوان مرزنشین، شهرنشین، بانوان دیپلمات، نخبه و.. به لحاظ فرهنگی، اجتماعی و... با یکدیگر متفاوت است و مسائل ویژه خود را دارند.

وی اذعان کرد: مورد بعدی اما، رفع مشکلات و مطالبه روزمره‌ای است که هر روز با آن مواجهه هستیم که نباید ما را از جهش تمدنی در خصوص زنان متمدن و انقلابی جامعه بازدارد و باید از آن جلوگیری کنیم. امروزه در حقیقت جامعه جهانی منتظر تمدنی است که با توجه به امام و انقلاب بنا شود و مسیری را تعیین کنیم. از این رو؛ باید از زنان تمدن غرب طلبکار باشیم که چرا بانوان را به اینجا رسانده اند.

همچنین محمدرضا زیبایی نژاد رئیس پژوهشکده زن و خانواده گفت: شرح وظایف قانونی معاونت امور زنان و خانواده قابل قبول نیست. چرا که با توجه به شرح وظایف مرکز، باید آن نیز تفکیک شود. اکنون شرح وظایف آن هاف تصمیم سازی برای دولت، پرورش محور‌ها و ارائه پیش نویس‌ها به دولت، همچنین شرکت در شورای عالی سلامت، ایرانیان خارج کشور و جوانان، عضویت در کمیسیون فرهنگی و اجتماعی و... است. بودجه‌هایی نیز در اختیار دارند که میتوانند نهاد‌هایی را در زمینه حاکمیتی و غیرحاکمیتی فعال کنند. به نظر می‌رسد افرادی که معاونت امور زنان و بانوان را مطالبه و مطالعه می‌کنند و شاید روزی مسئول بودند، اما دچار کج فهمی‌هایی هستند. چراکه پیام اطلاعات و آمار از وضعیت زنان، گزارش از آن‌ها، کار مرکز امور زنان نیست و کار نهاد‌های دیگر و بیان مطالبات زنان نیز کار گزارشگران است. از این رو؛ کار معاونت امور زنان و خانواده؛ طراحی فرایندی است که دو مورد مهم از آن استخراج شود.

یکی اینکه بتوانند صدای جامعه زنان و مطالبات آن‌ها را بشنود و این مطالبات را فرآوری کنند. بدین معنا که بتوانند این مطالبات را ارزشیابی و اولویت را تشخیص دهند تا مراتب اجرایی کردن آن‌ها را به جا آورند. دوم اینکه انتظار از نهاد که می‌خواهد در موقعیت اصلاح اجتماعی و در موقعیت راهبری در مقطع حاکمیتی به بنشیند، این است که مقیاس تحلیل آن، مقیاس تبدیل راهبردی باشد. خیلی از افراد و نهاد‌ها هستند که مقیاس تحلیل آن‌ها طوری است که تفاوت بین سمن، نهاد نخبگی و نفر را نمی‌دانند.

خانم مهدوی کنی، از طرف دانشگاه امام صادق (ع) نیز عنوان کرد: هر اتفاقی می‌افتد، همه می‌گویند باید فرهنگ سازی بشود؛ اما اینکه «چگونه» فرهنگ سازی بشود از مهمترین کار‌های مبنایی است که باید انجام دهیم. باید بدانیم تمام مسائل با این نگاه قابل حل نیست، از جمله نمونه‌های آن بحث حجاب است که ما با این روش موفق نشدیم. یعنی اینکه تصور کنیم صرف قانون گذاری و اجبار مانند؛ مثال کمربند، اتفاقی که باید نمی افتد. همچنین به نظرم موضوعات مختلف متفاوتند و در مسائل مختلف باید دید که از کجا شروع کنیم و کجا تاثیر دارد.

بحث جمعیت، خانواده، طلاق، قانون گذاری...

40 سال است که سعی کردیم بحث از مظلومیت زنان و خانواده مطرح کنیم، طلاق را راحت کردیم و با این عنوان که زنان را از موقعیت‌هایی که در فشار هستند نجات دهیم. ولی آیا این به نفع زنان بود؟ به نفع خانواده بود؟ به نفع جامعه بود؟ اگر نگاهمان را کلی نگرتر کنیم، قطعا نتایج متفاوتی از قانون گذاری ها، سیاست گذاری ها، اجرا و قضاوت‌ها خواهیم گرفت. حتی در بحث دادگاه و اینکه قضات چگونه به این مسائل جدایی اعضای خانواده نگاه کنند هم موثر است. این‌ها همه نیاز به فرهنگ سازی دارد؛ ولی «چگونه؟»؛ این راهی است که باید جدی‌تر دنبال و مشخص شود، چرا که هر کدام از مسائل باهم تفاوت می کنند و نمی‌توان نسخه واحد برای آن ها در نظر گرفت.

پیشنهاد بنده این است که یک تحقیق جدی، علاوه برکار‌های اجرایی، صورت بگیرد تا نشان دهد چگونه می‌شود فرهنگ سازی کرد تا جمعیت افزایش یابد. همچنین چه کنیم که خانواده‌ها سازگارتر باشند، ازدواج بیشتر انجام بگیرد و تا این اتفاق نیفتد، امکان اینکه کاری انجام بدهیم نداریم. نکته بعدی اینکه ساختار معاونت زنان در مجموعه کشور باید یکدست شود. بار‌ها و بار‌ها در مجموعه‌های مختلف در دولت‌های مختلف این حرف را زدیم، ولی هرکسی می‌آید و مجموعه‌ای از کار را میگیرد، ولی با هم ناهماهنگ هستند. متاسفانه کسانی که نگاه‌های انقلابی و دینی دارند، کمتر هم باهم هماهنگ می شوند.