نظامی؛ واضع واژگان جدید در زبان و ادب فارسی

به گزارش خبرگزاری تسنیم، در سومین دوره از فعالیت ستاد ملی بزرگداشت حکیم نظامی شاعر بزرگ پارسی‌گوی قرن ششم هجری، آیین گشایش هفته گرامیداشت این حکیم از سوی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، دوشنبه چهاردهم اسفندماه با حضور جمع زیادی از استادان، پژوهشگران و فعالان عرصه فرهنگ و هنر در تالار اجتماعات شهید مطهری (ره) انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.

محمود شالویی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در ابتدای این آیین، طی سخنانی گفت: حکیم نظامی و اندیشه های رفیع او بسیار مهم و قابل توجه است. با اینکه «پنج گنج» او و داستان‌ها و روایت‌های جذاب و خواندنی‌اش میان ایرانیان شناحته شده است، با این وصف، شخصیت و سلوک وی چندان شناخته شده نیست. از اینرو از دوسال پیش با تأسیس ستادملی بزرگداشت حکیم نظامی بر آن شدیم تا با ساماندهی رویداها و فعالیت‌های فرهنگی و هنری، میراث عظیم این حکیم گرانقدر را به ایرانیان و جهانیان، بیشتر و بهتر معرفی کنیم.

مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: در کنار پاسداشت حکیم نظامی، بزرگان بسیار دیگری چون حافظ، سهروردی، مولانا و ابن سینا نیز به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی مورد تجلیل و پاسداشت قرارگرفته‌اند با این توضیح که بزرگداشت این چهره ها از یک روز به یک هفته تسری پیدا کرده است.

شالویی در ادامه سخنان خود اظهار کرد: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با قدمتی بالغ بر 102 سال، ضمن گرامیداشت مفاخر و مشاهیر ایران از پیش از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، در ساخت و مرمت مقابر و آرامگاه های مفاخر نیز نقش موثری داشته است. امروز پس از گذشت چنددهه از پیروزی انقلاب اسلامی، این مهم با تأکید رئیس محترم جمهور و وزیرفرهنگ و ارشاد اسلامی بار دیگر برعهده این نهاد باسابقه فرهنگی کشور قرار گرفته و از ابتدای امسال، ساخت، مرمت یا بازسازی آرامگاه چندین چهره برجسته فرهنگی، هنری، حکمی و عرفانی ایران و جهان پارسی زبان در دستور کار انجمن قرار گرفته است.

رئیس ستاد ملی بزرگداشت حکیم نظامی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: درباب گرامیداشت و پاسداشت حکیم نظامی، از 14 تا 20 اسفندماه رویدادهای مختلف فرهنگی و هنری در تهران، استان‌ها و در نمایندگی‌های فرهنگی ایران در خارج از کشور برگزار خواهد شد. امسال، اقدامات هنری، خاصه در بخش هنرهای تجسمی، نمایشی و موسیقایی از سال‌های گذشته پررنگ‌تر و گسترده‌تر خواهد بود.

شالویی در پایان گفت: امسال معاونت‌ها و سازمان‌های مختلف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیما، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، فرهنگستان هنر، اصحاب رسانه‌های مکتوب و الکترونیکی، شهرداری تهران، سازمان زیباسازی شهر تهران، شرکت متروی تهران، سازمان اتوبوسرانی تهران، مدیریت فرودگاه‌های مهرآباد و امام خمینی (ره) و بسیاری از نهادها و موسسات فرهنگی و هنری کشور همکاری ویژه‌ای با ستاد بزرگداشت حکیم نظامی مبذول داشته‌اند.

در ادامه این رویداد، غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی سخنرانی کرد. او در آغاز سخنان خود گفت: حکیم نظامی یکی از پنج قله رفیع زبان و ادب فارسی است. حافظ، مولانا، فردوسی، سعدی و نظامی پنج شاعر بزرگی‌اند که درمیان انبوهی از شاعران ایرانی بیشتر درخشیده‌اند.

او در ادامه گفت: در میان شاعران بزرگ ایرانی تنها چند تن هستند که عنوان «حکیم» نیز دارند، که از جمله آنان، حکیم نظامی و حکیم فردوسی است. بیشتر اشعار فردوسی جنبه حماسی دارد و اکثر سروده‌های نظامی نیز عاشقانه است. با این وصف هردو نفر با لقب «حکیم» نامیده می‌شوند. یقینا این اطلاق، نشان از جامعیت اندیشه و دانش این دو شخصیت برجسته ایرانی دارد.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: از جمله خصوصیات نظامی، جامعیت زبانی اوست. نظامی در زبان اسلوب خاصی دارد. زبان او نرم و روان و حاوی موسیقی‌ای دلپذیر است تا جایی که شاعران دیگر در این امر به پای او نمی‌رسند.

استاد دانشگاه تهران تصریح کرد: حکیم نظامی دارای اندیشه‌ای لطیف، زبانی نرم و روان و به عبارتی سهل و ممتنع است. او از آثار شاعران پیش از خود خاصه شاهنامه فردوسی، حدیقه سنایی، ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی و... تأثیر پذیرفته و از هنرهای او ترکیب‌سازی و توانمند‌سازی زبان فارسی است.

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی تأکید کرد: حکیم نظامی، واژگان نویی وضع کرده است که نظامی‌پژوهان این واژه‌ها را استخراج کرده و در اختیار واژه‌گزینان قرار داده‌اند. کسانی که واژگان حکیم نظامی را مورد مداقه قرار دهند، قطعا به قدرت زبان فارسی در تولید واژه‌های نو و جدید پی خواهند برد.

در بخش‌های دیگر این آیین، برنامه‌های متنوع موسیقایی با اجرای فاضل جمشیدی و نظامی‌خوانی با خوانش محمد رضا طاهری برای حاضران اجرا شد.