پنج‌شنبه 8 آذر 1403

نفوذ روزافزون چین در بریکس

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع

رحمن قهرمانپور کارشناس مسائل بین‌الملل در رشته توییتی نوشت: ترکیب اعضای جدید بریکس به وضوح نشان‌دهنده افزایش نفوذ قابل‌توجه چین در این سازمان است. انتخاب ایران و عربستان و امارات از خاورمیانه، آرژانتین از آمریکای لاتین و اتیوپی از آفریقا گویای اولویت‌های استراتژیک چین در نظم جهانی مورد نظر این کشور است. عضویت سه کشور خاورمیانه‌ای گویای اهمیت روزافزون این منطقه برای چین است.

این اقدام بعد از میانجی‌گری چین در روابط ایران و عربستان رخ می‌دهد. به نظر می‌رسد چین عزم خود را برای رقابت مدیریت شده با آمریکا در خاورمیانه جزم کرده است. اما سلطه چین بر بریکس و احتمال تبدیل شدن آن به یک سازمان ضد غربی (مخصوصا با دعوت از ایران) به نفع هند و برزیل نیست. هند روابط استراتژیکی با غرب دارد و برزیل می‌خواهد سیاست متوازنی را در رقابت چین و آمریکا دنبال کند. عربستان و امارات و حتی آرژانتین هم مایل به تبدیل بریکس به یک بلوک ضدغربی نیستند. در نتیجه بریکس با افزایش تعداد اعضای خود مسیر جدیدی را آغاز خواهد کرد.

اهمیت بریکس در آن است که چند قدرت متوسط بین‌المللی عضو آنند و در رقابت روزافزون آمریکا و چین جهت‌گیری این قدرت‌های متوسط بسیار تعیین کننده است. اما تاکنون روند غالب و عقلانی در میان این قدرت‌های متوسط اتخاذ سیاست متوازن در برابر هر دو قدرت جهانی بوده است. چین و آمریکا می‌خواهند قدرت‌های متوسط بیشتری را وارد مدار نفوذ خود کنند، اما منفعت این قدرت‌ها در کار کردن همزمان با چین و آمریکاست. بر اساس قاعده مجانی سواری چین می‌خواهد هزینه مقابله با آمریکا را از جیب روسیه، ایران یا حتی عربستان بپردازد. روسیه در این مورد منافع مشترکی با چین دارد و چون گرفتار جنگ اوکراین است ناگزیر از مدارا با چین است. اما ایران از طریق مذاکره محرمانه با آمریکا این پیام را به چین و روسیه فرستاده که راه تعامل با غرب را کامل نبسته است. عربستان هم هنوز به‌دنبال بر هم زدن روابط استراتژیک با آمریکا نیست و حتی درصدد عادی‌سازی روابط با اسرائیل است.

--> اخبار مرتبط